رئیس دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها به تنهایی در رعایت کامل حقوق شهروندی دخیل نیستند، گفت: تحقق حقوق شهروندی در دانشگاه‌ها نیازمند هماهنگی از نهادهای عمومی تاثیرگذار در فضاهای عمومی سیاسی و امنیتی است.

دکتر حسین سلیمی در گفت و گو با ایسنا، با اعلام این مطلب اظهار کرد: اگر بخواهیم شاخص‌های عملیاتی حقوق شهروندی در آموزش عالی را بررسی کنیم، به چند شاخص بارز می‌رسیم. اینکه آموزش و فرصت برابر تمام کسانی که توانایی علم آموزی دارند در استفاده از امکانات دانشگاهی کشور برخوردار شوند و این عدالت باید در آزمون‌های ورودی، حمایت‌های دولتی در عرصه تحصیل و رفتن به مقاطع بالاتر تحصیلی خود را نشان بدهد.

وی در ادامه تصریح کرد: در قانون اساسی آموزش عالی رایگان فقط در حد نیاز کشور الزامی است و آموزش عالی همانند آموزش و پرورش نیست که همه افراد حق استفاده کامل و رایگان از تحصیل را داشته باشند و به نظر می‌رسد در شرایط کنونی، حق آموزش رایگان در آموزش عالی برای استعدادهای برتر وجود دارد که این افراد بتوانند در مراحل مختلف آموزش اعم از آزمون‌های ورودی، توانایی هیات علمی شدن و پژوهش به حقوق خود دست یابند و تحت حمایت‌های دولتی در آموزش قرار بگیرند.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: مهم‌ترین عامل که در مقابل حق شهروندی برای آموزش رایگان وجود دارد، این است که ممکن است کسانی بتوانند با استفاده از رانت‌ وارد دوره‌های مختلف تحصیل بشوند و از آن برای ارتقاء خودشان استفاده کنند که این امکان برای عضو هیات علمی شدن در دانشگاه‌ها نیز وجود دارد که آشکارا نقض حقوق شهروندی است.

وی افزود: مهم‌ترین حق شهروندی برای تحصیل کنندگان کشور این است که بتوانند در مقام استاد و در شرایط بالاتر قرار گرفته و کسانی که صلاحیت علمی بالا و فعالیت‌های پژوهشی افزون‌تری دارند بتوانند در خدمت نظام آموزش عالی کشور قرار بگیرند. در این زمینه نیز مهم ترین نقطه مقابل حق شهروندی این است که کسانی بخواهند با استفاده از رانت به جایگاهی که شایسته نیستند دست یابند و در جایگاه عضو هیات علمی قرار بگیرند.

دکتر سلیمی تاکید کرد: البته خوشبختانه در شرایط فعلی آموزش عالی با دقتی که در آزمون‌های ورودی اتفاق می‌افتد و اینکه تمام جذب اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها از طریق فراخوان عمومی و برای افراد با شرایط مساوی علمی تهیه شده است، تا حدود زیادی امکان استفاده از رانت‌هایی که خلاف حقوق شهروندی است، بسته شده است. اگرچه هنوز روزنه‌هایی در این زمینه وجود دارد که امیدوار هستیم در این فرصت‌های باقی مانده این روزنه‌ها نیز بسته شود.

وی خاطرنشان کرد: بعد از ورود دانشجویان و اعضای هیات علمی به آموزش عالی، حق آزادانه اظهار نظر و بهره‌مندی از امکانات آموزشی و پژوهشی مناسب جزو حقوق شهروندی به شمار می‌رود و این افراد باید بتوانند از امکانات رفاهی لازم نیز بهره‌مند شوند تا حقوق شهروندی آنها تحقق پیدا کند، چرا که به طور طبیعی دانشجو چه در هنگام تحصیل و همچنین ورود به عنوان عضو هیات علمی برای ادامه خدمت یکسری ملاک‌های عمده‌ای به لحاظ حقوقی و علمی باید داشته باشد و نباید این ملاک‌ها که جز حق شهروندی آنها محسوب می‌شود، نقض شود.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی همچنین افزود: بخشی از حقوق شهروندی دانشجویان این است که به هیچ وجه نباید گرایش‌ خاص سیاسی،‌ نوع نگاه جناحی و یا ارتباطات خاص سیاسی آنها در بهره‌مندی و یا عدم بهره مندی از حقوق آنها تاثیرگذار باشد. ضمن اینکه دستیابی به منابع اطلاعاتی، دانش جهانی و اندیشه ورزی و بیان آزادانه اندیشه با رعایت الزامات قانونی که در نظام جمهوری اسلامی وجود دارد، جزو حقوق بنیادین دانشگاهیان به شمار می‌رود.

