جلسه نقد و بررسی مجموعه تلویزیونی «ستارخان» با حضور محمدرضا ورزی (کارگردان)، مصطفی شریفی(تهیه‌کننده)، سعید نیک‌پور (بازیگر نقش ستارخان)، شکرخدا گودرزی (بازیگر نقش باقرخان)، آرزو نبوت (بازیگر نقش آیلار)، حسین باقریان(مدیر تولید سریال)، سامی و آرش سردارملی (نوادگان ستارخان) و زهرا ساعی (نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی) در خبرگزاری فارس برگزار شد.

به گزارش فارس، در ابتدای نشست، عباس درویش توانگر (قائم مقام مدیرعامل خبرگزاری فارس) ضمن خوشامد به مهمانان طی سخنانی خطاب به ورزی بیان داشت:‌ما همیشه برای آثار شما ارزش خاصی قائلیم و این را می‌دانیم که هر زمان که سریالی را ساختید عده‌ای با شما به مخالفت پرداختند. امروز خوشحالیم که باز هم کارگردانی یک اثر مهم را برعهده داشتید که به بخشی از زندگی یکی از سرداران بزرگ و به نام کشورمان می‌پردازد.

ما رنج‌نامه‌ای از ستارخان را ساختیم

ورزی در ابتدای صحبت‌های خود گفت: در این سریال زندگی‌نامه ستارخان را نساختیم چرا که زندگی او بسیار گسترده‌تر از آن است که در 12 قسمت سریال گنجانده شود. تمام جذابیت‌های قصه ستارخان آغاز مبارزات، محاصره تبریز، نقش او در حفظ وحدت ملی و... پروسه‌ چندین ساله را در بر می‌گیرد. در حالیکه ما رنج‌نامه‌ای از ستارخان را نشان دادیم.

وی ادامه داد:‌ در این سال‌ها برای نسل جوان کار کردم و دوست داشتم که آنها متوجه شوند شخصیت ستارخان بالاتر از آن است که به عنوان نام یک خیابان از آن یاد شود و تصویر فقط می‌تواند از تلاش‌های او تشکر کند.

کارگردان سریال «معمای شاه» در ادامه افزود: روزی که قرار شد قصه‌ این سریال را بنویسیم می‌خواستیم فضای داستانی در عصر مشروطیت برای مخاطب ایجاد شود و می‌خواستیم فرازهایی از رنج‌هایی که ستارخان در دوران زندگی‌اش کشیده را به تصویر بکشیم. امیدوارم روزی برسد که بتوانیم زندگینامه ستارخان را بسازیم.ما در ساخت این سریال بیشتر می‌خواستیم نسبت به خانواده این سردار ملی عرض ادب کرده باشیم و هیچ ادعایی نداریم. از طرفی هم می‌خواستیم نام او را برای جوانان ملموس‌تر کنیم.

هنر نمایش با کتاب تاریخ تفاوت بسیاری دارد

ورزی ادامه داد: سینما و کتاب تاریخ تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند من مورخ نیستم و فیلم‌سازم. برای مثال کسی که ده فرمان را می‌سازد حضرت موسی را به همان شکلی که تصور کرده نشان می‌دهد. در صورتی که شاید خیلی‌ها بگویند اینطور نیست اما فیلم‌ساز قرائت خود را دارد و این حق طبیعی او است.

کارگردان سریال «تبریز در مه»‌ با اشاره به بازی سعید نیک‌پور در این سریال گفت: نیک‌پور بازیگری است که نمونه بازی او را نمی‌توان در بازیگر دیگری مشاهده کرد و او و هم‌ نسلانش از باقی‌مانده‌های نسل طلایی بازیگری بودند و او تنها فردی بود که می‌توانست باور ستارخان را در قلب مخاطب بنشاند.

