ایرج ناظمی: پنجمین شورای شهر اصفهان تا اینجای کار خیلی سریع تر از سلف خود در حال فعالیت است. گذشته از اینکه در مورد ساختار خود چه کرده است ولی حداقل در صرفه جویی زمان، بسیار پیشتاز عمل می کند. این شورا طی دو ماه و نیم گذشته، تقریباً تکلیف خود را با هیئت رئیسه اش روشن کرده و در حال حاضر سرگرم مهمترین کار خود یعنی انتخاب سکاندار بعدی شهر است تا به محض شروع فعالیت رسمی شوراها، بلافاصله وارد کارزار نظارتی شود.

این شورا روند انتخاب شهردار آینده را از 52 گزینه شروع کرد. هر کدام از اعضا موظف شدند تا 4 نفر را به عنوان افراد مورد نظر خود به شورا معرفی کنند و بعد از یکی دو مرحله حذفی، اینک جمع 13 نفره شورا به 8 گزینه برای مرحله نیمه نهایی رسیده است تا طی همین هفته 4 نفر نهایی خود را معرفی کند.

سید مهدی ابطحی، مهدی جمالی نژاد، محمد علی جوادی، سیدمحمود حسینی، سیدرضا عقدایی، مهدی فاتحی، حجت ا... میرزایی و قدرت ا... نوروزی افرادی هستند که بنا به گفته رئیس موقت شورا باید در روز جاری برنامه مکتوب خود را ارائه نموده و در جلسه ای یک ساعته از برنامه خود دفاع و به سئوالات اعضای شورای پنجم اصفهان پاسخ دهند.

از جزئیات بحث و بررسی های اعضا با یکدیگر خبری به بیرون درز نکرده که این هم از ذکاوت این شوراست ولی علیرغم اینها رسانه های اصولگرا سعی دارند اینگونه در بین اذهان جا بیاندازند که گزینه نهایی سکانداری شهر از قبل تعیین شده و تمام بحث و بررسی های شورا ساختگی و نمایش گونه است. این رسانه ها که جدل خود با افرادی که هنوز بر سر کار نیامده اند را از مدتی پیش آغاز کرده اند، اغلب در پی تمام تحلیل های خود، مهندس محمد علی جوادی و قدرت ا... نوروزی را به عنوان گزینه های نهایی معرفی می کنند. حال آنکه بر اساس اخبار موثق موجود و تا لحظه نگارش این مطلب، یک چشم این افراد به کابینه «روحانی» و ترکیب آن است چرا که احتمال حضورشان در مناصب بالاتر، بسیار محتمل به نظر می رسد.

پیش از این نام‌هایی چون پیروز حناچی، سید ابوالفضل رضوی، محمدحسین سجاد، علی عموشاهی، محمود فتاح الجنان، سیده فاطمه مقیمی و سید محمود میریان نیزدر میان 15 گزینه شهرداری اصفهان به چشم می‌خورد که شاید با نظر شخصی خود و یا جمع بندی اعضا از مجموعه گزینه ها حذف شدند. هرچند که شنیده می شود «محمود فتاح الجنان» به احترام «مهندس جوادی» گردونه رقابت را ترک کرده است.

اما آنچه با بررسی اجمالی گزینه های فعلی و حتی 44 نفر حذف شده قبلی می توان استنتاج کرد این است که تراز گزینه های شورای پنجم در قیاس با لیست 64 نفره شورای چهارم که پس از استیضاح «دکتر سقاییان نژاد» تهیه شد، از وزن بیشتری برخوردار است و ظاهراً اصلاح طلبان اصفهان از همین ابتدای کار با توپ پر به میدان آمده اند. چه بسا حداقل هر کدام از 8 گزینه فعلی می توانند شهر را به راحتی اداره کنند و نگرانی چندانی در این میان مشهود نیست.

ترکیب نفرات نهایی شده نیز نشان می دهد که خوشبختانه شورای پنجم، واقع گرایی خاصی را مد نظر قرار داده و از آرمان گرایی های مشابه دوره قبل نشانی ندارد.

همچنین تخصص، تجربه و توان گزینه های فعلی اعتماد برانگیز بوده و همین موضوع آرامش ویژه ای را برای نحوه مدیریت آینده شهر تزریق می کند.

گمانه زنی های موجود نیز حاکی از آن است که اگر «مهندس جوادی» چشم خود را از پایتخت به دیار اصلی خود برگرداند یا از تصدی منصب معاونت وزیر و یا استانداری اصفهان چشم پوشی کند، می تواند مورد وثوق اعضای شورای شهر باشد.

