رئیس حوزه علمیه اصفهان گفت: در همه زمان‌ها‌ عزاداري‌ها واجب کفايی‌ است اگر مجالس عزاداری‌ خلوت شود، همه مسؤول هستند.

آیت‌الله حسین مظاهری در سخنانی در رابطه با محرم با اشاره به اینکه شب جمعه متعلّق به قطب عالم امکان و محور عالم وجود و واسطه بین غیب و شهود، یعنی حضرت ولی‌عصر«عج» است، اظهار کرد: عزاداری‌ها خیلی‌ ثواب دارد، از روایات فهمیده می‌‌شود ثوابش از هر حج و عمره مقبول بالاتر است و این عزاداری‌ها مثل کربلاست و بهشت را واجب می‌‌کند.

وی افزود: ثانیاً این عزاداری‌ها موجب رفع و دفع بلاهای‌ فردی‌ و اجتماعی می‌شود، اهل دل زیاد دیده‌اند که دهه محرم که می‌‌آید و عزاداری‌های‌ مردم شدید می‌‌شود، آتشی‌ برای‌ رفع بلا پیدا می‌‌شود و بلاها را می‌‌سوزاند و نمی‌‌گذارد بلاها وارد شهر شوند.

رئیس حوزه علمیه اصفهان ادامه داد: ثالثاً اینکه این عزاداری‌ها مرضی‌ ائمّه طاهرین(ع) است. پیغمبر اکرم(ص) و ائمه طاهرین(ع) روی‌ این عزاداری‌ها خیلی‌ سفارش کرده‌اند. پیغمبر اکرم  و امیرالمؤمنین بارها روضه خوانده‌اند. در زمان بنی‌‌امیه و بنی‌‌العباس خفقان عجیبی‌ بود که عزاداری‌ نباشد، ائمه طاهرین(س) نیز تا می‌‌توانستند جلسه روضه می‌‌گرفتند. مداح می‌‌خواند و ائمه طاهرین(س) بلند بلند گریه می‌‌کردند و این مجلس عزاداری‌ را خیلی‌ دوست داشتند.

وی با اشاره به اینکه این عزاداری‌ها علت مبقیّه تشیّع است، تصریح کرد: این همه ثواب که بر آن بار است، برای‌ همین است. اگر این عزاداری‌ها نبود،‌ الان تشیّع نبود. آن موضعی‌ که امام حسین(ع) برای‌ ریشه‌کن کردن ظلم و برای‌ آبیاری‌ درخت تشیع در کربلا ایجاد کردند و عیال آن را سرتاسری‌ کردند.

رئیس حوزه علمیه اصفهان ادامه داد: بعد از قضیه کربلا باید بگوییم درخت پژمرده تشیّع جان گرفت و خرمی‌ خاصی‌ پیدا کرد. از آن وقت تا الان این عزاداری‌ها، تشیع را آورده است و این عزداری‌ها از نسلی‌ به نسل بعد، تشیع را آورده است. اگر در روایات فرموده‌اند: «مَنْ بَکَى أَوْ أَبْکَى وَاحِداً فَلَهُ الْجَنَّةُ وَ مَنْ تَبَاکَى فَلَهُ الْجَنَّة»؛ اینها ثواب‌های‌ تفضّلی‌ است، دانه می‌‌ریزند که کبوتر بگیرند. این ثواب‌ها را می‌‌دهند برای‌ اینکه مردم در جلسه امام حسین(ع) شرکت کنند و برای‌ امام جلسه عزا بگیرند. در دهه محرم آن شور عزاداری‌ در مردم زنده شود. اینقدر ثواب می‌‌‌دهند برای‌ اینکه این عزاداری‌هاست که تشیّع را زنده نگه داشته است و به قول پیغمبر اکرم(ص) خاموش شدنی‌ هم نیست: «إِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةً فِی‏ قُلُوبِ‏ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَدا».

آیت‌الله مظاهری تصریح کرد: خدا خواسته است برای‌ اینکه تشیع زنده بماند، این عزاداری‌ها باشد و این عزاداری‌ها تا ظهور امام زمان«عج» هست. شاید بعدش هم در زمان ظهور این عزاداری‌ها باشد و در روایات می‌‌خوانیم تا روز قیامت هست. بنابراین دشمن همیشه توجّه کرده است، البته شیعه هم توجه دارد و تا توانسته اجازه نداده این عزاداری‌ها خاموش شود. دشمن به همین مطلب توجه داشته است که این عزاداری‌ها علت مُبقیّه برای‌ تشیّع است.

