چالش‌ها جریاناتی هستند که توسط یک فرد در فضای مجازی مطرح شده و وابسته به میزان محبوبیتشان در بین کاربران، در فضای مجازی داغ می‌شوند.

برخی چالش‌ها آنقدر برای کاربران جذاب و دوست داشتنی هستند که مرز‌های زمینی را درنوردیده و به سمت جهانی شدن پیش می‌روند. مثلا چالش سطل آب یخ که به عنوان اولین چالش در فضای مجازی شناخته می‌شود و از یکی از کشور‌های خارجی آغاز و به ایران رسید و برخی از هنرمندان و کاربران مجازی در آن شرکت کردند.

بعضی چالش‌ها با هدف و بعضی دیگر بدون هدف خاصی در فضای مجازی داغ می‌شوند، برخی با هدف سرگرمی و پر شدن اوقات فراغت و برخی دیگر با هدف تخصیص یافتن منافع آن به بیماران بیماری خاص و یا انجمنی خیریه!

البته عموما چالش‌ها پس از داغ شدن عمر کوتاهی داشته و پس از چند روز درصورت هدفمند بودن، از هدف اصلی خود دور می‌شوند و بر طبق برنامه ریزی‌ها پیش نمی‌روند.

چالش‌های فضای مجازی منفعت است یا ضرر؟

چالش‌هایی که در فضای مجازی داغ می‌شوند معمولا با شرکت کردن یکی از چهره‌های معروف هنری یا ورزشی در بین مردم، در جامعه‌ای آغاز و وابسته به میزان جذابیت برای مخاطبان در فضای مجازی داغ می‌شود؛ برای مثال چالشی مانند معرفی آخرین کتاب خوانده شده بر خلاف اینکه منفعت‌های علمی و معنوی زیادی دارد، ممکن است به خوبی مورد استقبال مخاطبان قرار نگیرد، اما چالشی مانند سطل آب یخ بسیار در بین مخاطبان طرفدار پیدا می‌کند.

هنرمندان و چهره‌های محبوب یک جامعه برای قرار گرفتن در مرکز توجه و جذب مخاطبان و هواداران خود، اقدام به شرکت در چالش‌هایی می‌کنند که در فضای مجازی داغ می‌شود، پس از آن نیز مردم نیز برای همرنگ جماعت شدن، سرگرمی و گاهی شبیه کردن خودشان به هنرمند یا ورزشکار مورد علاقه شان که در چالشی شرکت کرده است، خواسته چالش مورد نظر را اجرا می‌کنند.

چالش‌ها معمولا تا زمانی عمر می‌کنند که خلاقیتی در این زمینه از سوی شرکت کنندگان وجود داشته باشد و زمانی که مخاطب احساس کند ذهنش نسبت به خلاقیت‌های به کار گرفته شده در اجرای یک چالش اشباع شده و از نظر او خلاقیت‌های جدید برایش جذابیتی ندارد، نسبت به چالش دلزده شده و این احساس دلزدگی اگر بین تعداد زیادی از کاربران پیش آید باعث مرگ چالش و انتقالش به بخش زباله دان ذهن می‌شود.

چالش‌های فضای مجازی منفعت است یا ضرر؟

سلسله چالش‌ها در فضای مجازی از بین نمی‌روند بلکه با فراموش شدن یک چالش، دیگری جای آن را گرفته و فضای مجازی هر روز درگیر چالش‌های کوچک و بزرگ است.

علاوه بر چالش آب یخ، یکی از چالش‌هایی که فارغ از محدودیت‌های مرزی، توجه تمام مخاطبان را به خود جلب کرد چالش مانکن بود که ایده آن اولین بار توسط یک نوجوان ۱۶ ساله آمریکایی در کلاس درس، به همراه دوستانش و برای سرگرم کردن خود مطرح شد و به سمت جهانی شدن پیش رفت. چالش مانکن در برهه‌ای از زمان بخش عظیمی از فعالیت‌های مجازی کاربران ایرانی را به خود اختصاص داده بود.

چالش عکس سیاه و سفید، چالش درب بطری، چالش عکس پا و اسم‌های دیگری که از چالش‌های متفاوت به گوش هر کاربر فضای مجازی خورده است.

امروزه هرکس می‌تواند به تنهایی آغازگر ایجاد یک جریان چالشی در فضای مجازی باشد، از طراحی چالش برای گروه‌های مجازی خانوادگی گرفته تا جهانی کردن چالشی و همراه کردن میلیون‌ها کاربر با آن!

چالش‌ها علاوه بر آسیب‌ها و مشکلاتی که به وجود می‌آورند ممکن است منافعی هم داشته باشند؛ مثلا تعدادی از افراد جامعه با راه اندازی کمپین، هشتگ و یا چالشی می‌توانند مطالبه خود را به صورت برنامه ریزی شده و در چارچوب خاصی بیان کنند.

با شیوع ویروس کرونا از دوازده روز پیش در ایران و ابتلای صد‌ها نفر در کشور به این ویروس، جنگ رسانه‌ای از سوی رسانه‌های معاند، قرنطینه شدن مردم در خانه‌ها برای پیشگیری از ابتلا به ویروس و بعضا از دست دادن عزیزانشان بر اثر کرونا، باعث تضعیف روحیه مردم و از طرفی افزایش استفاده آن‌ها از فضای مجازی شده است.

اخیرا در کشور ما چالشی در فضای مجازی به راه افتاد که آغازکننده آن احسان کرمی مجری تلویزیون بود. کرمی برای ساخت کلیپی از برخی دوستانش خواست تا عکسی با لبخند برای او ارسال کنند و این کار را راهکاری برای روحیه بخشی در شرایط روحی سخت مبارزه با ویروس کرونا دانست.

بسیاری از هنرمندان در این چالش با او همراه شده و دوستان خود را نیز به آن دعوت کردند. از جمله این هنرمندان شاهرخ استخری، الهام پاوه نژاد، گلاره عباسی، شبنم مقدمی، هانیه توسلی، برزو ارجمند، بهنوش طباطبایی و آرام جعفری بودند.

رفته رفته این چالش در بین کاربران فضای مجازی نیز گسترش یافته و امروز با اندکی گذراندن زمان در اینستاگرام شاهد صد‌ها عکس از لبخند کاربران و دعوت از دوستانشان برای انتشار تصاویری از لبخندشان دیده می‌شود.

این چالش به ظاهر برای افزایش حال روحی مردم و منحرف کردن اذهان عمومی از توجه بیش از اندازه به شیوع ویروس کرونا و ایجاد ترس و واهمه بین کاربران به راه افتاده است، اما برخی چالش‌ها ممکن است بدون هیچ هدف خاصی و برای سرگرمی و پرکردن اوقات مردم در فضای مجازی و اینترنت داغ شوند و مخاطبان را به خود جذب کنند.