نصف جهان: اصفهان سال هاست از مشکل کم آبی رنج می برد و تبعات متعدد آن را تحمل می کند. گستردگی پهنه خشکسالی، عدم مدیریت صحیح آب و درگیر شدن میلیون ها نفر با این مشکل، باعث شده به هر خبری دراین باره با حساسیت پرداخته شود. از همین رو بود که اخبار آبی هفته پیش، با عیار بالا مورد توجه رسانه ها قرار گرفت آنهم از همان اولین روز هفته و با یک هشدار کاملاً جدی در کنار یک خبر امیدوار کننده.

همزمان با اعلام خطر آفرین شدن مشکلات کم آبی اصفهان در آینده نزدیک که شنبه گذشته توسط نماینده اصفهان در شورای عالی استان ها ابراز شد، استانداران اصفهان و چهارمحال و بختیاری تفاهمنامه ای درباره نحوه نظارت و کنترل بر توزیع آب کشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود امضا کردند. این از معدود قراردادهایی است که در حوزه آب و رودخانه زاینده رود میان استان های اصفهان و چهارمحال و بختیاری امضا می شود.

بعد از بحرانی شدن حوضه آبی زاینده رود، این دو استان همواره طوق بی توجهی نسبت به خشک شدن بزرگ ترین رودخانه فلات مرکزی ایران و بر عهده نگرفتن مسئولیت این رخداد مهم را به گردن یکدیگر می انداختند تا جایی که در برهه ای از زمان حتی مسئولان استان چهارمحال و بختیاری، هم رده ای های خود در اصفهان را به کتمان واقعیت ها درباره علت واقعی خشک شدن زاینده رود متهم کرده و استفاده زیاد آب در صنعت اصفهان را یکی از عوامل خشک شدن زاینده رود اعلام کردند. این در حالی است که اصفهانی ها نیز علت از بین رفتن کشاورزی در بیشتر نقاط شرق اصفهان که عمدتاً از زاینده رود آبیاری می شدند را برداشت بیش از حد آب در بالادست قلمداد کرده و خواستار کنترل برداشت ها در چهارمحال و بختیاری شدند.

حالا اما ظاهراً قرار است با امضای تفاهمنامه میان این دو استان، اختلاف ها در مصرف آب بخش کشاورزی به حداقل برسد تا شاید این موضوع مرهمی برای وضعیت فعلی زاینده رود شود.

معاهده چه می گوید؟

واقعیت این است که جزئیات امضای توافقنامه مشخص نیست و در خبر اعلام شده توسط هر دو استانداری هم تنها به کلیات موضوع اشاره شده اما از گفته های استاندار اصفهان در مجمع نمایندگان این استان چنین بر می آید که کمیته‌ای متشکل از صنف کشاورزان استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری و نمایندگان آب منطقه‌ای این دو استان تشکیل شده و برداشت‌ های آب از رودخانه را کنترل خواهد کرد تا در کل مسیر حوضه آبریز زاینده‌رود انضباط ایجاد کند. در این تفاهمنامه همچنین مقرر شده تا هفته آینده پروتکل مشخصی تدوین و نهایی و فعالیت اجرایی این کمیته شروع شود.

جلسه مهم درباره آب

استاندار اصفهان نگران است. عامل تشویش زرگرپور هم «آب» است. او این روزها از هر فرصتی استفاده می کند تا نگرانی اش از اوضاع آبی اصفهان را با مردم و مهمانان نصف جهان در میان بگذارد. به همین دلیل هم معدود مراسم هایی هستند که برگزار می شوند اما در آن سخنی از آب به میان نمی آید. استاندار می گوید اصفهان وارد نهمین سال خشکسالی شده و ۸۵ درصد خاک استان در خشکسالی شدید قرار گرفته است. این یعنی یک زنگ خطر جدی که باید برای آن فکری شود و از همین رو بود که هفته پیش جلسه‌ای به منظور هماهنگی و بررسی آخرین وضعیت منابع و مصارف آب شرب منطقه اصفهان با حضور معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری و مدیران ذیربط تشکیل شد تا فکری برای مشکل آب اصفهان بشود. استاندار اصفهان در این جلسه از فرمانداران و همه مدیران ذیربط خواست با برنامه ریزی دقیق و نظارت جدی اجازه ندهند حتی یک قطره آب مازاد برداشت شود اما اینکه این دستور در حوزه عمل هم اجرایی خواهد شد یا نه، فعلاً معلوم نیست.

و آلمان ها وارد می شوند

ظاهراً درباره حل مشکل آب اصفهان قرار نیست فقط از نیروی داخلی استفاده شود بلکه نیم نگاهی هم به کشورهای توسعه یافته است تا آنها نیز برای آب اصفهان و البته حل مشکل زاینده رود نسخه ای پیچیده و این رودخانه حالا مرده را دوباره زندگی ببخشند.

مدت هاست اسامی چند کشور که می گویند می توانند زندگی را به زاینده رود برگردانند مطرح است اما دوشنبه هفته گذشته کار امضای معاهده با یکی از این کشورها به مرحله پایانی رسید تا قرعه نجات بخشی زاینده رود به دست آلمانی ها بیافتد. این خبر را معاون وزیر نیرو اعلام کرد و در بیان کلیات آن گفته شد که ایران و آلمان به منظور تأمین منابع مالی و اجرای پروژه جامع مدیریت یکپارچه منابع آب کشور در امتداد زاینده رود به توافق رسیدند. ژرمن ها البته قرار است کارهای دیگری هم برای آب و برق ایران انجام دهند اما آنچه به اصفهانی ها مربوط می شود یافتن پاسخ این سئوال است که آیا تفاهمنامه فوق می تواند رودخانه شهر اصفهان را دوباره زنده کند؟ و آیا آلمان توانایی این را دارد که دو استان همسایه زاینده رود را بر سر میز تفاهم نشانده و آنها را راضی کند که برای پرآب کردن این رودخانه تلاش بیشتری از خودشان نشان دهند؟

فقط از روی کاغذ، نه

معدود روزهای کاری هفته گذشته، آبستن خبرهای امیدوار کننده و مهمی در حوزه آب بود هرچند وجه مشترک همه آنها این بود که فعلاً همه چیز- از تصمیم گیری گرفته تا انعقاد معاهده- فقط روی کاغذ است. اما واقعیت این است که بحران آب اصفهان نه از روی کاغذ بلکه در عالم واقع، حیات میلیون ها نفر را به مخاطره انداخته است. شواهد نشان می دهد مسئولین استان(یالااقل بخشی از آنها) واقعیت بحران را درک کرده اند اما آیا این توانایی راهم دارند که راه حل ها را از روی کاغذ بیرون آورده و به آنها جامه عمل بپوشانند؟