در سالهایی نه چندان دور که برنامه های تلویزیون چنگی به دل نمی زد و تولیدات شبکه های مختلف سیما نمی توانست نظر مخاطب را جلب کند و از سوی دیگر شبکه های ماهواره ای فارسی زبان، با تولید سریال های مختلف در میان مخاطبان ایرانی رسوخ پیدا کرده بودند و هر روز فاصله مخاطب با تلویزیون ملی بیشتر و بیشتر می شد، شبکه نسیم که در نگاه اول تنها برای ایجاد فضای مفرح در اجتماع راه اندازی شده بود دو طرح ویژه رو کرد؛ برنامه «خندوانه» و کمی بعدتر برنامه «دورهمی» که البته با دو فرمت متفاوت و با هدف ایجاد لبخند و تلطیف فضای اجتماعی کم کم گل کردند و امروز جزو پرمخاطب ترین برنامه های سیما محسوب می شوند.

برنامه «خندوانه» با اجرای رامبد جوان یک اتفاق در قضای استندآپ کمدی تلویزیون بود برنامه ای که بی گمان با نگاهی به آثار موفق دنیا در این گونه طنز تلویزیونی، خیلی زود مخاطب خود را پیدا کرد و جزو موفق ترین های تلویزیونی شد. با افزون شدن مخاطبان برنامه هایی از این دست تلویزیون که به یک جان تازه نیاز داشت توانست بار دیگر قد علم کند و در دوره ای که سریال ها دیگر جذاب نبودند و برنامه های گفت و گو محور خشک و بی روح شده برای تماشاگران جذابیتی نداشتند، برنامه ای با ساختار «خندوانه» حرکت نویی بود در بازگشت دوباره مخاطب به سمت تلویزیون. یکی از دلایلی که «خندوانه» خیلی زود گل کرد و توانست صاحب جایگاه شود ساختار خاص و جدیدش بود، خارج شدن از چهارچوب های تلویزیونی، بدون نزدیک شدن به خطوط قرمز و ممیزی های مداوم این رسانه. «خندوانه» با اجرای رامبد جوان این فرصت را یافت تا به یکباره مخاطب شبکه نسیم چندین برابر شود. در ادامه با موفقیت برنامه «خندوانه» و اثبات جایگاه شبکه نسیم، برنامه «دورهمی» را مهراب قاسم خانی به این شبکه آورد. برنامه ای که شباهت آن به نمونه هندی در قدم اول سر و صدایی به پا کرد، اما خیلی زود با جذب مخاطبش به سمت و سویی رفت که شکل و شمایل کپی شده اش از نمونه هندی چه به لحاظ دکور و چه به لحاظ اجرا تحت شعاع محبوبیت برنامه قرار بگیرد. «دورهمی» با اجرای خاص مهران مدیری خیلی زود در مقابل «خندوانه» قد علم کرد و به یک رقیب تبدیل شد. رقابتی که مسوولان و سیاست گذاران سیما از آن سود مفصلی بردند. چرا که توانسته بودند مخاطب خسته از تلویزیون را بار دیگر به سمت شبکه های داخلی باز گردانند.

برنامه «دورهمی» از دو منظر قابل بحث بود. اولاً این که مهران مدیری به عنوان یک کاراکتر طناز، مورد اقبال عموم مخاطبان بود و جذابیت اجرای او در ساختاری متمایز و به روز، نظر بسیاری از تماشاگران را در همان نگاه اول جلب می کرد سبک و سیاق جدید مدیری در ایجاد یک استندآپ کمدی خونسرد و کاریزماتیک مورد توجه قرار گرفت. زاویه دیگر در تعریف «دورهمی» بر می گشت به نمایش هایی که گاه خوب و جذاب و گاه ضعیف و دور از انتظار بود با این همه اما «دورهمی» با وجود مدیری هرگز افت نکرد و با صرف نظر از حضور اسپانسرهای متمول و مهمانان مختلف باز هم در اوج ماند تا شبکه نسیم برگ برنده مدیران اخیر سیما محسوب شود.