برنامه خواستن از وی کمی دشوار است چرا که عملکرد گذشته او بهترین برنامه ای است که از این گزینه دفاع می کند. کسی که از بیست و چند سالگی، فعالیت جهادی خود را شروع کرده و پس از طی یک دوره طولانی و آزمودن مسئولیت های اداری و عمرانی گوناگون، از منصب معاونت مالی و اداری شهرداری بالا رفته و برای 6 سال نیز کلیددار اصفهان بوده است، برگ برنده ای است که اصلاح طلبان شهر در دست خود دارند.

«محمد علی جوادی» در طول مدت مصدرنشینی اش در شهرداری اصفهان، علیرغم آنکه چهره ای عمرانی از خود بروز داد ولی در بین طبقات مختلف اجتماعی و فرهنگی استان نیز جایگاهی ویژه داشت و طیف کثیری از هنرمندان، اصناف، ورزشکاران، روزنامه نگاران و... علاقه مند او شدند؛ فردی مهربان، خندان، پر کار، تمام وقت و در عین حال جدی و قاطع در پیگیری امور.

تنها موضوعی که به جز مناصب وزارتی، شاید مانع پذیرش کلید شهر توسط او باشد، به دلخوری او از برخی سیاسیون اصفهان و به سال 1382 بر می گردد؛ زمانی که شورای دوم تازه بر سر کار آمده بود و اگر افراد ارشد احزاب اصلاح طلب آن زمان استان از وی حمایت می کردند، شاید برای مدتها به انزوا فرو نمی رفت. در دو مصاحبه ای که یکی از هفته نامه های اصفهان در همان دوران از وی منتشر نمود، به خوبی نشان می داد که او تا چه اندازه پر انرژی، فعال و با انگیزه است. طرح ایجاد کمربند سبز اصفهان و همچنین برخی پروژه های عظیم شهر محصول فعالیت وی در دوران حضورش بر رأس مدیریت شهری اصفهان هستند.

جالب آنکه وی فردی با تعامل در اکثر زمینه ها و به خصوص در حوزه سیاسی بوده و بعید است که با تجدید حضورش در اصفهان، برنامه های مختلف فرهنگی و هنری شهر دچار مشکل شوند. همین تعامل زمینه پذیرش نظارت بهتر اعضای شورای شهر را فراهم کرده و همنشینی آنان می تواند الگوی سایر کلانشهرهای کشور شود.

حال باید به انتظار نشست و دید که در جلسه امروز شورای شهر با وی و علیرغم رزومه کاری سنگین او، آیا باز هم بحث ارائه برنامه و دفاع از آن به میان می آید یا نه؟

اما اگر تأکید شورای شهر بر ارائه برنامه کتبی باشد، شاید «دکتر جمالی نژاد» بهترین برنامه مکتوب را ارائه دهد. وی در این میان کاری آسان در پیش دارد چرا که تخصص وی در حوزه برنامه ریزی شهری است. او اگر چه در میانه راه شورای شهر چهارم به صدر شهرداری رسید ولی طی مدت کوتاه دو سال گذشته نیز نشان داد که برای کلیدداری خود طرح و برنامه های زیادی داشته است.

مهمترین خصلت «جمالی نژاد» به روحیه مردمداری او بر می گردد که طی مدت دوران صدارت وی بسیار به چشم آمد. او با حضور در بین اقشار مختلف مردم، این نظریه را در عمل بروز داد که یک شهردار باید شریک غم و شادی مردم بوده و به حد کمترین میزان هم که شده در برنامه های آنان شرکت کند. حضور وی در دفتر کار، سرکشی دائم به سازمان ها و معاونت ها یا بازدید از مراحل اجرایی پروژه های عمرانی مختلف باعث شد که از طلوع آفتاب تا نیمه شب زندگی اش به پیگیری امور شهر و اداره آن اختصاص یابد. همین مورد نیز خصیصه ای شده که انتظارات عمومی از منصب شهردار آینده اصفهان را به شدت بالا برده است.

در این میان اگرچه برخی صاحب قلمان رسانه های دیجیتال که معمولاً از آبشخور یک طیف سیاسی سرچشمه می گیرند، سعی می کنند وی را تنها اصولگرای حاضر در بین گزینه های فعلی شهرداری اصفهان معرفی کنند ولی به جرأت می توان گفت به همان میزان که برای اصولگرا بودن «جمالی نژاد» دلیل وجود دارد، به همان میزان نیز می توان برای اصلاح طلب بودن وی ادله داشت.

