فعالان بازار سرمایه بر این باورند که اگر برنامه‌های عملیاتی و منسجمی در زمینه مرتفع کردن ایرادهای گذشته در وضعیت اقتصاد کشور به اجرا در آید، می‌توان تصویری شفاف برای بازار سرمایه و بورس متصور شد.

 روند بازار بورس در طول یک‌ماه و نیم گذشته، از مثبت شدن بازدهی بورس نسبت به گذشته خبر می‌دهد؛ این در شرایطی است که از مردادماه سال گذشته بازار سهام تقریبا حال خوشی نداشته و سهامداران با زیان سنگین روبه‌رو شده‌اند.

اگرچه میان بازدهی بازار سرمایه در این مدت آن‌چنان نبوده، اما آن‌گونه که آمارهای معاملاتی کارگزاران بورسی نشان می‌دهد، روند رو به رشد معاملات امیدوارکننده است. آمارها حکایت از آن دارد که در نخستین ماه سال ۱۴۰۰، کارگزاری‌ها کار خود را با خرید و فروش بیش از ۱۸۵ هزار میلیارد تومانی آغاز کرده و در اردیبهشت‌ماه نیز این رقم به حدود ۱۳۸ هزار میلیارد تومان رسیده است.

هر چند که از نگاه تحلیلگران، به این آسانی نمی‌توان صعود بازار را محتمل تلقی کرد و سناریوهای نزول شاخص و متعادل بودن بازار همچنان در میان فعالان بورسی و حرفه‌ای‌های بورسی پررنگ‌تر و پردامنه‌تر هستند. البته همسو با گمانه‌زنی‌ها از ترکیب دولت آینده و موضوع مذاکرات احیای برجام که برخی رسیدن به توافق را با توجه به اختلافات ایران و امریکا سخت‌تر می‌پندارند، بورس هم نگاه جدی به این دو رخداد دارد و منتظر است ببیند چه اتفاق هایی رخ خواهد داد.

در اینمیان، بررسی وضعیت بازار سهام بیانگر آن است که از سوم خردادماه که شاخص کل بورس در رقم یک میلیون و ۹۵ هزار و ۶۹۷ واحد ایستاده بود، تاکنون با افزایشی بیش ۱۴ درصد روبه‌رو بوده است.

دوران سوددهی ۳۰۰ درصدی بورس نزدیک است؟

در چنین شرایطی، اکنون فعالان بازار سرمایه بر این باورند که اگر برنامه‌های عملیاتی و منسجمی در زمینه مرتفع کردن ایرادهای گذشته در وضعیت اقتصاد کشور به اجرا در آید، می‌توان تصویری شفاف برای بازار سرمایه و بورس متصور شد.

ابوالفضل شهرآبادی، کارشناس بازار سرمایه در این خصوص می‌گوید: باید منتظر ماند و دید که تیم اقتصادی دولت سیزدهم چگونه تیمی خواهند بود و چه برنامه‌های اقتصادی را در کشور به خصوص در حوزه بازار سرمایه در دستور کار خود قرار می‌دهد.

 وی با تاکید بر این‌که بازار سرمایه نیازمند یک سری از برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت است، می‌افزاید: در این میان باید برای بازار برخی از سیاست‌های حمایتی و نیز توسعه‌ای مدنظر قرار گیرد و برنامه‌های جدید و متنوعی را برای بورس در زمینه ابزارها، بازیگران و ورود پول جدید به بورس در نظر داشته باشند.

شهرآبادی متذکر می‌شود: لازم است تا تصمیماتی که برای بهبود وضعیت بازار سرمایه اتخاذ می‌شود، زمینه دخالت افراد سیاسی در بورس را به حداقل برساند. هر چه بورس سیاسی‌تر شود، از اهداف اصلی خود که تامین مالی و تشکیل سرمایه است، دور خواهد شد که این موضوع به هیچ عنوان به نفع بورس و اقتصاد کشور نیست.

وی، به علت بازگشت رشد به معاملات بورس اشاره و عنوان می‌کند: با رفع ابهام‌های ایجاد شده در کشور و کاهش بخشی از ریسک‌های سیستماتیک، زمینه ایجاد اطمینان‌بخشی بیشتر در بازار برای سرمایه‌گذاری فراهم شد.

