نصف جان: سنگ تراشی در خوانسار هنری کهن، اصیل و گمنام است که بر اساس برخی از الواح قبور قدمتش به اواخر قرن هشتم هجری می‌رسد.

محسن محرابی کارشناس تاریخ گفت: خوانسار بواسطه کوهستانی بودن و وجود اساتید مجرب حجاری از مراکز اصلی این هنر در استان اصفهان بوده است.

وی افزود: سنگ‌ها را سنگ تراشان با ساده‌ترین ابزار در کوه شکسته و تراش و سپس با مشقت به کارگاه‌های سنگ تراشی انتقال می‌دهند و پس از هنرنمایی خطاطان خوانساری تراشیده و به حوض، ستون، سنگ آسیاب و سنگ قبر تبدیل می‌کنند.

این کارشناس تاریخ گفت: مهم‌ترین سنگ تراشان شهرستان خاندان کتابچی، فرهادی و اصفهانی بودند که خاندان کتابچی نسل در نسل به این هنر مشغول بودند و شیر‌های سنگی برخی از طوایف بختیاری نیز از هنر این سنگ تراشان بوده است.

حمیدرضا میرمحمدی پژوهشگر و نویسنده نیز گفت: در خوانسار چند قبرستان تاریخی داریم که قبرستان شرقی از مهم‌ترین آن‌ها است.

وی افزود: تاریخ الواح موجود در قبرستان شرقی به اواخر قرن هشتم هجری می‌رسد و ۶ بقعه متبرکه و مقبره خانوادگی نیز که به ثبت میراث نیز رسیده است در این قبرستان وجود دارد و ۵۰ نفر از علما و مشاهیر تاریخ ساز غرب استان در این قبرستان به خاک سپرده شده اند.

این پژوهشگر و نویسنده گفت: اوج هنر سنگ تراشان را در این قبرستان می‌توان دید که تلفیقی از خطاطی، نقاشی و قوانین هندسی است.

وی افزود: متاسفانه به علت تعریض خیابان، صدور مجوز‌های ساخت و ساز در اطراف این قبرستان و بی توجهی و عدم حصار کشی و مراقبت لازم شاهد تخریب و نابودی و سرقت این آثار نفیس معنوی هستیم.