مدت زمان زيادي است که کاربران ايراني به دليل وجود تحريم‌هاي بين‌المللي امکان خريد از فروشگاه‌هاي خارجي را ندارند و از همين رو فروشگاه‌هاي داخلي براي ساليان دراز بدون وجود رقيبي قدرتمند، تقريباً تمام سهم خرده فروشي آنلاين ايران را از آن خود کرده‌اند. اما سئوالي که وجود دارد اين است که در حالي که هيچ رقيب خارجي‌اي براي اين فروشگاه‌ها وجود ندارد، آيا فروشگاه‌هاي معتبر و قدرتمند ايراني توان رقابت با آمازون و ديگر وب‌سايت‌هاي فروش آنلاين را دارند و توانسته‌اند رضايت کاربران ايراني را جلب کنند؟!

اگر بخواهيم به فروشگاه‌هاي قدرتمند ايران براساس ميزان بازديد و رتبه کشوري اشاره کنيم، مي توانيم به ديجي‌کالا با رتبه 3 کشوري و رقيب تازه وارد آن، باميلو با رتبه 16 اشاره کنيم. هرچند که آمارهاي رتبه بندي الکسا به صورت دقيق نيست و به راحتي مي‌توان آن را دور زد، اما معيار خوبي است تا بتوانيم پر بازديدترين و معروف‌ترين فروشگاه‌هاي کشور را پيدا کنيم! با اين حال نمي‌توان از طريق آمار الکسا به ميزان فروش و درآمد فروشگاه‌ها رسيد و از طرفي هم هيچ آمار رسمي و کاملي از ميزان فروش فروشگاه‌هاي ايراني وجود ندارد. بنابراين بيشتر به مقايسه کيفيت سرويس دهي و آمارهاي ارائه شده توسط آمازون خواهيم پرداخت.

آمازون در سال 1994 تاسيس شد و در حال حاضر بيش از 300 ميليون کاربر فعال دارد. براساس آمارها 30 ميليون کاربر از اپليکيشن اين فروشگاه استفاده کرده و 100 هزار فروشنده از طريق آمازون اقدام به فروش محصولات خود مي‌کنند. در سال 2016 ميزان فروش آمازون 136 ميليارد دلار بود که اين رقم، 2.4 ميليارد دلار سود خالص براي اين فروشگاه در پي داشت. براساس آمارهاي رسمي، آمازون بيش از 3 ميليارد دلار در هر سال هزينه تبليغات ويديويي مي‌کند و 541 هزار کارمند دارد، همچنين 45 هزار ربات کاملا هوشمند نيز در بخش انبار به اين کمپاني خدمت مي‌کنند. بيش از دوسوم خانواده‌هاي آمريکايي يعني حدود 80 ميليون نفر خريد‌هاي خود را از آمازون که مقر اصلي آن در ايالات متحده است، انجام مي‌دهند و عضو اين فروشگاه هستند. در نهايت ارزش کمپاني آمازون بيش از 54 ميليارد دلار قيمت‌گذاري شده و از همين رو ششمين برند با ارزش جهان محسوب مي‌شود. از آمارهايي که آمازون به صورت رسمي در اختيار عموم قرار داده، مي توان اينگونه نتيجه گرفت که اين کمپاني به قدري بزرگ است که درآمد کل آن با بودجه يک کشور قدرتمند برابري مي کند!

حال اجازه دهيد به کيفيت سرويس دهي و آمارهاي موجود از ديجي کالا و باميلو بپردازيم و حدس بزنيم که اگر آمازون در ايران خدمات خود را ارائه مي‌کرد آيا اين فروشگاه‌ها مي‌توانستند به اين شکل قدرت‌نمايي کنند؟!

روز جمعه دو فروشگاه مطرح ايراني با طرح تخفيفي حراجمعه و جمعه به خريد و تبليغات گسترده قبلي، ميزبان کاربران زيادي شدند و اين موضوع باعث شد که هر دو فروشگاه براي ساعت‌ها با اختلال روبرو شوند. به طوري که باميلو مرتب از دسترس خارج مي‌شد و ديجي کالا نيز با اختلال بسيار زيادي روبرو بود و تا کاربران به خود بجنبند و اختلالات را کنار بزنند، کالاهاي اصلي تمام شد! از همين رو کاربران بسياري در شبکه‌هاي اجتماعي نارضايتي خود را از کيفيت سرويس دهي هر دو فروشگاه اعلام کردند.

در سال 2013 آمازون بزرگ ترين قطعي خود را تجربه کرد و اين فروشگاه براي 40 دقيقه از دسترس خارج شد. اين موضوع باعث شد که اين فروشگاه 5 ميليون دلار خسارت به خود ببيند. چرا که ميزان فروش غول فروش آنلاين در هر دقيقه 117 هزار دلار بود که در حال حاضر به بيش از 500 هزار دلار رسيده است! به زبان ساده تر اين فروشگاه در هر ثانيه 600 کالا را به فروش مي‌رساند! اما با اين حال از آن زمان به بعد هيچ گزارشي مبني بر وجود اختلال گسترده در وب سايت اين فروشگاه به ثبت نرسيده است. اين موضوع نشان مي‌دهد که آمازون به قدري نسبت به زير ساخت خود حساس است که هيچ کاربري را رد نمي‌کند.

از طرفي آمازون و بسياري از فروشگاه‌هاي ديگر، براي کالاهاي تخفيف خورده نيز دقيقاً تعداد کالاهاي موجود را به نمايش مي گذارد تا کاربران بدانند چه تعداد محصول با تخفيف عرضه خواهد شد! چراکه براي کاربران عجيب است که يک محصول زماني که بک وب سايت با اختلال روبرو شده در کمتر از 10 دقيقه به اتمام برسد!

از ميزان نصب اپليکيشن ديجي کالا با بيش از 2 ميليون و باميلو با 200 هزار نصب و همچنين ميزان بازديد اين فروشگاه‌ها در کشور، مي توان يک نتيجه تقريبي گرفت. براساس آمار رسمي مرکز آمار در سال 95، تعداد جمعيت ايران در حدود 80 ميلون نفر است و تعداد خانواده هاي ايراني در حدود 24 ميليون اعلام شده است. از همين رو ضريب نفود يک شخص در يک خانواده عدد 3.3 خواهد بود! بنابراين مي‌توان تقريباً نتيجه گرفت کمتر از 30 درصد خانواده هاي ايراني از اين فروشگاه‌ها بازديد مي‌کنند، هر چند که از همين تعداد نيز بسياري هيچ خريدي از اين فروشگاه‌ها انجام نمي‌دهند!

همچنين ديجي کالا در ايران 150 ميليون دلار ارزش‌گذاري شده است که هرچند اين رقم ديجي کالا را به يکي از برترين و موفق‌ترين شرکت هاي حال حاضر ايران تبديل مي‌کند، اما در مقابل ارزش 54 ميليارد دلاري آمازون، شايد به حساب نيايد!

در اين زمان که آمازون و ديگر فروشگاه‌هاي خارجي هيچ خدماتي به کاربران ايراني نمي‌دهند، قطعا فروشگاه‌هاي ايراني بسيار راحت‌تر مي توانند بدون وجود يک رقيب قدرتمند سرويس دهي خود را گسترش دهند و بايد از اين جاي خالي بيشترين بهره را ببرند، چراکه اگر آمازون در ايران خدمات خود را ارائه مي‌کرد قطعاً رقابت به گونه‌ ديگري شکل مي‌گرفت!