وی با اشاره به اینکه در زمان بنی‌‌الامیّه و بنی‌‌العباس خیلی‌ کار کردند که این عزاداری‌ها نباشد، خاطرنشان کرد: قتل‌عام‌های بساری برای اینکه این عزاداری‌ها نباشد؛ اتفاق افتد خفقان عجیبی‌ بود و حتّی‌ اجازه نمی‌دادند چند تا زن در یک خانه یک روضه خانگی‌ بخوانند. اما ائمۀ‌طاهرین(ع) هر وقت که می‌‌شد یک جلسه عزا بگیرند،‌ می‌‌گرفتند. امام صادق(ع) اگر یک مداح خوب پیدا می‌‌کردند فوراً یک جلسه خصوصی‌ از چند تا زن و مرد می‌‌گرفتند، در یک اطاق پرده می‌‌کشیدند و مداح می‌‌خواند و امام صادق(ع) بلند بلند گریه می‌‌کردند.

رئیس حوزه علمیه اصفهان اظهار داشت: در مقاتل می‌‌خوانیم که دشمن گاهی‌ اوقات حساس می‌‌شد و می‌‌پرسید چه خبر است و بالاخره صدای‌ عزاداری‌ را آهسته می‌کردند. روایت داریم بعضی‌ اوقات که امام باقر یا امام صادق(ع) مداح خوبی‌ پیدا می‌‌کردند جلسه می‌‌گرفتند. مداح مقداری‌ می‌‌خواند و وقتی‌ می‌‌خواست تمام کند امام صادق(ع) با التماس خاصی‌ می‌‌گفتند مقداری‌ بیشتر بخوان. دشمن جدی‌ حساس بود که این عزاداری‌ها نباشد. امّا ائمه طاهرین(ع) جداً حساس بودند که این عزاداری‌ها باشد. همه آنها از پیغمبر اکرم(ص) تا امام زمان«ارواحنافداه»،‌ حساسیت خاصی‌ روی‌ این عزاداری‌ها دارند و روایات خاصی‌ هم از اهل‌بیت(ع) برای‌ این عزاداری‌ها هست.

مظاهری در ادامه بیان داشت: در زمان رضاشاه دشمن او را روی‌ کار آورد با چند دستور جدی‌ و دستورهایش همین چیزهایی‌ بود که علت مُبقیه برای‌ تشیع بود. یکی‌ اینکه چادر نباشد. می‌‌گفتند مسجد؛ حسینیه و عزاداری‌ها، مدرسه و روحانیت نباشد، رضاشاه هم خیلی‌ روی‌ این چهار چیز کار کرد. اول از کم شروع کرد، ولی‌ بالاخره همه مدارس و مسجدها را خاموش کرد.

وی در تکمیل سخنان خود گفت: همه برای‌ همین بود که دشمن می‌‌دید اگر این چهار چیز باشد، نمی‌‌تواند بر ایران مسلّط شود. باید این چهار چیز نباشد، تا بتواند استثمارگری‌ کند. شیعه در آن زمان به این مطلب توجه داشت که باید روحانیت، مسجدها، مدرسه‌ها، حسینیه‌ها و چادر باشد. بنابراین از خانه بیرون نمی‌‌آمد اما در همان خانه چادر سر می‌‌کرد. روضه را علنی‌ نمی‌‌کرد اما روضه هفتگی‌ در خانه می‌‌گرفت و بعد که رضاشاه رفت، هم روحانیت و هم مدرسه و هم مسجد و هم چادر و مخصوصاً عزاداری‌ها پیدا کرد.

آیت‌الله مظاهری با اشاره به اینکه اگر شیعه هم علتش را نداند اما به طور ناخودآگاه می‌‌داند و می‌‌فهمد که باید این عزاداری‌ها باشد، اظهار کرد: این عزاداری‌ها تشیع را خرم و آباد می‌‌کند. به عبارت دیگر علت مُبقیه برای‌ تشیع است بنابراین ما باید این عزاداری‌ها را به نسل بعدی‌ بدهیم و از همین جهت واجب و لازم است که بچه‌هایمان را در دهه محرم به روضه ببریم و حتی‌ در غیر دهه محرم برای‌ بچه‌هایمان روضه بخوانیم.

