حادثه واژگونی اتوبوس سربازان وظیفه پادگان05 و تصادف مینی بوس سربازان نوشهر از رخدادهای نامیمونی بود که متأسفانه خاطره ناخوشایندی را بر اذهان سربازان نظام وظیفه و افکار عمومی بر جای گذاشت،حادثه ای که مجدداً لزوم بهبود وضعیت خدمت نظام وظیفه عمومی را بر سر زبان ها انداخت.

البته در این خصوص سازمان نظام وظیفه عمومی کشور و در رأس آن ستاد کل نیروهای مسلح در طول سالیان اخیر اقدامات متعددی را عملیاتی،تنظیم و طراحی کرده است،موضوعی که بر اساس اظهار نظر مقامات مربوطه،این رویه در آینده نیز استمرار خواهد داشت.

آنچنانکه سردار موسی کمالی جانشین اداره سرمایه انسانی ستاد کل نیروهای مسلح عنوان داشته،مجموعه مذکور از هر طرح سازنده ای که به بهبود وضعیت کیفی سربازی منتهی شود استقبال خواهد کرد.

البته در طول سنوات اخیر تمهیدات و تدابیر متعددی برای ارتقای کیفی سربازی در نظر گرفته شده که طرح سرباز معلم،سرباز سازندگی،سرباز بهزیست،سرباز هیئت علمی،سرباز پیام آور بهداشت،سرباز تعاون یار و... از نمونه های آن به شمار می رود.

در نظر گرفتن تسهیلات ویژه برای سربازان نخبه و استعدادبرتر،قهرمانان و مدال آوران ورزشی در حوزه جهانی و بین المللی و یا سربازان بسیجی از نمونه مواردی است که در راستای تسهیل و بهبود کیفی خدمت نظام وظیفه عمومی کشور عملیاتی شده است.

بهبود کیفی خدمت سربازی به معنای کاهش آن نیست

بسیاری از افراد گمان می کنند بهبود کیفی خدمت سربازی،ضرورتاً با کاهش سنوات و طول مدت زمان خدمت،میسر می شود اما نباید از نظر دور داشت که می توان با وجود حفظ مدت زمان تصویب شده برای خدمت سربازی، در جهت ارتقای کیفی آن گام برداشت.

البته تحقق این امر نیز با سهولت امکانپذیر نخواهد بود و مستلزم اتخاذ تدابیر و تمهیدات هوشمندانه از سوی کارشناسان و مسئولان ذیربط است،اما آنچه به عنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر مطرح است،معطوف به این امر می شود که پاک کردن صورت مسئله و اصل و اساس خدمت سربازی نه میسر و نه منطقی و عاقلانه است.

آنچنانکه سردار کمالی عنوان کرده،بخشی از بدنه و نیروی مورد نیاز ارگان ها و یگان های نظامی از طریق سربازان نظام وظیفه عمومی و بخش دیگر آن توسط نیروهای پایور و پیمانی تأمین می شود.

جانشین اداره سرمایه انسانی ستاد کل نیروهای مسلح عنوان می کند:برخی موضوع سربازی حرفه ای را مطرح می کنند اما ظاهراً از نحوه تأمین نیرو بی خبر هستند. وی می افزاید:سال هاست که موضوع تأمین نیرویِ سربازی حرفه ای از طریق استخدام و جذب پایور و پیمانی در دستور کار قرار گرفته و بخش دیگر نیروی مورد نیاز نیز از طریق خدمت نظام وظیفه جذب می شود.

اصلی ترین معضل خدمت نظام وظیفه عمومی

اظهارات مسئولان ذیربط در خصوص خدمت نظام وظیفه عمومی قابل درک است و به هر حال بخش قابل توجهی از نیاز نظامی و انتظامی کشور از طریق ساز وکار سربازی و نظام وظیفه عمومی تأمین می شود.

ملاحظات و موقعیت خاص منطقه ای کشور،تهدیدات خارجی در منطقه خاورمیانه و اساساً وجود انبوهی از مسائل و مشکلات ایجاب می کند که برنامه ریزی ها به نحوی اجرایی شود که کشور در این حوزه کمبود و کاستی خاصی را احساس نکند.

اما با تمامی این اوصاف نباید از نظر دور داشت که باید تغییراتی جدی و گسترده و در دامنه ای وسیع تر از سوی دستگاه های ذیربط نظامی و انتظامی در جهت ارتقای کیفی خدمت سربازی اجرایی و عملیاتی شود.

به واقع باید راهکاری اتخاذ شود تا علاوه بر تأمین ملاحظات در خصوص جذب و به کارگیری نیروی مورد نیاز کشور در عرصه ها و ابعاد گوناگون،بهره وری حداکثری از دانش و تخصص سرمایه جوانان این مرز و بوم حاصل شود.

کم نیستند سربازانی که بر خلاف تخصص و رشته تحصیلی خود در یگان و مرکزی غیر تخصصی مشغول به خدمت وظیفه هستند،کم نیستند سربازان وظیفه ای که کیلومترها دورتر از منطقه محل سکونت خود در حال پُرکردن سنوات خدمت نظام وظیفه خویش هستند.

دغدغه های مالی و حقوق سربازان از دیگر موضوعات حائز اهمیتی است که باید با جدیت از سوی مجلس شورای اسلامی پیگیری شود،البته اقدامات و تدابیری در گذشته اجرایی و عملیاتی شده که نویدبخش بوده اما همچنان با نقطه مطلوب فاصله بسیاری دارد.

یقیناً با عنایت و توجه هر چه بیشتر به سه مؤلفه،تخصص گرایی،نزدیکی یگان خدمتی به محل سکونت و افزایش حقوق سربازان،می توان ایام خوش و جذابی را برای سربازان نظام وظیفه عمومی ساخت که رغبت و میل بیشتری برای گذراندن آن در اذهان و افکار مشمولان نقش بندد، امری که در صورت تحقق به کاهش قابل توجه سربازان فراری و غایبان منتهی خواهد شد.