نزديک به 35 سال مي‌گذرد از زماني که طرح اوليه فيلم «کفش‌هاي ميرزا نوروز» روي کاغذ آمد، فيلمي در ژانر کمدي که تنها با شش ميليون تومان ساخته شد و هنوز که هنوز است بسياري از علاقه مندان سينما با آن خاطره دارند.

«کفش‌هاي ميرزا نوروز» از آن دست فيلم‌هايي است که شايد بسياري از ما آن را بيشتر از يک بار تماشا کرده باشيم،‌ فيلمي با نقش‌آفريني علي نصيريان و محمدعلي کشاورز و به کارگرداني محمد متوسلاني.

قصه چگونگي توليد «کفش‌هاي ميرزا نوروز» مانند ديگر فيلم‌هاي ماندگار سينما قصه‌اي جالب و شنيدني است.

محمد متوسلاني، کارگردان و بازيگر که اين روزها 82 سالگي را پشت سر گذاشته است، درباره چگونگي آغاز پروژه «کفش‌هاي ميرزا نوروز» گفت: طرح اوليه کار را آقاي هوشنگ نوراللهي تهيه کننده در اختيار من قرار دادند، اين طرح را خانم سوسن تسليمي بر اساس يک قصه کهن به نام «کفش‌هاي ابوالقاسم تنبوري» نوشتند که کتاب آن در آکسفورد نگهداري مي‌شد، من آن را از اول مجدد بررسي کردم و سکانس بندي جديدي برايش درنظر گرفتم.

متوسلاني افزود: مسئله مهم در اين کار ديالوگ نويسي بود،‌ چون قصه زمان نداشت، من از آقاي بهرام بيضايي خواهش کردم کار ديالوگ نويسي را انجام دهند ايشان هم پذيرفتند و با لحني خاص که ريتم و موسيقي داشت کار ديالوگ نويسي را انجام دادند ولي چون کار ما موزيکال نبود احساس کردم ممکن است خسته کننده شود براي همين قدري ديالوگ‌ها را ساده تر کرديم ولي اصل مايه و اساس ديالوگ همان‌ها بود که آقاي بيضايي نوشتند، ايشان اسم فيلمنامه را هم «کفش‌هاي مبارک» گذاشته بودند که بعد به «کفش‌هاي ميرزا نوروز» تغييرش داديم.

محمد متوسلاني درباره لوکيشن فيلم مي گويد: بيشتر صحنه‌ها را در اطراف قزوين فيلمبرداري کرديم، بخشي را در اصفهان و عالي قاپو و شهرک سينمايي، اما خود خانه «ميرزا نوروز» تهران بود در منطقه سرچشمه خانه ميرخاني‌ها که به هنر خوشنويسي شهرت دارند و آن خانه را با نامه نگاري از ميراث فرهنگي گرفتيم و لوکيشن خانه ميرزا شد.

کارگردان «کفش‌هاي ميرزا نوروز» همچنين درباره سال توليد و هزينه‌هاي آن هم توضيحات جالبي داشت، او گفت: سال 62 بود که همه چيز را نهايي کرديم، پيش توليد قدري طولاني شد تا لباس‌ها آماده شود، انتخاب بازيگران و گذشتن از فصل سرما و زمستان باعث شد که تقريباً اصل کار را در سال 63 آغاز کنيم و نهايتاً سال 64 هم فيلم به نمايش درآمد. هزينه توليد هم آن موقع شش ميليون تومان بود و از نظر بازگشت سرمايه هم خوب بود هرچند مي‌توانست بيشتر هم باشد.

متوسلاني ادامه داد: آن موقع شرايط کشور جنگي بود، بمباران، موشکباران و مردم نياز به اميد و روحيه هم داشتند و اين فيلم خوشبختانه توانست بين مردم جاي خودش را باز کند.

اگرچه شايد در دهه 60 سينماي ايران مانند امروز در جهان شناخته شده نبود، جالب است بدانيد که «کفش‌هاي ميرزا نوروز» هواداران جهاني و جشنواره‌اي هم داشته است، به گفته متوسلاني اين فيلم در جشنواره تاشکند تجليل شد و همچنين در افتتاحيه جشنواره فيلم استانبول هم به نمايش درآمد.

متوسلاني يک خاطره بامزه از حضور اين فيلم در يک رويداد خارجي هم دارد و در اين رابطه گفت: مسئولان جشنواره پورتلند آمريکا براي نمايش فيلم اعلام آمادگي کردند و دعوتنامه فرستادند بعد از مشکلات فراوان براي ارسال نسخه زيرنويس انگليسي و... موافقت فارابي را هم گرفتيم و نسخه ارسال شد اما به گوش وزارت خارجه رسيده بود و آنها گفتند ما با آمريکا رابطه‌اي نداريم و فيلم هم نبايد ارسال مي‌کرديد و خلاصه حضورش در آن جشنواره کنسل شد.

خاطره بامزه ديگري که متوسلاني روايت مي کند مربوط به سکانسي است که در آن يک سگ بايد دنبال علي نصيريان مي‌دويد، او توضيح داد: ما در بخشي از فيلم سگي داشتيم که نقش داشت و بايد دنبال آقاي نصيريان مي‌کرد، براي اينکه اين سگ بدود سمت آقاي نصيريان ما يک دعواي ساختگي با صاحب سگ درست کرديم تا سگ به سمت صاحبش بدود و ما فيلمبرداري کنيم، چندباري از اين حربه استفاده کرديم اما خب سگ هم حيوان باهوشي است متوجه شد که ما به اصطلاح سرکارش مي‌گذاريم و ديگر گول نمي‌خورد،‌ يک بار هم آقاي نصيريان بايد در يک سکانس به سمت سگ،‌ سنگ پرتاب مي‌کرد که سگ هم ماجرا را جدي گرفت و به سمت آقاي نصيريان حمله کرد و ايشان فرار مي‌کردند و سگ هم دنبالش و خلاصه يک تعقيب و گريز حسابي بين آقاي نصيريان و آن سگ رخ داد که البته به خير گذشت.