ابتدای سال تا پایان سال 1396

نصف جهان: مرگ حق است. این جمله را تا امروز بارها و بارها شنیده ایم و به حقانیت آن هم اطمینان داریم. اما واقعیتش این است که مرگ داریم تا مرگ. یکی آنقدر عمر می کند تا به مرگ طبیعی از این دنیا برود و یکی هم بر اثر تصادف یا ابتلا به سرطان و یا به علت سکته به دیار باقی سفر می کند. این مرگ ها در اثر بی مبالاتی انسان ها و شیوه نادرست زندگی آنها از راه رسیده است. نمی شود بُعد جغرافیایی هم برای این قبیل از دنیا رفتن ها تعریف کرد؛ یعنی ایران و تهران و اصفهان ندارد؛ اگر شیوه های اصولی و صحیح زندگی مراعات نشود، هر کسی زودتر از آنچه معمول است بار و بنه اش را می بندد و جان به جان آفرین تسلیم می کند.

این همه را گفتیم تا برسیم به آمار؛ به آمار مرگ و میر در اصفهان در سالی که رو به پایان است. این آمار نشان می دهد که مرگ چند درصد از 4217 نفری که تا پایان دی ماه 96 در آرامستان باغ رضوان به خاک سپرده شدند حق بوده و چند درصدش به دست خود آدم ها جلو افتاده است.

خاموش برای همیشه

برای شروع، از یک آشنای قدیمی یاد می کنیم؛ از قاتل خاموش یا همان گاز مونواکسید کربن. مرگ خاموش از آن اصطلاحاتی است که تا امروز درباره آن بسیار شنیده ایم. قضیه اش هم خیلی ساده است؛ کافی است بر اثر بروز یک مشکل در سیستم گازکشی منزل، محل کار یا هر جای دیگری، این گاز بی رنگ و بی بوی خطرناک منتشر شود و نتیجه هم یک چیز بیشتر نیست: مرگ خاموش. امسال اعلام شد که اصفهان در کنار تهران و خراسان رضوی از بیشترین آمار گازگرفتگی در کشور برخوردار بوده است.

اما براساس آمار اداره کل پزشکی قانونی اصفهان، در ده ماهه سال جاری آمار اجساد معاینه شده در مراکز پزشکی قانونی باتشخیص مرگ بر اثر مسمومیت با گاز مونواکسید کربن، 46 نفر (10 زن و 36 مرد) بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل که این تعداد 40 نفر (8 زن و 32مرد) بود، افزایش داشته است. درباره آمار کامل مرگ و میرها در شش ماهه دوم سال هم که به دلیل سرد شدن هوا و استفاده از وسایل گرماساز معمولاً بسیار بیشتر از شش ماه اول است، تا لحظه تنظیم این گزارش اطلاعات تکمیلی منتشر نشده بود.

مجموعاً در سال گذشته، 380 نفر در اصفهان دچار مسمومیت با منواکسید کربن شدند که 26 مورد آنها منجر به فوت شد.

تصادف می کنیم پس هستیم!

درباره دومین علت مرگ و میر در اصفهان، بد نیست به آمار پزشکی قانونی درباره تلفات تصادفات سری بزنیم. مطابق این آمار، در ده ماهه امسال، 873 نفرکه در حوادث ترافیکی جان خود را از دست دادند به اداره کل پزشکی قانونی استان اصفهان ارجاع داده شده اند. این یعنی هر روز در اصفهان نزدیک به سه نفر بر اثر تصادف کشته می شوند. البته اين آمار در مقايسه با مدت مشابه سال قبل 4 درصد کاهش داشته است. از مجموع تلفات حوادث ترافیکی سال جاری در اين استان، 198نفر زن و 675 نفر مرد بوده اند. قابل توجه اینکه بيشترين تلفات حوادث ترافیکی با 507نفر در جاده‌هاي برون‌ شهري، 322نفر در مسيرهاي درون ‌شهري، 13نفر جاده های روستایی و 30 نفر سایر گزارش شده است. همچنين در مدت فوق 21 هزار و 825 مصدوم حوادث ترافیکی به اداره کل پزشکي قانوني استان اصفهان و مراکز تابعه مراجعه كرده اند که از اين تعداد پنج هزار و 858نفر زن و 15 هزار و 967 نفر مرد هستند.

درباره علت آمار بالای تصادفات در اصفهان نیز باید گفت بررسی‌های پلیس نشان می‌دهد بیش از 60 درصد تصادفات صورت گرفته ناشی از خستگی و خواب آلودگی راننده‌هاست.

بدترین حوادث ترافیکی امسال هم که به شکلی با اصفهان مربوط بودند، واژگونی دو اتوبوس مسافربری بود که البته یکی از این دو حادثه تلفاتی به دنبال نیاورد. در حادثه اول، پیش از ظهر دوم مهرماه یک دستگاه اتوبوس با 40 گردشگر اصفهانی در گردنه حیران در جاده اردبیل-آستارا واژگون شد که در اثر این حادثه دستکم 31 نفر مصدوم شدند و کار بعضی از آنها به بیمارستان هم کشید. این حادثه تلفات جانی در بر نداشت و علت حادثه، لغزنده بودن جاده اعلام شد.