در همین دوره دو سال گذشته اگر معاونین خبره و مدیران توانمند در کنارش قرار می گرفتند و برخی افراد تحمیلی حاشیه نشین، چوب لای چرخ او نمی گذاشتند، شاید «جمالی نژاد» گزینه ای می شد که امروز به سادگی عبور از وی ممکن نمی شد. با این تفسیر است که پیش بینی می شود وی همزمان با ارسال رزومه برای اعضای شوراهای برخی شهرهای بزرگ کشور، باز هم بتواند در جمع چهار نفر بعدی مورد نظر پارلمان اصفهان قرار بگیرد.

شورای شهر اصفهان در بررسی گزینه های نهایی خود از یک نفر دیگر نیز نمی تواند به سادگی عبور کند. سید رضا عقدایی معاون سیاسی استانداری اصفهان که در کارنامه خود حضور در رأس شهرداری منطقه 5 اصفهان را نیز درج نموده، یکی از آشنایان امور شهرداری به حساب می آید. وی علاوه بر این، فرمانداری اردستان و شهرضا را نیز تجربه کرده و با پیچ و خم پروژه های عمرانی به خوبی آشناست.

به طور قطع نوع تعامل و تدبیر مطلوب وی در برگزاری مناسب انتخابات های مختلف به عنوان سخت ترین فرآیندهای مدیریتی، تأثیر زیادی داشته است. وی اگر چه هم اکنون به عنوان یکی از اصلی ترین گزینه های تصدی استانداری اصفهان از سوی اصلاح طلبان به شمار می رود و مورد وثوق و حمایت بسیاری نیز قرار دارد اما شاید پیوند زدن احتمالی او به شهرداری نیز یکی از موفقیت های شورای شهر پنجم تلقی شود.

از «عقدایی» و نوع افکار و اندیشه های او طی چند سال گذشته اخبار مختصری در سطح رسانه ها منتشر شده که شاید به ممنوعیتی برگردد که به طور غیر رسمی از سوی استاندار اصفهان به افراد زیر مجموعه تحمیل شده است. ولی کیست که نداند زوج مدیریتی «عقدایی» به عنوان معاون سیاسی امنیتی و «حسین سیستانی» معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی استانداری بود که «زرگرپور» را از گذرگاه های سخت مدیریتی به خوبی عبور داد، وگرنه امروز شخص اول امور اجرایی استان چیزی برای گفتن نداشت!

همین که «عقدایی» به عنوان یک اصلاح طلب تمام عیار توانسته است در کنار یک استاندار تقریباً اصولگرا فعالیت کند، به عنوان نقطه قوت و نوع نگاه اعتدالی او بر می گردد و همین نکته ای برای موفقیت او در تعامل با دیدگاه های مختلف شهر است. از سوی دیگر رسانه مداری و دیدگاه های جامع وی در حوزه های اجتماعی و فرهنگی نیز از جمله موارد بارزی هستند که در صورت تصدی به عنوان شهردار اصفهان می تواند به عنوان نقاط قوت او تلقی شوند.

اما جدای از «عقدایی» که نام وی با استانداری اصفهان عجین شده، «سید محمود حسینی» هم از جمله گزینه هایی است که در اصفهان، با همین مکان شناخته می شود. او نیز اگر چه از جمله گزینه های احتمالی تصدی شهرداری به شمار می رود که حمایت حزبی قابل توجهی را با خود به همراه دارد اما بسیاری از اصلاح طلبان اصفهان هم هستند که از نوع مدیریت وی در طول چهار سالی که تصدی استانداری را بر عهده داشت خرسند نیستند. چه بسا آنان تقریباً در همان دوران بود که شورای شهر را از دست دادند و به انزوایی 14 ساله فرو رفتند.

وی اگر بتواند فارغ از حمایت های سیاسی، برنامه مناسبی در حوزه امور عمرانی، فرهنگی، اجتماعی و خدماتی ارائه دهد، شانس بسیاری برای کلیدداری شهر پیدا می کند. وی از جمله افرادی است که به واسطه حضور یکی از نزدیکانش در اردوگاه فرهنگی اصولگرایان، می تواند گزینه مطلوبی نیز برای این بخش از سیاسیون اصفهان به شمار برود. چه بسا آنان نیز برای اینکه حداقل سهمی در اداره مراکز فرهنگی و فرهنگسراهای تحت سرپرستی شهرداری داشته باشند و نقاط تمرکز اصلی خود را حفظ کنند، به آینده امیدوار می شوند.