بانی فیلم به رسم همیشه و با در نظر گرفتن استقبال تماشاگران از «خندوانه» و «دورهمی» که به سرعت بخش اعظمی از مخاطبان تلویزیون را معطوف به خود کردند، اقدام به برگزاری نظرسنجی میان مخاطبان این روزنامه و البته شبکه نسیم کرد تا میزان اقبال این دو برنامه موفق سیما را مورد سنجش قرار دهد و دو برنامه در اوج سازمان صدا و سیما که این روزها بیشترین منابع مالی را به تلویزیون بی پول تزریق می کنند در بوته نظرسنجی کاربران سایت بانی فیلم قرار گرفتند.

شاید تفاوت اصلی نظرسنجی بانی فیلم و دیگر رسانه های مکتوب و خبرگزاری ها در این باشد که بسیاری از نظرات در این رسانه بر می گردد به مخاطبان خاص فرهنگی و اهالی سینما و تلویزیون که مخاطبان همیشگی روزنامه و سایت بانی فیلم آنلاین هستند. در واقع در نظرسنجی بانی فیلم جدا از عموم افراد جامعه و علاقمندان سینما و تلویزیون، بسیاری از بازیگران و کارگردانان سینما و تلویزیون نیز حضور پیدا کرده و نظرشان را اعلام کردند.

ذکر چند نکته در این مقال لازم به نظر می رسد اولا اینکه روزنامه بانی فیلم بدون هیچ موضعی نسبت به «خندوانه» و «دورهمی»، این دو برنامه را به عنوان آثار موفق این روزهای سیما انتخاب و به بوته نظرسنجی گذاشته است و ثانیاً اینکه بر خلاف نظر برخی از دوستان که معتقد بودند هر نفر از طریق یک سیستم می تواند بارها در این نظرسنجی شرکت کند باید این نکته را عنوان کنیم که سیستم هوشمند این نظرسنجی طوری طراحی شده که به هر شرکت کننده با یک IP مشخص، تنها اجازه یک بار اعلام نظر را می دهد. قطعاً تعداد کسانی که رأی های تکراری به این نظرسنجی دادند تنها یک بار محاسبه شد و در کلیت آرا تاثیری نداشت. در واقع یک بار هر کاربر می توانست از طریق هر سیسستم نظرش را ثبت کند.

و اما نکته پایانی اینکه در طول مدت این نظرسنجی متاسفانه مسایل و مشکلاتی پیش آمد که نشان می دهد باید در برخی از پیش فرض های خود تجدید نظر کنیم!

در طول برگزاری یک هفته ای این نظرسنجی واکنش های متفاوتی از سوی برخی مخاطبان کم اطلاع از حوزه رسانه روبرو شدم که جای تعجب داشت. متاسفانه برخی با قرار دادن کامنت های خود قصد داشتند ماهیت این نظرسنجی را که قصد ثبت نظرات طرفداران و علاقمندان دو برنامه تلویزیونی موفق را داشت زیرسوال ببرند. ادبیاتی دور از عرف و اخلاق که با نظرات شخصی برخی از این کاربران در مورد برنامه های فوق همراه بود اتفاقی است که به لحاظ روانشناسی اجتماعی باید آسیب شناسی شود. برای بررسی این معضل برخی از کارشناسان و منتقدان تلویزیون در این رابطه با ما هم کلام شده اند.