در حادثه دوم هم یک دستگاه اتوبوس که از تهران به سمت شیراز در حرکت بود در محور شاهین شهر به مورچه خورت در نزدیکی پاسگاه پلیس واژگون شد که بر اثر این سانحه هفت نفر کشته شدند. شش نفر از قربانیان در صحنه تصادف در دم جان باختند و یک زن نیز بعد از انتقال به بیمارستان گلدیس شاهین شهر جان خود را از دست داد.

بیماری و فوت

اما می رسیم به سومین علت مرگ و میر در اصفهان که به بیماری ها مربوط می شود. سوم دی ماه امسال ثبت احوال استان اصفهان اعلام کرد که بیماری‌های قلبی بیشترین عامل مرگ در اصفهان است. بنابر آمار این اداره کل، بیشترین دلیل 50 هزار واقعه وفات از ابتدای سال جاری تا دی ماه، بیماری های قلبی، سرطان و تومور بوده است. دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم اواخر بهمن ماه اعلام کرد که استان اصفهان از نظر شیوع فوت بر اثر سرطان و تومورها با 6/5 نفر فوتی در هر ده هزار نفر جمعیت در وضعیت قرمز قرار دارد. این آمار البته از برآیندکلی وضعیت سال 95 برگرفته شده بود اما به نوعی تأیید کننده ارقام و اعدادی بود که ثبت احوال در سال جاری اعلام کرد. سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان نیز نیمه دی ماه امسال اعلام کرد طبق آنچه مراجع پزشکی در گواهی فوت درج می‌کنند، بیشترین میزان مرگ و میر به دلیل بیماری‌های ناشی از گردش خون و سرطان‌ها بوده است.

اما در کنار مرگ و میرهای ناشی از بیماری، بد نیست به اظهارات یک عضو هيئت علمي مرکز تحقیقات محيط زيست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم استناد کنیم که آنهم عدد و رقم قابل تأملی است و نشان می دهد بیماری هایی که می توانند نباشند و باعث طول عمر ملت شوند، هستند و باعث کاهش عمر می شوند: «مردم متوجه باشند سالانه 33 هزار نفر در کشور به دليل آلودگي هوا جان خود را از دست مي دهند و در اصفهان ساليانه حدود 1500 نفر بر اثر آلودگي هوا دچار مرگ زودرس می شوند.»

مرگ های خاص

گذشته از بیماری و تصادف و گازگرفتگی، مرگ و میرها در اصفهان در دسته بندی های دیگر هم قابل مشاهده هستند. مثلاً خودکشی ها، اشتباهات پزشکی و البته قتل. این قبیل به دیار باقی شتافتن ها هم اگرچه کمتر از موارد قبلی است اما نه حق است و نه باید به وقوع بپیوندد. یکی از مرگ های این دسته، امسال اتفاق افتاد: «۵ نفر از کارگران شرکت بازیافت و تولید مواد اولیه پلاستیک در اصفهان که در شهرک صنعتی جی واقع است بر اثر سقوط در چاه فاضلاب جان خود را از دست دادند». در شرح این ماجرا هم اعلام شد که حادثه در یک شرکت بازیافت و تولید مواد اولیه پلاستیکی به وسعت حدود پنج هزار متری رخ داد و به گفته افراد حاضر در محل حادثه، کارگران در حال تخلیه سبتیک اصلی چاه فاضلاب بودند که پمپ آن دچار گرفتگی می‌شود و پس از اینکه یکی از کارگران برای برطرف کردن عیب پمپ به پایین چاه می‌رود دچار گازگرفتگی می شود و درون چاه سقوط می‌کند. افراد دیگر نیز بدون علم و تجهیزات کافی یکی پس از دیگری وارد چاه شده و پس از نخستین تنفس دچار حادثه و سقوط به انتهای چاه می‌شوند.

نباید، اما...

این درست که آرامستان باغ رضوان در کنار 123هزار نفری که در خود جای داده است، ظرفیت پذیرش 140 هزار نفر دیگر را هم دارد و پیش بینی شده تا ۴۰ سال آینده هم هیچ مشکلی برای دفن متوفیان در آن وجود نداشته باشد اما دلیل نمی شود که آدم ها مرگ خودشان را جلو بیاندازند تا هرچه زودتر، از 180 هکتار فضای سبز این آرامستان و 15 هزار اصله درخت کاشته شده در آنجا استفاده کنند! زن و مرد هم ندارد و به این هم نباید کاری داشت که مطابق آمار اعلام شده توسط مدیرعامل سازمان آرامستان‌های شهرداری اصفهان، ملک الموت به جان گرفتن از مردان اصفهانی بیشتر زنان این دیار علاقه مند است (در حد نزدیک به دو برابر) بلکه بحث بر سر این است که بعضی مرگ ها حق نیست و نباید اتفاق بیافتد اگر کمی هم به خودمان فکر کنیم.