از سوی دیگر خط کشیدن بر نام «سید محمود حسینی» برای افرادی که در شورای شهر از سابقه سیاسی زیادی برخوردارند، کمی سخت می نماید و شاید رودربایستی های رفاقتی و جناحی مزید بر علت شود تا نام این گزینه نیز در جمع چهار فرد نهایی قرار گیرد.

ولی اگر از شاخص شهرت عمومی افراد فوق الذکر فاصله بگیریم، باید به نام «مهدی فاتحی» اشاره کنیم. وی اگر چه طی چند ماه چهره خبرساز بهارستان به عنوان شهر حاشیه ای اصفهان بود ولی در کارنامه فعالیتی خود تجربه بسیاری در زمینه اداره شهرهای مختلف استان داشته و همین موضوع به عنوان شاخصه اصلی وی به شمار می رود. مردم شهرهایی که او کلیددار آن بوده از علاقه مندی خاصی نسبت به او برخوردار هستندو مشتاق تداوم فعالیت وی در شهرشان بوده اند و همین رضایتمندی عمومی به عنوان شاخصه مهم وی به شمار می رود.

اگر چه ممکن است همان حاشیه های گذشته در بهارستان که به قرار انفصال کشیده و سپس لغو شد، برای اعضای شورای شهر اصفهان نقطه تردید باشد ولی ریاست شورای راهبردی شهرهای جدید کشور نیز عنوان پر طمطراقی است که در ادامه نام «مهدی فاتحی» آورده می شود و عبور از آن به سادگی ممکن نیست. حال باید دید پارلمان شهر اصفهان به این عنوان و سابقه و تجارب قابل توجه مدیریتی چگونه می نگرند و با احتمال حاشیه سازی رسانه های اصولگرا چه می کند؟

با عبور از این جمع باید به فردی اشاره کنیم که بعد از انتخابات دوره پنجم شورای شهر اصفهان، نخستین کسی بود که در مورد ویژگی های شهردار آینده اصفهان اظهار نظر کرد.

«قدرت ا... نوروزی» که به عنوان رئیس ستاد انتخاباتی شورای شهر اصلاح‌طلبان اصفهان شناخته می شود، در بدو اعلام پیروزی اصلاح طلبان در انتخابات سال جاری، طی گفتگویی به تشریح انتظارات خود از شورای شهر پرداخته و تصریح کرد: «شورای شهری که امروز با حضور پر شور مردم انتخاب شده است، باید یک رویکرد و تغییر ساختار در سازمان شهرداری و مدیران زیرمجموعه داشته باشد که البته نافی حضور متخصصان در بدنه شهرداری آینده اصفهان نیست... شایسته‌سالاری یکی از ملاک‌های شورای شهر پنجم است... از سوی دیگر خانواده بزرگ مدیریت شهری باید کرامت داشته باشند و در واقع کرامت در کار، یک مطالبه عمومی و مردمی از شورا و شهرداری است.»

اعلام زودهنگام همین مواضع بود که از همان روز تاکنون از فرماندار اسبق اصفهان به عنوان یکی از گزینه های اصلی تصدی شهرداری اصفهان نام برده می شود و اگر چه او در ابتدا این موضوع را شایعه نامید ولی حضورش در بین 8 گزینه نهایی کاندیداهای سکانداری شهر نشان می دهد که آن شایعات چندان هم بی اساس نبوده اند!

اگر به حساب تعلقات گروهی و لیست انتخاباتی شوراها باشد، باید پیش بینی رسانه های اصولگرا را قطعی دانسته و «نوروزی» را از هم اکنون به عنوان گزینه نهایی شورا معرفی کرد ولی اگر برخی از اعضای شورای شهر، موفقیت خود را مرهون رأی مردم دانسته و در رودربایستی رئیس ستاد انتخاباتی شان قرار نگیرند و کار خود را بر اساس بررسی سوابق و تجربه مدیریت شهری و تحلیل برنامه ادامه دهند، شاید تداوم حضور این گزینه در همینجا خاتمه یابد.

از سوی دیگر بسیاری از اصلاح طلبان نیز هستند که معتقدند وی باید در مسندی سیاسی تکیه بزند و اگر نتواند به عنوان استاندار بعدی اصفهان معرفی شود، حداقل نباید به کمتر از یکی از معاونت های مهم وتأثیر گذار ساختمان آجری رنگ خیابان باغ گلدسته اصفهان رضایت دهد. چه بسا آنان حضور در رأس شهرداری را برای رئیس ستاد انتخاباتی اعضای فعلی شورای شهر، بدعتی می دانند که ممکن است در دوره های بعدی انتخابات نیز چالش زا بوده و مانع از اجماع کاندیداها حول یک محور شود.