وی با اشاره به اینکه در اصفهان همه وقت روضه‌های‌ فراوان در همه محله‌ها هست، گفت: این امتیازیست که اصفهانی‌ها دارند. جاهای‌ دیگر نیز خوب است و دهه محرم و دهه صفر و ایام عزاداری‌ها خوب است، اما مثل اصفهان نیست. باید به پدر و مادرهایتان دعا کنید و خودتان هم این بچه‌ها را با روح عزاداری‌ تربیت کنید.

وی با تأکید بر اینکه دهه محرم مجالس را پرجمعیت کنید، گفت: آن وقت‌ها در زمان پدران و مادران ما مجالس عزاداری‌ خیلی‌ پررونق بود. از صبح تا ظهر شروع می‌‌شد و در هر منبری‌ جلسه پر می‌‌شد و آن منبری‌ که پایین می‌‌آمد جمعیت بلند می‌‌شد و به جای‌ آن، جمعیت دیگر می‌‌آمد و تا ظهر روضه می‌‌خواند و مردم گریه می‌‌کردند. الان کمرنگ شده اما فراوان است و خوب است ولی‌ باید پررنگ باشد.

رئیس حوزه علمیه اصفهان با تقویت دین را اولین چیزی‌ دانست که باید در این عزاداری‌ها باشد و تصریح کرد: همینطور که اول روضه‌ای‌ که خوانده شده، روضه امام حسین(ع) در مقابل دشمن است. روضه خیلی‌ بالاست و ما منبری‌ها از امام حسین(ع) طرز روضه خواندن را یاد گرفته‌ایم. امام حسین(ع) اول خطبه خواند و بعد اخلاق گفت و بعد از اخلاق، روضه خواند.

وی با تأکید بر اینکه باید دین در عزاداری‌ها زنده شود، بیان داشت: باید هم احکام گفته شود و هم اعتقادات و اخلاق گفته شود و بعد هم روضه خوانده شود. روضه نمک آش است. اگر همه چیز باشد و روضه نباشد،‌ خیلی‌ مزه ندارد. اما قبل از آن باید احکام و اخلاق و اعتقادات گفته شود. ما باید در این روضه‌ها جوان‌ها را با آشنایی‌ با اعتقادات بار بیاوریم، تشیع اصولی‌ دارد و همه جوان‌ها باید اصول تشیع را بدانند. تشیع اخلاق دارد و مثل کافی‌ مرحوم کلینی‌ دارد.

آیت‌الله مظاهری با اشاره به اینکه باید مردم را به تربیت تشیع و تربیت ائمۀ طاهرین، تربیت کنیم، گفت: امام صادق(ع) به روضه‌خوان می‌‌فرمود باید طوری‌ روضه بخوانی‌ که مردم متخلّق به اخلاق الله شوند. باید طوری‌ روضه بخوانی‌ که دشمنان من بگویند خدا رحمت کند امام صادق(ع) را که چقدر خوب تربیت کرده است و این تربیت اسلامی‌ متوقف بر اینست که جوان‌ها راجع به اعتقادات بالا باشندو آشنایی‌ کامل به رساله مرجع تقلید و به اینکه چطور باید در خانه زندگی‌ کرد و چطور باید تربیت بچه کرد و چطور باید خانه داری‌ کرد، داشته باشند.

وی در توضیح شرط اول در عزاداری‌ها بیان داشت: برای مثال اینکه منبری‌ به منبر رود و خطبه نخواند و اسم خدا و پیغمبر و ائمه طاهرین را نیاورد اما همین منبری‌ باید به اسلام عزیز و تشیع آشنا باشد و برای‌ مردم ولو کم و در عرض نیم ساعت یا بیست دقیقه هم احکام بگوید و هم اخلاق و هم اعتقادات بگوید و هم روضه بخواند و مردم با روضه او گریه کنند. این شرط اول در عزاداری‌هاست.

