طی سال های گذشته خشکی زاینده رود فصلی بود و حداقل در سال دو بار مردم اصفهان امید به جاری شدن آب بر بستر زاینده رود برای کشت بهاره و پاییزه کشاورزان داشتند که در دو سال اخیر سبب شده که خشکی زاینده رود سالانه شود و امسال این احتمال وجود دارد که دیگر مردم اصفهان آبی بر بستر زاینده رود نبینند.

مسئولان تنها همتشان این است که چشم به آسمان بدوزند تا با بارش باران، آب بر بستر زاینده رود جاری شود و با این اوصاف در شرایطی که ماه های پایانی سال را طی می کنیم، به دلیل عدم بارش باران، هنوز شورایعالی آب تشکیل نشده و تا این شورا تشکیل نشود، خبری از تخصیص آب برای کشت پاییزه کشاورزان نیست.

این در حالی است که به گفته متولیان حوزه کشاورزی، خردادماه امسال که ذخایر آبی بسیاری در حوضه زاینده رود وجود داشت، با نامه ای از وزارت نیرو درخواست کردند، این آب را برای کشت پاییزه کشاورزان شرق اصفهان ذخیره کنند که متأسفانه بازهم امروز مردم اصفهان و کشاورزان چوب بی تدبیری وزارت نیرو را خوردند و با مواجهه با سطح پایینی از ذخایر آبی، احتمال اینکه در سال آینده با مشکل شرب مواجه شویم، وجود دارد.

زاینده رود در انتهای لیست برنامه های دولت

اما باز هم مدیران و مسئولان به جای چاره اندیشی به امید باران های زمستانه نشستند. در این سال ها طرح و برنامه های بسیاری در راستای احیای زاینده رود صورت گرفت که حالت سمبلیک این طرح ها باعث شده که زاینده رود پر آب نشود. اعتراضات چندین باره کشاورزان طی سال های گذشته، رایزنی متولیان با مقامات بالادست، تشکیل کمیته پیگیری مسائل و مشکلات زاینده رود و شورایعالی آب، طرح مصوبات ۹ ماده ای احیای زاینده رود، کمیته تشکیل احیای زاینده رود و هزار و یک طرح و برنامه دیگر نتوانست برای رفع خشکی زاینده رود کاری از پیش ببرد و تنها یک علامت سئوال بزرگ در به نتیجه نرسیدن تمام این برنامه‌ ها در اذهان عمومی ایجاد کرد.

وقتی هنوز ستاد احیای زاینده رود در اصفهان نداریم و این یک فاجعه است، همین مسئله سبب می شود، به راحتی شاهد انتقال آب از اصفهان باشیم تدوین سمبلیک تمام طرح ها، برنامه ها، کمیته ها و همایش ها که برای دلداری مردم اصفهان شکل گرفته از یک سو و وجود افرادی که از خشکی زاینده رود نفع می برند و کمر همت به قطع شاهرگ حیاتی اصفهان بستند، از سوی دیگر سبب شده عوارض ناگواری از خشکی زاینده رود بر زندگی مردم اصفهان وارد شود.

دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزی استان اصفهان در این ارتباط اظهار داشت: هنوز ستاد احیای زاینده رود در اصفهان نداریم و این یک فاجعه است، همین مسئله سبب می شود، به راحتی شاهد انتقال آب از اصفهان به دیگر استان‌ها باشیم.

امینی با اشاره به اینکه خشکی زاینده رود هنوز اولویت دولت نیست و هر باری یک موضوعی بر آن برتری یافت و امروز پسته های رفسنجان در اولویت قرار گرفته است، گفت: وقتی خشکی زاینده رود هنوز برای مردم اصفهان، فعالان بازار، صنعت و کشاورزی در اولویت نیست به طور قطع پسته رفسنجان در اولویت قرار می گیرد.

امینی ادامه داد: ما نمی دانیم چرا گندم، لبنیات و برنج که در وعده های غذایی لازم است، در اولویت نیست اما باید پسته رفسنجان تولید شود.