اعتراض و تهمت‌هایی که برخی هنرمندان به این سریال زدند را پیگیری می‌کنم

وی افزود: من در این سال‌ها ثابت کردم کاری را که علاقه نداشته باشم را نمی‌سازم. از طرفی خیلی دوست داشتم سعید نیک‌پور خودش این سریال را کارگردانی کند. او متنی به نام «ایران بیدار» از سال‌ها پیش نوشته بود و قرار بود که روزی آن را بسازد اما تولید این کار قسمت نشد و سوژه‌ای است که هر فردی به سمت آن نمی‌آید. حتی تعدادی از هنرمندان اعتراض‌هایی به سریال ستارخان داشتند که بیشتر شبیه تهمت بود و ممکن است روزی آن را پیگیری کنم.

ورزی با اشاره به تفاوت هنر نمایش و تاریخ گفت: علی حاتمی سال‌ها پیش فیلم سینمایی ستارخان را ساخت که علی‌ نصیریان در آن نقش ستارخان را بازی کرد. وقتی نمایشی می‌سازیم باید بدانیم که با کتاب تاریخ فرق دارد. در فضای نمایشی باید طوری پیش رفت که شخصیت‌ها در حافظه مخاطب ثبت شود.

وی با اشاره به شخصیت حیدرخان اماقی در این سریال بیان داشت: ما یک نفر را شبیه به حیدرخان در سریال قرار دادیم که بگوییم هنوز هم ردپای امثال او در آذربایجان هست. در مورد مخبرالسلطنه هم باید بگویم او در گذشته خیلی دور با ستارخان دوست بوده و تا زمانی که مخبرالسلطنه حکومت آذربایجان را در دست می‌گیرد ستارخان ابتدا با او کج‌دار و مریز رفتار می‌کند.

همیشه بین مورخین اختلاف نظر وجود دارد

ورزی در ادامه گفت: بین مورخین اختلاف‌نظر وجود دارد برای مثال در سریال‌های مختارنامه و امام علی یک مورخ انتخاب شده بود. حال باید ببینیم چه کسی این را می‌پذیرد و چه کسی نمی‌پذیرد. موسی حقانی مورخ معتبری در کشور ما است مگر اینکه عده‌ای نخواهند بپذیرند.

کارگردان سریال «سال‌های مشروطه» در ادامه گفت: زمانی که این نوع قرائت را برای کارگردانی انتخاب می‌کنم طبق همان پیش می‌رود و اختلاف‌نظر بین مورخین سریال همیشه وجود دارد.

سکانس‌های بسیاری داشتیم که از محسنات ستارخان می‌گفت

وی با اشاره به محسنات ستارخان گفت: ما سکانس‌هایی داشتیم که ستارخان را در کنار مرد ملی برای کشورش مرد خانواده نشان می‌داد. احترامی که او برای همسرش قائل بود را نیز می‌توانیم به عنوان الگو به مردم نشان دهیم. جایی که او باید عصبانی شود، عصبانی می‌شود و در جایی که باید عادلانه تصمیم بگیرید این اتفاق را رقم بزند. یکی از ویژگی‌های شخصیتی ستارخان قسم حضرت عباسش بود و نوع پوشش لباس و راه رفتنش که بارها درباره آن با سعید نیک‌پور حرف زدیم.

دیگر سریال تاریخی با قدمت بیش از 100 سال نمی‌سازم

کارگردان سریال «عمارت فرنگی» در ادامه گفت:‌ البته تا همین جای کار انتظار داشتیم که خانواده سردار ملی از ما حمایت کند اما الان دیگر هیچ سریال تاریخی که بیشتر از 100 سال پیش را بررسی می‌کند را نمی‌سازم.

ورزی ادامه داد: حتی یادم است در یکی از سکانس‌ها به سواد خواندن و نوشتن ستارخان اشاره کرده بودیم در حالی که در واقعیت این طور نبود.

دوست داشتم تا این سریال را در خانه ستارخان بسازم

ورزی در ادامه گفت: من خیلی دوست داشتم این سریال را در تبریز و در خانه خود ستارخان بسازم و درخواستم این بود که فقط اجاره هتل و ایاب ذهاب عوامل را قبول کنند که متأسفانه این اتفاق نیفتاد.

کارگردان سریال «ستارخان»‌ در پایان صحبت‌های خود گفت: 25 آبان روز وفات ستارخان بود که ما هم در همین تاریخ سریال را کلید زدیم.