چهارمحال و بختیاری مشتاقان تخفیف تعدادشان کم نیست، بسیاری از افراد با دیدن کلمه تخفیف بدون در نظر گرفتن اینکه آیا به آن کالا نیاز دارند یا نه برای خرید اقدام می‌کنند، حال باید دید پشت پرده‌های این تخفیف‌های نجومی چیست؟ آیا فروشندگان در این جور مواقع ضرر می‌کنند یا نه؟

در حال نزدیک شدن به فصل حراج هستیم، لباس‌های زمستانه با تخفیف‌های غیرواقعی در حال فروش هستند تا برای فصل بهار اجناس جدید جایگزین آن‌ها شوند، قطعا قیمت برخی کالا‌ها از جمله البسه باوجود تخفیف‌های چند درصدی هم‌چنان بالا است، اما همین دیدن تابلوی حراج، عموما افراد را به خرید ترغیب می‌کند.

معمولا در تخفیف‌های ارائه شده توسط فروشگاه‌ها، مردم اجناسی را خریداری می‌کنند که نیازی به آن ندارند و صرفا برای آن‌ها این مسئله در اولویت قرار می‌گیرد که اگر الان این کالا را با تخفیف خرداری نکنم، باید پول بیش‌تری در آینده برای خرید آن پرداخت کنم، طبق بررسی‌های روانشناسی بانوان در این مواقع مقاومت کمتری در برابر خرید نکردن دارند.

قطعا در ترغیب مردم به خرید از ترفند‌های گوناگون استفاده می‌شود، و در این ترفند‌ها از مسائل روانشناسی و روانشناختی کمک گرفته می‌شود.

استفاده از ناآگاهی مردم برای ترغیب به خرید اجناس در تخفیف

مژده ارشادی- روانشناس خانواده در خصوص علل گرایش افراد به خرید، اظهار کرد: عموما افراد در مواقعی که دچار استرس، اضطراب و ناراحتی می‌شوند، برای جبران ناکامی و کنار آمدن با موقعیتی که در آن قرار دارند، دست به انجام برخی اقدامات برای پرت کردن حواس خود از آن موضوع می‌زنند که عموما رایج‌ترین، پسندیده‌ترین و معمول‌ترین راهکار برای خروج از خانه و فرار از موقعیت خرید کردن برای افراد به‌ویژه بانوان است.

وی بیان کرد: اغلب خروج از خانه برای قدم زدن و تغییر روحیه از جانب اطرافیان پذیرفته شده نیست، بنابراین عموما برای تغییر فضا افراد به سمت گزینه خرید می‌روند.

ارشادی با بیان اینکه خرید کردن تنها برای رفع استرس و ناراحتی در افراد کاربرد ندارد، توضیح داد: گاهی افراد به‌علت دستیابی به موفقیت بسیار خوشحال هستند و برای اینکه این حال خوب را ارتقا دهند باز هم به گزینه خرید فکر می‌کنند، زیرا خرید کردن به افراد یادآور می‌شود که شما قدرت بالایی دارد و با این قدرت می‌توانید داشته‌هایتان را افزایش دهید.

عضو انجمن روانشناسی اجتماعی ایران افزود: زمانی‌که شاد و پرانرژی هستیم، یکی از مسیر‌های ابراز توانمندی برایمان خرج کردن پول است، در بسیاری از مواقع در خرید کردن به‌دنبال نشان دادن قدرت هستیم و بسیاری از فروشندگان، تجار و صاحبان کسب و کار بر این مسئله سرمایه‌گذاری می‌کنند.

وی در ادامه با اشاره به بازی‌های فرسایشی مانند شرط بندی و قمار بر بستری رایانه و تلفن همراه، یادآور شد: این بازی‌ها مرحله پایان ندارند و با استفاده از بحث قدرت‌طلبی توسط افراد، آنان را ترغیب به خرید سکه برای افزایش قدرت و تخلیه انرژی‌های مثبت و منفی می‌کنند و قطعا سود اصلی در جیب طراح بازی می‌رود.

ارشادی نیاز و می‌خواهم را دو اصل مهم در بحث خرید کالا عنوان کرد و ادامه داد: افراد زمانی‌که به یک کالا نیاز داشته باشند به خرید اقدام می‌کنند و با خرید نیاز خود را برطرف می‌کنند، اما گاهی به یک کالا نیاز ندارند و آن کالا را پس از خرید ذخیره می‌کنند تا به‌وسیله آن قدرتمندتر شوند، این یعنی نیازی به کالا نداریم، اما آن را می‌خواهیم، چون قیمت مناسبی دارد.

این روانشناس خانواده با بیان اینکه اقتصاددانان باور دارند که افراد قیمت‌پذیر هستند، عنوان کرد: یعنی اگر قیمت کالا افزایش پیدا کند، بالتبع آن نیز خرید کاهش پیدا نمی‌کند، بلکه افراد با این افزایش قیمت نیز همراهی می‌کنند، در بحث تخفیف کالا نیز روانشناسی مصرف‌کننده مدنظر قرار می‌گیرد، گاهی خرید یک کالا با تخفیف، حتی از قیمت واقعی آن نیز بالاتر است، اما افراد با دیدن کلمه تخفیف برای خرید رغبت بالایی پیدا می‌کنند.