بهزاد عشقی: اهانت کردن در فضای مجازی، شایسته جامعه سالم نیست

بهزاد عشقی درباره بی فرهنگی که در فضای مجازی وجود دارد و باعث به وجود آمدن چنین واکنش هایی از جانب عده ای از کاربران می شود، به بانی فیلم گفت: این از عوارض جامعه ای است که زیاد گفتمان آزاد به شکل رسمی و علنی در آن جاری نیست. بنابراین وقتی این فضاهای غیر علنی تر در اختیار قرار داده می شود، انتقادات شکل شفاف و صریحی پیدا می کند که می تواند جنبه مثبت این قضیه باشد، یا شکل آنارشیستی و لمپنی پیدا می کند که جنبه منفی قضیه است. وی همچنین ادامه داد: من خودم به شخصه بسیار شاهد این قضیه بودم که در جامعه ما استفاده از فضای مجازی خیلی تحت نظارت نیست و یا نظارت کمتری روی آن می شود، متاسفانه شکل لمپنی به خودش می گیرد. از طرفی باز هم فضای بسته ای که در جامعه وجود دارد و عدم شفافیت نقد، اصولا نقد در ایران چه در شکل علنی و رسمی و چه در شکل غیر علنی شامل توطئه های عجیبی است. از این رو شما اگر منشا آن را پیدا کنید، بسیار تاسف آور می شود. حال قضیه از این قرار است که «دورهمی» و «خندوانه» یا هر برنامه دیگری را با نگاه عادلانه و بی طرفانه مورد نقد قرار بدهید، هر دو سو آدم هایی هستند که یا از آن برنامه نفع می برند و به شکل اغراق آمیز آن برنامه را می ستایند و یا از آن نفعی نمی برند و از این رو به شکل اغراق آمیز آن برنامه را مورد هجوم قرار می دهند. در صورتی که اتفاق بسیار طبیعی است که یک برنامه ای ساخته می شود و از آنجایی که آدم ها سلیقه و گرایش های فکری و فرهنگی متفاوتی دارند، طبیعی است که نظرات مختلفی هم دارند و خیلی خوب است که هر کسی می تواند نظر خودش را درباره آن بیان کند. به تعبیری عده ای که از برنامه خوششان آمده درباره علل ان صحبت می کنند و افرادی هم که برنامه را دوست نداشتند، درباره نظرات منفی شان صحبت کنند. اما توهین و اهانت کردن و الفاظ رکیک به کار بردن و ناسزا گفتن و تحقیر و تخریب کردن، به نظر من شایسته جامعه سالم نیست. عشقی همچنین افزود: خودم شخصا بارها متوجه چنین مسائلی شدم. به عنوان مثال اتفاقی که برای زنده یاد کیارستمی افتاد. چه این فیلمساز را دوست داشته باشیم و چه نداشته باشیم، یکی از مفاخر هنری جامعه است. یکی از این منتقدان عزیز بعد از فوت ایشان نوشت که چرا عدالت را رعایت نمی کنید؟ چرا درباره فلان هنرمند اینگونه نمی نویسید؟ چرا فقط به این شخص بها می دهید؟ این نوع برخوردها نشان دهنده بیماری های روحی است که در فضای فرهنگی ما وجود دارد که بعد از مرگ هم نگاه مهربانانه ای به آن هنرمند ندارد.

این منتقد در پاسخ به اینکه چطور می توان در فضای مجازی فرهنگ سازی کرد، عنوان کرد: من هم به شخصه از فضای مجازی دلخوری های زیادی دارم. شاید به این دلایل است که هیچ کنکوری در این فضاها وجود ندارد. زمانی که ما تازه وارد فضای نوشتن شده بودیم و قرار بود برای مجله ها کار کنیم، به راحتی وارد آن فضا نمی شدیم و باید از فیلترهای مختلف عبور می کردیم. ممکن نبود هر کسی برای خودش نقد تئاتر بنویسد. یک مشروعیتی لازم بود. اما در فضای مجازی این فیلتر وجود ندارد. هر کسی می تواند با اطلاعات خیلی غلط بنویسد. جدا از توهین و اهانت هایی که باعث به وجود آوردن فضای منفی می شود، برای فرهنگ ما نیز خیلی اتفاق بدی است. با این حال در جوامع محدودی مثل جامعه ما اگر بخواهیم با این قضیه برخورد کنیم، انگار که نقش سانسور را داریم و اگر هم برخورد نکنیم، با چنین اهانت هایی روبرو می شویم که شایسته جامعه ما نیست. شما هم به عنوان متولیان فرهنگی در یک فضای سالم و عادلانه نظرسنجی کردید، ولی با واکنش های بدی روبرو شدید که من نمی دانم با این فرهنگی که در فضای مجازی به وجود آمده چه باید کرد!

چیستا یثربی: فضای مجازی مثل بالماسکه است

چیستا یثربی یکی از هنرمندانی است که نگاه جدی به فضای مجازی و بی فرهنگی که از جانب عده ای به وجود می آید، دارد. وی نیز به بانی فیلم در این باره گفت: به دلیل اینکه در فضای مجازی اکانت فیک وجود دارد و مثل بالماسکه است، شاهد چنین بی فرهنگی هایی از جانب عده ای هستیم. شاید یکی از دلایلش این باشد که فردی که در فضای مجازی اهانت کرده و به راحتی بی ادبی و توهین می کند، خودش جایگاهی ندارد و هیچ گونه هنر و توانایی در هیچ زمینه ای ندارد و از روی حسادت فحاشی می کند.

