کد خبر: ۶۰۷۹۴
تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۳۹۶ - ۱۵:۵۵

گردشگري را ميشناسد و با صنايع دستي ايران، اُنس دارد. اما اين الفت وقتي که از «کفش» سخن به ميان آيد، جلوه و جلايي ديگرگون مييابد. او که زاده تبريز است و امروز 63 سال دارد، 26 سال سابقه گردشگردي داشته و از آن مهمتر، چيزي در حدود يک دهه است که به پژوهش در کفش و بهويژه کفش ايراني ميپردازد. در دنيا اين مسئله مطرح است که چگونه يک زن، بهتنهايي، بيش از پنج بار ايران را دور زده تا به اهداف پژوهشي خود برسد.

به گفته «شعله جليلي خياباني» که خودش شايد 200 جفت کفش داشته باشد؛ «قديميترين کفشهاي ايراني يکي متعلق به مرد نمکي از دوره ساسانيان در هزار و400 سال پيش است که البته پوتين چرمي بود. همچنين بايد به چاروق چرمي هم اشاره شود که پيشينهاي 900ساله از حوالي اصفهان دارد.»

او همچنين مي گويد: «ناگفته نماند که ده سال پيش، کفشي چرمي در ارمنستان يافت شد که قدمتي پنج هزار و500ساله داشت و من مشابه آن را در روستاي بيرق تبريز در پاي يک کشاورز ديده بودم که حاکي از همشکلي آن در آن منطقه از ايران باستان داشته است.» او به کفشهاي گياهي و جانوري رايج در ايران اشاره ميکند و ميگويد: «قديميترين کفش حصيري جهان ـ بهسبب ناقل و هادي گرما نبودن ـ که با پنج هزار سال قدمت در مصر رواج داشته را ميتوان همين حالا در جنوب ايران پيدا کرد. همچنين کفشي بافتهشده از پوست حيوان را از روستايي حوالي کندلوس در مازندران خريدم که هنوز هم از همان چرمِ دباغينشده استفاده ميکنند. جز اين، پشم شتر، شاخ بز وحشي، کَفَل الاغ، چرم بز، گاو و گاوميش هم مواد ساخت کفش بوده است. در نوع گياهي نيز از الياف گياهي مانند برگ درخت خرما، نخ و چوب استفاده ميشده است.»

جليلي اما بهسراغ سنگنگارههايي نيز رفته که نشاني از کفش داشتهاند. به اين ترتيب بود که او تخت جمشيد ـ و بهويژه کاخ آپادانا ـ را موزه کفش ناميد. او درباره چرايي اطلاق اين نام گفت: «فراموش نکنيد که 23 ساتراپ براي بار عام به تخت جمشيد ميآمدند که حک شده است. با وجود تنوع شگفتانگيز کفشهاي تخت جمشيد، اما متوجه شدم کاملترين کفش چرمي بهلحاظ شناخت قالب پا، کفش ايراني است؛ کفشي که به شکل بوت يا نيمبوت است. اين در شرايطي است که بقيه اقوام تنها از يک تخته چرم با چند بند روي آن استفاده ميکردند.»

او گونهشناسي کفشهاي ايراني را بسته به اقاليم مختلف، متفاوت ميداند اما با اين حال نميتوان از بدايع کفشهاي ايراني گذشت که جليلي تنها در ايران نمونهاش را يافته و ديده است؛ از دمپايي مخصوص حمام و يک لنگه کفش مخصوص بيلزني تا کفشهاي مخصوص برف که مانند پنجه پرندگان است و کفش مختص سوارکاري، بهطوري که سوارکار ميتواند به سهولت و سرعت بتازد.

او از هر 31 استان ايران، نمونه کفشهايي و به قول خودش گلچيني از ايران دارد و در اين ميان، گيلان با پنج نوع کفش در مجموعهاش بيشترين تنوع را دارد، اگرچه آرزو دارد کفش ايراني به ثبت جهاني برسد.


برچسب ها: کفش ، ایران ، صنایع دستی ، چرم ،
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
شماره پیامک:۳۰۰۰۷۶۴۲ شماره تلگرام:۰۹۱۳۲۰۰۸۶۴۰
پربیننده ترین
ویدئو
آخرین اخبار