وی افزود: عموما افرادی که در تخفیف خرید می‌کنند به آن کالا نیازی ندارند، اما تخفیف اندک به فرد القا می‌کند که تو در این خرید سود کرده‌ای، در حالیکه افراد در خرید‌های غیرضروری دچار ضرر می‌شوند، زیرا اگر این کالا با تخفیف عرضه نمی‌شد، برای خرید آن هزینه‌ای پرداخت نمی‌کردیم.

این مدرس دانشگاه شهرکرد در ادامه با اشاره به تمایل برخی از افراد برای خرید از فروشگاه‌های مطرح و گرانقیمت، توضیح داد: این خرید‌ها گاهی تائید اجتماعی به‌همراه دارد، یعنی افراد معتقدند اگر اجناس با قیمت بالا را خرید کنند، قطعا کیفیت بالاتری دارد، همچنین زمانی‌که این فروشگاه با تخفیف اندکی اجناس خود را عرضه کنند، افراد سریعا برای خرید اقدام می‌کنند.

وی عنوان کرد: فروشندگان برای ترغیب افراد به خرید کالا از ترفند‌های مختلفی استفاده می‌کنند، مثلا اگر قیمت یک کالا ۳۰۱ هزار تومان باشد، بر روی کالا قیمت ۲۸۹ هزار تومان درج می‌شود، معمولا افراد اعداد را از سمت چپ می‌خوانند و در این زمان فکر می‌کنند کالا بسیار ارزان است، در حالیکه تفاوت قیمت حدود ۱۲ هزار تومان بوده، اما از نظر ذهنی فکر می‌کنیم تفاوت قیمت ۱۰۰ هزار تومان است.

ارشادی با اشاره به ترفند بعدی فروشندگان برای ترغیب مردم به خرید، یادآور شد: زمانی‌که برای خرید کالا به فروشگاه‌های بزرگ مراجعه می‌کنیم، عموما تحت تاثیر تبلیغات رسانه به سراغ کالا‌هایی می‌رویم که تبلیغات بیش‌تری بر روی آن انجام شده است، حتی اگر کیفیت آن کالای گمنام بیش‌تر باشد.

این روانشناس خانواده با بیان اینکه برخی فروشگاه‌ها با استفاده از ناآگاهی مردم اقدام به کلاهبرداری در تخفیف‌ها می‌کنند، گفت:اگر افراد با تحقیق و پرس و جو اقدام به خرید کالای مورد نیاز خود کنند، این فروشندگان نمی‌توانند به هدف خود برسند، گاهی در ابتدا این فروشندگان به مشتری در باغ سبز نشان می‌دهند و با یک تخفیف اندک، مشتری جذب می‌کنند و سپس کلاه گشادتری بر سر او می‌گذارند.

وی با تاکید بر اینکه یک فروشنده هیچ‌گاه در فروش اجناس ضرر نمی‌کند، گفت: گاهی فروشندگان با عنوان‌های مختلف، اجناس خود را با تخفیف به‌فروش می‌رسانند و عموما افراد به همین دلیل در دفعات بعد نیز به این فروشگاه مراجعه می‌کنند و دوستان خود را نیز به خرد ترغیب می‌کنند.

ارشادی تاکید کرد: افزایش قیمت کالا معمولا به دلیل بالا رفتن تقاضا است، مردم هر چه قیمت بالا می‌رود برای خرید آن کالا تمایل بیش‌تری نشان می‌‎دهند، این یعنی عموم افراد قیمت‌پذیر هستند.

عضو انجمن روانشناسی اجتماعی ایران با بیان اینکه فروشندگان با کم کردن اندکی از سود خود بر سر خریدار منت می‌گذارند، یادآور شد: پاساژ درمانی یکی از کلمه‌هایی است که به وفور از آن استفاده می‌شود، یعنی به فرد القا می‌شود برای خوب کردن حال خود خرید کن، اما افراد می‌توانند در این مواقع برای دور کردن استرس قدم بزنند، به مکان‌های دیگر بروند، اما برای اینکه به خرید ترغیب نشوند، کارت بانکی و پول نقد به همراه نبرند.

وی با اشاره به اینکه سیاست‌های کلان کشور مطابق با آموزش‌های رسمی و غیررسمی در فضای ملی و رسانه‌ای نیست، بیان کرد: تاکید بر روی اقتصاد مقاومتی در کشور وجود دارد، اما شاهد ترویج تجمل‌گرایی و مصرف‌گرایی در جامعه هستیم، عموما افرا در بسیاری از مواقع برای عقب نماندن از بقیه و چشم و هم‌چشمی به خرید اجناسی روی می‌آورند که هیچ نیازی به آن ندارند و باعث بالا رفتن تقاضا می‌شود.

ارشادی در پایان تصریح کرد: باید خرید بر اساس نیاز صورت بگیرد، همچنین کودکان از سنین پایین با واژه صرفه‌جویی و فرهنگ خرید آشنا شوند.