استقلال سازمان بورس رعایت شود

فردین آقابزرگی، تحلیلگر بازار سرمایه هم اعتقاد دارد: اهتمام در ایجاد استقلال سازمان بورس و حمایت از آن سازمان با استراتژی حفظ منافع بلندمدت سهامداران، باید یکی از نکات کلیدی در برنامه‌های تدوینی برای بورس در ماه‌های پیش رو باشد.

وی می‌افزاید: اصلاح قانون بازار اوراق بهادار با محوریت تصدی مسوولیت بخش خصوصی در شورای‌عالی بورس نیز از جمله اقداماتی است که نباید از آن غافل شد؛ ضمن این‌که محدودیت در امکان جابه‌جایی رییس و اعضای هیات‌مدیره سازمان بورس و اصلاح یا تغییر ترکیب شورای‌عالی بورس نیز باید مدنظر قرار گیرد.

آقابزرگی با تاکید بر ضرورت اجرای اصل ۴۴ قانون‌اساسی و کاهش تصدی‌گری و مدیریت دولت بر بنگاه‌های اقتصادی، تصریح می‌کند: الزام به افزایش سهام شناور آزاد تمامی شرکت‌ها در راستای ایجاد تعادل در نظام عرضه و تقاضا از یک سو و حذف تدریجی دامنه نوسان قیمت در بازار سهام از سوی دیگر، از جمله راهکارهای کلیدی است که باید در این بازار مدنظر قرار گیرد.

وی عنوان می‌کند: کاهش دخالت دستوری در امور شرکت‌های بورسی و تحمیل قیمت بدون توجه به مکانیزم عرضه و تقاضای بازار نیز باید مدنظر سیاست‌گذار قرار گیرد؛ ضمن این‌که وضع قانون و مقررات درخصوص عدم امکان تغییر ضوابط معاملاتی در محدوده زمانی ثابت نیز از جمله راهکارهای طلایی خواهد بود.

دوران طلایی بورس نزدیک است؟

مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه در این خصوص در پاسخ به این پرسش که آیا بازار سرمایه به دوره سوددهی ۱۰۰ تا ۳۰۰ درصدی بازخواهد گشت یا خیر؛ می‌گوید: متوسط بازدهی بورس در ۲۰ سال اخیر بین ۴۰ تا ۶۰ درصد بوده است و نرم انتظارات سهامداران نیز باید روی ۴۰ تا ۵۰ درصد باشد.

وی تاکید می‌کند: آن زمانی که سوددهی بورس به ۳۰۰ درصد رسیده بود، دیگر تکرار نمی شود؛ چراکه در آن زمان بورس در وضعیت نرمالی به سر نمی برده است.

در همین حال مجید عبدالحمیدی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به وضعیت بازار در ماه‌های آینده، می‌گوید: ماه‌های آتی در بازار سرمایه، یادآور مجادله کلاسیک سیاسیون و اقتصاددان‌ها است که کدام علم پیشرو و کدام یک پیرو است. با این مقدمه می‌توان گفت وضعیت بازار سرمایه در ماه‌های آتی بیش از آن‌که متاثر از عوامل اقتصادی باشد، آبستن حوادث و وقایع سیاسی در دو بعد داخلی و بین‌المللی خواهد بود.

وی می‌افزاید: تشکیل کابینه و استقرار دولت جدید و ترکیب تیم اقتصادی آن در داخل و سرانجام برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در بعد بین المللی، عواملی خواهند بود که بیشترین تاثیر را در ادامه حیات بازار سرمایه خواهند داشت.

عبدالحمیدی عنوان می‌کند: هر چند از منظر اقتصادی می‌توان گفت که با توجه به ارزش ذاتی علی الاغلب سهام بازار و همچنین p/nav هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری که آنها را در شرایط فعلی بسیار ارزنده کرده و از سوی دیگر با توجه به وضعیت عرضه و تقاضای شکل گرفته در بازار طی هفته‌های اخیر، می‌تواند این نوید را بدهد که فشار و هیجان فروش تا حدودی از بازار تخلیه شده، اما برای ورود خریداران جدی به بازار نیازمند محرک‌های اساسی و احیای اعتماد از دست رفته است.