وی همچنین عنوان کرد: شما که نظرسنجی دو تا برنامه را گذاشتید، برای من هم خیلی پیش می آید که از این بی احترامی ها می کنند. کاری هم نمی توان کرد. چون افرادی که این کارها را می کنند، عقده دارند. چون اغلب مردم با افراد سرشناس کمتر برخورد دارند و یا دسترسی به این افراد ندارند، از طریق اکانت جعلی مثل بالماسکه خودشان را پنهان کرده و با قشر روشنفکر جامعه در می افتند. به دلیل اینکه کتاب نخوانده اند و در این گونه فضاها نبودند و یکباره می بینند می توانند به راحتی و به صورت مستقیم و با هویت جعلی عقده هایشان را خالی کرده و شروع به توهین و فحاشی کنند. این قضیه برای خیلی از هنرمندان و به خصوص قشر روشنفکر جامعه به وجود امده است و مدتهاست که با چنین پدیده ای همه ما در فضای مجازی روبرو هستیم. اگر هم این افراد را بلاک کنید، باز هم به راحتی با یک اکانت جعلی دیگر و یک سیم کارت ۵۰۰۰ تومانی می توانند به کار خود ادامه دهند.

یثربی همچنین با اشاره به آماری که در این زمینه وجود دارد، بیان کرد: متاسفانه طبق آماری که در خارج از کشور گرفته اند، ایران به عنوان یکی از فحاش ترین کشورها در فضای مجازی شناخته شده است. اتفاقی که بارها برای سلبریتی های خارجی افتاده و ایرانیها کامنت های توهین آمیز برایشان گذاشته اند. حتی برای رییس جمهور آمریکا هم چنین کامنت هایی گذاشته اند که اصولا در شان مردم ما و فرهنگمان نیست.

وی درباره راه حلی برای فرهنگ سازی در این فضاها گفت: به نظر من هیچ گونه نمی توان در فضای مجازی فرهنگ سازی کرد. به هر حال وقتی این امکان برای هر کسی وجود دارد که به راحتی وارد فضای مجازی و صفحات شخصی دیگران شود و توهین و تحقیر کند، نمی توان جلوی این افراد را گرفت. به محض اینکه بلاک شوند، باز هم با اکانت جعلی دیگری وارد شده و به کار خود ادامه می دهند. بنابراین راه حلی برای این مسئله وجود ندارد. اصولا فکر می کنم چنین افرادی دارای کمبودهایی هستند که با یک هویت جعلی به دیگران در فضای مجازی توهین می کنند. از این رو نمی توان در این باره فرهنگ سازی کرد و هیچ راهی برای این مشکل وجود ندارد.

البته برخی هم با نوشتن و عکس گرفتن از خوشبختی هایشان باعث تحریک شدن عده ای می شوند که دچار کمبود هستند و با توهین و فحاشی کردن عقده هایشان را خالی می کنند. چون آمادگی مقابله شدن با این فضا ها را نداشتند. گرچه نمی توان گفت که این کار را هم نکنید. بنابراین هیچ راهی برای مقابله با این معضل وجود ندارد، به جز اینکه در فضای حقیقی فرهنگ سازی کرد تا شاید بتواند روی فضای مجازی هم تاثیرگذار باشد.