اما همین دسته از اصلاح طلبان در کنار نام «قدرت ا... نوروزی» به نام فرد دیگری نیز برای کاندیداتوری احراز مسئولیت استانداری اصفهان اشاره می کنند که عبارت است از «سید مهدی ابطحی»؛ کسی که از اتفاق، کاندیدای تصدی شهرداری هم شده است ولی بعید است که خود وی تمایلی به این موضوع داشته باشد.

دانشیار، عضو هیئت علمی و معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی اصفهان عناوینی است که «ابطحی» با خود یدک می کشد و معلوم نیست آیا او نیز به عنوان یک چهره دانشگاهی از چنان شخصیت با برنامه ای برای شهرداری اصفهان برخوردار هست که بتواند برای این نهاد نسخه بپیچد یا اینکه تمایل دارد از آوردگاه پیروزی انتخاباتی اصلاح طلبان، منصب استانداری را به غنیمت بگیرد؟ به هر حال استانداری به عنوان یک مکان صدارتی، بیشتر نیازمند نظریه پردازی و سیاستگذاری برای نحوه اداره امور مختلف بوده و به سختی شهرداری نیست که به مدیریت درآمد و بحران و هزینه نیاز داشته باشد.

در انتهای لیست اصلاح طلبانه شورای شهر پنجم نیز به نام «حجت ا... میرزایی» برخورد می کنیم که علیرغم ناشناس بودن برای عموم، توانسته است به جمع گزینه های نهایی راه یابد.

عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و معاون امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی شاید بتواند انتظار کسانی را که به موضوعات اقتصادی و درآمدی شهرداری با حساسیت ویژه ای می نگرند و سرشناس ملی بودن را شاخصه ای الزامی می دانند، پاسخ دهد ولی اجماع پیرامون وی با توجه به رایزنی های مختلف در اصفهان، موفقیت این گزینه را کمی سخت به نظر می آورد.

از سوی دیگر طرح نام «حجت ا... میرزایی» و کشاندن وی تا جمع 8 نفره کاندیداهای شهرداری به نوعی ضرب شست اعضای شورای پنجم به سلف خود بر می گردد. چرا که آنان نتوانسته بودند از حوزه افراد حاضر در مجموعه شهرداری عبور کرده و یک چهره ملی و دانشگاهی در سطح معاونت وزیر را در جمع کاندیداهای خود برای جانشینی «دکتر سقاییان نژاد» معرفی کنند.

هر چند نوع تمایل «میرزایی» برای حضور در پایتخت و همراهی با وزرای کابینه «روحانی» بیشتر از تصدیگری در اصفهان است ولی باید دید که آیا چنین فردی همچنان می تواند در ماراتن انتخاب شهردار برای اصفهان پیشتاز دیگران شود یا نه؟

■■■

به هر حال و نهایتاً تا هفته آینده پارلمان جدید شهر اصفهان، از نماینده خود در رأس شهرداری رونمایی خواهد کرد و تقریباً بخش عمده ای از نوع نگرش خود نسبت به نحوه مدیریت آینده اصفهان را عیان می کند. الان معلوم نیست کدام شاخصه در بین اعضای شورای پنجم ارجحیت بیشتری دارد ولی با معرفی کلیددار شهر، بخش عمده ای از دیدگاه آنان در حوزه مدیریت شهری پدیدار خواهد شد؛ موضوعی که بسیاری از مردم را چشم انتظار نگه داشته تا برنامه زندگی اجتماعی خود را بر اساس آن تبیین کنند.

مسئله مهم این است که از طریق توسعه شبکه های اجتماعی، آشنایی مردم با حقوق متعارف شهروندی، به نحو چشمگیری توسعه یافته و انتظارات عمومی دیگر تنها حول محور خدمات شهری و ساخت و ساز خلاصه نمی شود بلکه آنها به سکانداری برای شهر خود نیاز دارند که بتواند ابعاد مختلف زندگی اجتماعی مردم را ترسیم و زمینه سازی کند.

در اصل افزایش سطح توقعات مردمی است که کار شورای پنجم را سخت تر و حساس تر می کند و همین موضوع دلیلی است برای آنکه حاصل انتخاب کرسی نشینان پارلمان پنجم، گزینه ای جامع الشرایط و جامع نگر باشد تا بتواند نیازهای مختلف حال و آینده را پاسخگو شود. چه بسا حزب بازی در 29 اردیبهشت ماه امسال به پایان رسیده و امروز عجله، یکسو نگری و تنگ نظری می تواند به عنوان عوامل شکست زودهنگام منتخبین مردم تلقی شود.