رئیس حوزه علمیه اصفهان شرط دوم در عزاداری‌ها را خلوص دانست و بیان داشت: شام و ناهار دادن‌ها مقداری‌ خلوص را کمرنگ کرده و به روضه‌ها و مجالس صدمه می‌‌زند. آن زمان من خیلی‌ در روضه‌ها شرکت می‌‌کردم. از اول شب تا ساعت 12 روضه بود و مرتب مجلس پر و خالی‌ می‌‌شد و صبح تا ظهر روضه بود و به فکر چای‌ هم نبودند چه رسد به فکر غذا و اینکه جلسه اول شب خلوت باشد و بعد برای‌ آن غذا شلوغ شود و از افراد باشخصیت هم در آن مجالس کم باشد. این خلوص کلمۀ خوبیست و ما باید در همه چیزمان این خلوص را داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه قرآن می‌‌فرماید تنها موعظه من اینست که برای‌ خدا خلوص داشته باشید،‌ چه در کارهای‌ اجتماعی‌ و چه در کارهای‌ فردی، گفت: باید آنکه روضه می‌‌خواند، روضه می‌‌گیرد، آنکه در روضه می‌‌نشیند خلوص داشته باشد و به عبارت دیگر باید به این مجالس رنگ خدا داده شود.

وی با بیان اینکه قرآن می فرماید رنگ خدا چه رنگ خوبیست، اظهار داشت: این شرط دوم اگر از شرط اول مهم‌تر نباشد، کمتر نیست.

رئیس حوزه علمیه اصفهان ادامه داد: شرط سومی‌ که باید در این عزاداری‌ها باشد، اینست که باید در آنها اشعار مبتذل و اغراق آمیز که بهانه به دست دشمن می‌دهد و حرف‌ها و کارهای‌ مبتذل و بی‌‌محتوا نباشد و باید منبری، منبرش پرمحتوا باشد. محتوا هم باید اول اخلاق و اعتقادات و احکام باشد و بعد هم روضه سوزناک و روضه‌ای‌ که رنگ امام حسین(ع) داشته باشد، مخصوصاً در دهه اول محرم ایام عزاداری خوانده شود.

آیت‌الله مظاهری در تکمیل سخنان خود بیان داشت: اگر کسی‌ در جلسه نشست و دشمن ماست یا اینکه به دنبال بهانه است؛که بعضی‌ از جوان‌ها متأسفانه اینگونه هستند و در جلسه می‌‌روند و دنبال بهانه هستند که ایرادی‌ به جلسه و منبری‌ و ایرادی‌ به تشیع بگیرند؛ ما باید بهانه به دست اینگونه افراد ندهیم. باید طوری‌ باشد که وقتی‌ از جلسه بیرون رفت، تنبّهی‌ برایش پیدا شود و روز دوم و سوم زودتر بیاید.

وی شرط دیگر مجالس روضه را نبود گناه در این مجالس گناه عنوان کرد و افزود: اختلاط زن و مرد، نگاه‌های‌ نامناسب چه در جلسه و چه در کوچه‌ها نباشد. باید مواظب باشیم تهمت و شایعه و توهین، در مجالس نباشد، و بالاخره باید مواظب باشیم گناهی‌ در آن جلسه پیدا نشود. این را به همه و مخصوصاً‌ به جوان‌ها بگویم که اگر گناهی‌ در جلسه امام حسین(ع) پیدا شد، نظیر ظرف غذایی‌ است که خیلی‌ از نظر کمّ و کیف بالاست اما وقتی‌ می‌‌خواهند بخورند دیوانه‌ای‌ آب دهان روی‌ غذا بیندازد. این غذا قابل خوردن نیست و اصلاً خبیث می‌‌شود.