رضا درستکار: ارزش ها در فضای مجازی رنگ باختند

رضا درستکار درباره علت واکنش های غیرمنطقی در فضای مجازی گفت: رسانه های مجازی امروز گسترش یافتند و نیازمند خوراک بیشتری هستند و این باعث شده است که بسیاری از عناوین از میان بروند. کارگردانی یا بازیگری زمانی ارزشمند بود و در حال حاضر خرد شدند و همه می توانند رسانه داشته باشند، بنویسند و کارگردانی کنند. با گسترده شدن فضای مجازی مفاهیم کلامی خرد شدند و این باعث شده بخشی مهمی از این فضا به دست افراد متوسط رو به پایین باشد، چون قیمت افراد متوسط به بالا ممکن است گران باشد. وقتی شرایط این چنین باشد، تلویزیون و دیگر رسانه ها به افراد متوسط رو به پایین روی می آورند. به همین دلیل فضای هتاکی فراهم می شود. این موضوع تا حدودی مربوط به فضای صراحت سال های اخیر نیز می شود. قول می دهم همه مردم با لیاقت تر از بسیاری از افراد صاحب رسانه است. این فضای متوسط به پایین که در خدمت هنرمندان کارکردی است. او در پاسخ به این پرسش که چگونه امکان فرهنگسازی وجود دارد، عنوان کرد: تلویزیون با این قدرت توانایی فرهنگسازی دارد. فضای مجازی محصول رفتار ما در فضای رسمی است. ما در فضای رسمی حق و ناحق می کنیم و برنامه را از یک نفر می گیریم و به یک نفر دیگر می دهیم. در موارد دیگر درجه یک آدم را افزایش می دهیم و از درجات پایین به بالا بدون هیچ دلیلی ارتقا می دهیم. وقتی این اجحاف بزرگ در مدیریت فرهنگی تلویزیون باشد، مشخص است که در ذیل آن چه اتفاقی می افتد و این مثل آیینه در شرایط عمومی جامعه تکثر پیدا می کند. این رفتارها از بی عدالتی مدیران میانی سیستم ما شروع می شود. نمی توانیم تلویزیون را در ایجاد فضای هتاکی بی تقصیر بدانیم؛ چون شبانه روز این فضا در حال تکرار است. وقتی رسانه های رسمی کشور این کار را انجام دهد، چه انتظاری از فضای مجازی داریم. در فضای مجازی افراد بدون اینکه هویتشان مشخص شود، می توانند آزادانه حرف های خود را بیان کنند. او ادامه داد: وقتی مکانیزم فرهنگی معیوب باشد، چه انتظاری از فضای مجازی دارید. ما خیلی باید تلاش کنیم که وضعیت خوبی برای پذیرش نقد و افکار مردم به وجود بیاوریم. به طور کلی در فرهنگ ایرانی ما با مقوله نقد مشکل داریم. اهل قدرت و شهرت نیز با مقوله نقد مشکل دارند و از نقد انتظار مدیحه دارند. اگر چیزی خوشایند نباشد، اولین کار رویارویی مستقیم با منتقد است. به همین دلیل افرادی که قصد نقد دارند و از طراز اول ها به حساب می آیند، به تدریج منزوی می شوند.

طهماسب صلح جو: هوچی گری در فضای رسانه ای شکل گرفته است

طهماسب صلح جو منتقد نیز درباره علت واکنش های دنیای مجازی نسبت به نظرسنجی صورت گرفته در سایت بانی فیلم برای برنامه«دورهمی» و «خنده وانه» گفت: فکر می کنم فضای هوچی گری در جامعه رسانه ای ما شکل گرفته و افراد ممکن است تصور کنند با جنجال راه انداختن بهتر می توانند به هدف برسند و نام خود را سر زبان ها بیندازند. جمله معروفی وجود دارد:«بدنامی بهتر از گمنامی است»؛ یعنی مهم نیست کاری که این افراد انجام می دهند یا حرفی که بیان می کنند تا چه اندازه بد یا خوب است و مهم افتادن نامشان بر سر زبانهاست. این رویه طی این سال ها رواج پیدا کرده است؛ یعنی هرکس هر رسانه ای را برای اظهار نظر پیدا می کند، به جای داشتن دیدگاه منطقی و دوراندیشانه ترجیح می دهد جو ملتهبی بسازد. به عبارتی بن مایه رفتار این افراد فرهنگی نیست و اصالت ندارد و به این شیوه به نظر بهتر مطرح می شود و مطرح شدن نوعی فضیلت محسوب می شود. صلح جو با برشمردن ابعاد دیگر این مسأله توضیح داد: کسانی که این واکنش ها را دارند، به مسائلی مانند نظرسنجی و … فکر نمی کنند و جای گفت و گو را جنجال گرفته است. هرکس بیشتر جنجالی صحبت کند، انگار بهتر است. زمانی امکان برخورد با این پدیده ها وجود دارد که در اقلیت باشد اما متأسفانه در اکثریت هستند.

سحر عصر آزاد: این واکنش برآمده از فضای جامعه است

سحر عصر آزاد درباره واکنش های غیر منطقی که نسبت به نظرسنجی بین برنامه«دورهمی» و «خنده وانه» به وجود آمد، با بیان اینکه بخش عمده این فضای توهین آمیز در فضای مجازی به جامعه باز می گردد.