دکتر سلیمی با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها به تنهایی در رعایت کامل حقوق شهروندی دخیل نیستند، گفت: برای اینکه حقوق شهروندی در دانشگاه‌ها به طور کامل متجلی شود، دانشجویان و دانشگاهیان، دانشگاه را فضای امن بدانند نیازمند همکاری همه دستگاه‌های مختلف است، چرا که در حال حاضر فقط روسای دانشگاه‌ها در اداره درونی دانشگاه‌ها تاثیرگذار نیستند. بلکه نهادهای عمومی دیگر در فضای عمومی دانشگاه‌ها و در بهره‌مندی این مراکز از امکانات مختلفی که نیاز برآوردن حقوق شهروندی است، دخیل هستند. بنابراین اگر دانشگاه‌ها محیطی امن برای تحقق حقوق شهروندی باشند،‌ باید عزم ملی و هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: تحقق حقوق شهروندی در دانشگاه‌ها نیازمند هماهنگی از طرف نهادهای عمومی تاثیرگذار در فضاهای عمومی سیاسی و امنیتی است. همچنین در حوزه مسائل رفاهی دانشگاه‌ها نیز باید این هماهنگی وجود داشته باشد چرا که وقتی دست دانشگاه‌ها از لحاظ بودجه و منابع مالی خالی باشد، نمی‌توانند حقوقی که به دانشجویان و استادان باید تعلق بگیرد تا آنها با خیال آسوده به فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی بپردازند را اختصاص دهند یا وقتی امکانات آنها در دسترسی به منابع اطلاعاتی و کانال‌های ارتباطی با دانشگاه‌های جهان محدود باشد، در تحقق حقوق شهروندی آنها اختلال ایجاد می‌شود.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی گفت: باید در تعیین حدود و ثغور فعالیت‌های دانشجویان هماهنگی بین نهادهای عمومی تاثیرگذار در دانشگاه‌ها وجود داشته باشد چرا که دانشگاه‌ها به تنهایی تاثیرگذار نیستند و به تنهایی هم نمی‌توانند از پس مطالباتی که در درون دانشجویان بروز پیدا می‌کند، تعیین کننده شوند. بنابراین در عرصه‌های اجرایی،‌عمومی، فرهنگی و سیاسی تحقق حقوق شهروندی باید عزم ملی وجود داشته باشد.

وی همچنین محرومیت دانشجویان از تحصیل را نقض حقوق شهروندی آنها عنوان کرد و گفت: اگر منظور از دانشجویان ستاره‌دار افرادی باشند که به دلایلی سیاسی نمی‌توانند از حق تحصیل در دانشگاه استفاده کنند و آموزش عالی محروم شوند، نوعی حقوق شهروندی آنها نقض شده است، چرا که تحصیل و حضور دانشجویان در کلاس نباید به دلیل نوع نگاه و عقاید سیاسی آنها شود.

دکتر سلیمی گفت: اگر منظور از دانشجویان ستاره‌دار کسانی باشند که محکومیت‌های قضایی آنها مانع تحصیل می‌شود، باید با این افراد هم نهایت همکاری صورت گیرد تا به تحصیل برگردند و لازم است همکاری‌های کافی با نهادهای قضائی و امنیتی صورت بگیرد تا مشکلی برای تحصیل آنها به وجود نیاید.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در پایان خاطر نشان کرد: اگرچه تعداد دانشجویانی که از تحصیل محروم شده‌اند، زیاد نیست و مسائل آنها نیز قابل حل است، اما من معتقد هستم حتی یک دانشجو نیز برای ادامه تحصیل خود نباید با مانع امنیتی مواجه شود.