رئیس حوزه علمیه اصفهان با اشاره به آثار توسّل‌ها و عزاداری‌ها، بیان داشت: علامه طباطبائی می‌‌فرمودند جوان گناهکاری‌ که گناهش خیلی‌ بالا بود، اما وارد یک جلسه عزا شد و عزاداری‌ها او را منقلب کرد، امام حسین(ع) او را منقلب کرد و وقتی‌ از جلسه بیرون آمد، توبه کرد و گفت خدایا کمکم کن، خدایا گناه کردم اما خجالت‌زده هستم. اتفاقاً خدا برای‌ او استاد اخلاقی‌ پیدا کرد و این استاد اخلاق مدتی‌ روی‌ او کار کرد. بعد از آنکه لیاقت پیدا کرد به او گفت باید به کربلا روی‌ و آنجا امام حسین(ع) کمکی‌ به تو بکند. علامه طباطبائی‌ می‌‌فرمود این جوان با یکی‌ از دوستان من هم صندلی‌ شده بود. وقتی‌ وارد خاک کربلا شدند، بغض این جوان را گرفت و بلند بلند گریه کرد. به او گفتم چه خبر است؟ گفت اینجا کجاست؟ گفتم کربلاست. گفت امام حسین(ع) به همه ما مشرّف باد گفت.

وی در ادامه سخنان خود بیان داشت: توسّل‌ها انسان را به اینجاها می‌‌رساند. ممکن است یک جرقه روی‌ یک انبار بنزین باشد. ممکن است یک قطره اشک روی‌ یک جوان گناهکار باعث شود راه صد ساله را بپیماید. زیاد دیده‌ایم که در دهه محرم حال عجیبی‌ برای‌ زن و مرد و مخصوصا جوان‌ها پیدا شده است.

آیت‌الله مظاهری با بیان اینکه در دهه محرم انسان می‌‌تواند راه صد ساله را بپیماید، تصریح کرد: باید دهه محرم تمام شود و گناهکار صددرصد عوض شود ‌و اگر بخواهد، می‌‌شود و اگر بخواهد امام حسین(ع) نظر لطف به او پیدا می‌‌کند؛ معنایی ندارد توسل به جا و توسل جدی‌ و عزاداری‌ برای‌ امام حسین(ع) و گریه برای‌ امام حسین(ع) باشد و امام به فریاد نرسد. اگر به فریاد نمی‌‌رسد برای‌ اینست که عزاداری‌ آنطور که باید نیست.

وی اضافه کرد: البته همین عزاداری‌های‌ ظاهری، ولو اینکه محتوا نداشته باشد و خلوص نباشد و به راستی‌ دل به سوی‌ امام حسین(ع) نرود، همین تظاهر خیلی‌ عالیست و دشمن‌شکن است و ادامه تشیع است؛ اما آنچه می‌‌خواهند بالاتر از اینهاست. هم ظاهر و هم باطن را می‌‌خواهند. می‌‌خواهند این عزاداری‌ها خار چشم دشمن باشد، تشیع را از نسلی‌ به نسل دیگر بدهد،‌ روح داشته باشد و سیروسلوک در آن باشد، جوان گناهکار صددرصد عوض شود و مردم جاهل آشنایی به تشیع پیدا کنند و کسانی‌ که لیاقت دارند و مخصوصا جوان‌ها که دل پاک دارند در این دهه محرم سیر و سلوکی‌ داشته باشند و بتوانند راه صد ساله را به واسطه کشتی‌ نجات امام حسین(ع) بپیمایند.

رئیس حوزه علمیه اصفهان در خصوص یکی از معنای‌ این روایت که امام حسین(ع) کشتی‌ نجات است، گفت: یکی از معانی همین است که امام حسین(ع) می‌‌تواند آدم گناهکار را صددرصد عوض کند، در آدم معمولی‌ هم جاذبه ولایت او را بگیرد و بالاخره می‌‌تواند در عزاداری‌ها کسانی‌ که در راه مستقیم نیستند به راست مستقیم بکشاند.

آیت‌الله مظاهری با اشاره به اینکه در همه زمان‌ها‌ عزاداری‌ها واجب کفایی‌ است، خاطرنشان کرد: اگر مجالس عزاداری‌ خلوت شود، همه مسؤولند. امام حسین(ع) نظر غضب نمی‌‌کند اما بالاخره بی‌‌اعتنایی‌ به مجالس روضه، بدبختی‌ جلو می‌‌آورد. باید این مجالس عزاداری‌ پر باشد و در هر محله‌ای‌ باید این عزاداری‌ها با جمعیت هم فراوان باشد. باید با شرایطی‌ که گفتم عزاداری‌ها باشد و از آنها استفاده کنیم.