این منتقد تلویزیون عنوان کرد: وقتی آدم ها در جامعه نمی توانند آنچه می خواهند در جای خود بیان کنند و همه چیز در سکوت می گذرد، موجب خشم درونی شده که در فضای مجازی نمود پیدا می کند. این واکنش ها گهگاه نسبت به فضای جغرافیایی که خارج از مرزهای ماست، دیده می شود و متأسفانه تبدیل به نوعی رفتار جمعی شده که روی وجهه مردم کشورمان در جهان تأثیر می گذارد و علت بیشتر این رفتارها را ناشی از فضای بسته جامعه می دانم. عصر آزاد در پاسخ به این پرسش که چگونه امکان فرهنگسازی در جامعه وجود دارد، گفت: فرهنگسازی در کوتاه مدت به وجود نمی آید. در زمانه ای که ما بسیار تحت تأثیر شعارها و پیام های اخلاقی هستیم، فرهنگی در مقطعی کوتاه اتفاق نمی افتد و این قضیه خیلی زیرساختی است و تنها به نسل ما مربوط نمی شود و بسیار کارهای عمیقی باید انجام شود. ما از ریشه و اخلاق و فرهنگ گذشتگان خود دور هستیم. عصر آزاد با تأیید اینکه باید قبل از ورود هر تکنولوژی به کشور، فرهنگ آن را وارد کنیم، گفت: پیشرفت های تکنولوژی معمولا خارج از کشور می آید و قبلا فرهنگ مربوط به آن وجود نداشته و ما بدون زمینه سازی با فضای مجازی رو به رو شدیم و این فرهنگسازی لازم است. این سوال پیش می آید که تکنولو‍ژی در بسیاری از کشورها وجود دارد و چرا این فناوری در کشورمان باعث شرمندگی ما شده است؟… به نظرم دلیلش این است که فرهنگسازی مدنظرمان در نسل گذشته، جوانان الان و نسل های جوان الان ایجاد نشده است. ممکن است تکنولوژی مزیت های بسیاری داشته باشد اما در کشورمان ضعف ها بیشتر برجسته می شود و نقاط قوت زیر سایه مضرات آن می رود. تمام این ها تحت تأثیر فرهنگمان است که پسرفت داشته و اگر بخواهیم اتفاق خوبی بیفتد، روی آن باید کار کنیم تا نتیجه آن را در نسل های بعدی ببینیم. برای رفتارهای اجتماعی نادرست در کوتاه مدت نمی توانیم کاری کنیم. این منتقد درباره ریشه اصلی این مسائل توضیح داد: آسیب شناسی در واقعیت مجازی و واقعی ناشی از دوگانگی در فضای واقعی و مجازی می شود. در جامعه ما ریا و تظاهر ابتدا در ظاهر بود و افراد با نوع پوشش و آرایش فاصله ای میان ظاهر و درون خود ایجاد می کردند و در حال حاضر این رفتارها در فضای مجازی بروز کرده است. ممکن است برخی افراد در فضای مجازی رفتاری داشته باشند که نتوانیم تشخیص دهیم این رفتار مربوط به آنهاست. این دسته افراد ممکن است در دنیای واقعی اتوکشیده و مودب باشند اما زمانی که هویت در فضای مجازی مشخص نباشد، دوگانگی شخصیت بهتر می تواند نمایان شود. افراد در این فضا خشم درونی و اعتراض نسبت به فضای جامعه را اینجا بروز می دهند.

عصرآزاد با تأیید اینکه فرهنگ نظر سنجی در کشورمان نهادینه نشده، خاطرنشان کرد: معمولا -داریم بهترین است و به همین علت نظر مخالف را بر نمی تابیم. این برنتابیدن را افراد به شکل های مختلف نشان می دهند. وقتی افراد امکان ابراز نظر داشته باشند، نظرهای مختلف را هضم می کنند اما کسی که امکان ارائه نظرات خود را نداشته باشد، با کلمات نادرست در فضای مجازی ابراز می کند. این منتقد با اشاره به جامعه صنعتی ژاپن و حفظ الگوهای سنتی خاطرنشان کرد: ژاپنی ها دیدگاه درستی نسبت به گذشته داشتند اما در کشور خودمان به نظر می رسد تمام گذشته حذف شده است. در این گذشته ممکن است به رغم اتفاقات ناگوار اتفاقات خوب هم افتاده باشد اما نباید روی آن خط بطلان کشید. نتیجه این می شود که نسل امروز فکر می کند به یکباره در این فضا قدم گذاشتند و یک نسل متوقع هستند که تنها اعتراض می کنند. در واقع سعی نکردیم نکات مثبت گذشته خود را به شکل واقعی برای نسل امروز بازنمایی کنیم. وقتی چیزی درباره گذشته خود ندانیم در خلأ می مانیم و امکان دارد هر رفتاری از ما سر بزند. وقتی نگاهمان به گذشته نباشد و برای آن ارزش قائل نشدیم، کودکان متوجه مسائل به صورت عمقی نشوند.