***

وی با بیان اینکه زمان بازگشایی زاینده رود هنوز مشخص نیست و باید جلسه شورای هماهنگی برگزار تا تعیین تکلیف شود، ادامه داد: از اول مهرماه که سال آبی آغاز شد، بدون هیچ مصوبه‌ای سهم صنعت، شرب، یزد، کاشان و... تخصیص داده شد، اما با گذشت سه ماه از سال آبی، هنوز سهم کشاورزان و حقابه داران اصلی پرداخت نشده است.

امینی در پاسخ به این سئوال که با این روند و عقب انداختن جلسه شورای هماهنگی زاینده رود، احتمال اینکه آب در سه ماه آخر سال باز شود وجود دارد یا خیر، تصریح کرد: تا زمانی که جلسه شورای هماهنگی برگزار نشود، هیچ چیزی مشخص نیست.

وی گفت: در حال حاضر برخی کشاورزان زمین‌های خود را آماده کرده اند و برخی بذر پاشیده اند و عده ای هم منتظر تاریخ بازگشایی آب زاینده رود هستند تا کشت را شروع کنند.

***

رئیس انجمن حمایت از کشاورزان اصفهان نیز در این ارتباط گفت: بی تدبیری و سوء مدیریت مسئولان، این بار هم دلیل تأخیر در بازگشایی زاینده رود شد.

حسین محمد رضایی اظهار داشت: نیمه خردادماه امسال که آب بسته شد، از سوی صنف کشاورزان نامه به آب منطقه‌ای زدیم که وزارت نیرو آب را برای کشت پاییزه کشاورزان حفظ کند و این در حالی بود که متأسفانه با اسرافکاری، امروز شاهدیم با گذشت سه ماه از فصل پاییز همچنان کشاورزان چشم به بازگشایی زاینده رود دوخته اند.وی با اشاره به اینکه هنوز جلسه شورایعالی آب تشکیل نشده است زیرا میزان بارندگی‌ها در سرشاخه‌ها به ویژه کوهرنگ و مرکز آن، که چلگرد است، بسیار کم بوده، ادامه داد: در صورتی که در تابستان از سهم شرب، صنعت، میزان آب کاشان، یزد و نایین کم می‌شد و به مقدار ۶۰ تا ۷۰ میلیون متر مکعب آب ذخیره می‌کردند، امروز به راحتی کشت پاییزه کشاورزان صورت می‌گرفت.

تخصیص آب به کشت پاییزه اصفهان بین زمین و آسمان

رئیس انجمن حمایت از کشاورزان اصفهان تصریح کرد: در حال حاضر به ۶۰ تا ۷۰ میلیون متر مکعب آب برای کشت نیاز است و این در حالی است که حجم کلی ذخایر آبی ۱۵۰ میلیون متر مکعب است که اگر این میزان آب را برداشت کنند، به طور قطع با مشکل شرب مواجه می‌شویم. وی با بیان اینکه سال گذشته در این زمان ذخایر آبی ۳۴۰ میلیون متر مکعب و دو سال قبل نیز ۳۳۰ میلیون متر مکعب بود، اما امسال تنها ۱۵۰ میلیون متر مکعب است، اضافه کرد: تاکنون میزان بارندگی مؤثر در سرشاخه‌های زاینده رود ۶۰ میلی متر مکعب بوده است.

***

ناصر حاجیان، عضو سابق کمیته آب اتاق بازرگانی اصفهان نیز در خصوص وضعیت خشکسالی زاینده رود به مهر گفت: احیای زاینده رود صرفاً با جلسه، همایش و فرمان های ۹ ماده ای و طرح و برنامه حل شدنی نیست که اگر اینگونه بود و در پی هر یک از این برنامه ها حداقل دو متر مکعب آب هم وارد رودخانه شده بود الان باید اصفهان را سیل بر می داشت.