به چشم دیده نمى‏شوم پس نیستم!

شاید دیده نشدن و گمنام بودن و اسم مستعار داشتن دلیل بروز برخی رفتارهای دور از عقلانیت باشد. شاید همین آدم در یک حضور واقعى بسیار مودب و موقر رفتار کند.

شاید همین شخص اصلا در یک مصاحبه تلویزیونى در پاسخ به سوال خبرنگار، حتی در جهت اعتلاى اخلاق در جامعه دادِسخن در دهد.

اما همین شخص زمانی که با نام و هویتى نا شناخته در فضاى مجازى قرار مى گیرد، تمام ارزش هاى اخلاقى را نادیده مى گیرد و به راحتى ناسزا مى گوید.

پرسش اینجاست که چرا هر آنچه کمى با نظر و سلیقه بعضى ها مغایر باشد با چنین واکنش هایى روبرو مى شود؟

چرا آستانه تحمل تعداد برخی افراد آنقدر پایین است که حتى در یک نظر سنجى مربوط به انتخاب میان دو برنامه و شوى تلویزیونى، به کسانى که نظر مخالف با آنها دارند، فحاشى مى کنند؟

«تحمل و پذیرش نظر مخالف» از مهارت هاى میان فردى است که باید آموزش داده شود. شاید بسیارى از افراد در این مهارت ضعیف باشند.

نکته دیگر که باید به آن توجه کرد وجود «دید مطلق گراى» در میان این افراد است که: «اگر من مجرى و یا هنرمندى را دوست دارم آن فرد و یا برنامه به طور صد در صد از هنرمندان دیگر و برنامه هاى دیگر بهتر است».

آسیبى که افراد با دید«سیاه و سفید» مى بینند، انکار ناپذیر است.

هیچ فردى و هیچ رویدادى در زندگى مطلقا خوب و مثبت و یا بد و منفى نیست؛وقتى با این دید به زندگى نگاه مى کنیم، امکان پذیرش نظرات مخالف هم بیشتر مى شود.

سوالى که مطرح مى شود این است که چرا بعضى افراد وقتى در جمع هاى واقعى هستند رعایت ادب و موازین اخلاقى را مى کنند ولى وقتى در فضاهاى مجازى قرار مى گیرند، به راحتى اخلاقیات را کنار مى گذارند و بى پروا از الفاظ نا شایست استفاده مى کنند؟!

بسیارى از کسانى که مبادرت به چنین رفتارهایى مى کنند از اختلال شخصیت «هیستریانیک» و یا «نمایشى» رنج مى برند؛ مبتلایان به این اختلالات از هر وسیله اى براى جلب توجه استفاده مى کنند.

بخش زیادی از این اشخاص کسانى هستند که شاید هیچ وقت شخصى آنها را ندیده. شاید هیچ وقت به حساب نیامده اند.

شاید فقط کارهایى که انجام داده اند دیده شده و در ازاى آنها تشویق یا تنبیه شده اند.

وقتى ملاک خوب بودن و با ارزش بودن، خودفرد و وجود واقعى او نیست و تنها «دختر خوب» و یا «پسرخوب» بودن ملاک ارزشمندى فرداست، کم کم این تلقى را بوجود مى آورد که «من به خودى خود ارزشمند نیستم پس اگر شناخته نشدم مى توانم هر رفتارى را ولو غیر اخلاقى داشته باشم».

گاهى اوضاع حتی وخیم تر می شود و آن زمانى است که فرد، علاوه بر دیده نشدن، مورد تحقیر و توهین نیز قرار گرفته و بنا به دلایلى نتوانسته از حرمت نفسش دفاع کند..

متاسفانه کم نیستند این افراد در فضاهاى مجازى که از فرصت گمنام بودن و ناشناخته بودن براى ترمیم هویتِ خدشه دار شده شان استفاده مى کنند. «گرچه دیده نمى شوم ولى هستم»./بانی فیلم