خبرآنلاین: تا همین چند هفته پیش خودش را شانس اول رقابت اردیبهشت ماه می دانست. اگر چه هنوز معادلات انتخاباتی چندان روشن نشده و صورت رقابت ها شکل نگرفته است اما برای او همه چیز روشن است و معلوم : «او غایب انتخابات خواهد بود».

درباره محمود احمدی نژاد صحبت می کنیم؛ فردی که در حال حاضر تبدیل به «مرد سلفی های ایران» شده است. هنوز محله به محله می گردد و گاهی هم سفر می رود. دیگر اما سخنرانی در برنامه هایش نیست. تنها و تنها در قاب عکس های دوربین های موبایل جای می گیرد. قاب عکس کسانی که از کنار او رد می شوند و درخواست عکس سلفی دارند.

تصمیم سیاسی محمود احمدی‌نژاد

وقتی خبرهای غیر رسمی در مورد نهی و توصیه به او در مورد عدم حضور در انتخابات در رسانه ها و محافل سینه به سینه منتقل می شد حامیانش می گفتند این خبر صحت نداشته و تنها تلاشی از سوی مخالفان اوست تا راه نامزدی او را سخت تر کنند. خبر که رسمی شد اما همه چیز تغییر کرد. خودش نامه نوشت و گفت بنای حضور در انتخابات را ندارد. حالا از آن زمان که او این نامه را نوشته بحث دیگری غالب شده است. سئوال این است: «آیا او کاملاً از تأثیرگذاری بر معادلات انتخابات منصرف شده یا اینکه این مسئله تنها به عدم نامزدی او خلاصه می شود؟»

منشأ و مبدأ این سئوال چند مؤلفه بود؛ «سرمایه اجتماعی احمدی نژاد»؛ این نخستین دل مشغولی تحلیلگران در این باب بود. بحث اصلی بر سر این است که حالا که احمدی نژاد نیست سرمایه اجتماعی او چه خواهد شد. آیا با نبودنش این آراء سرشکن خواهد شد در سبد رأی سایر نامزدها؟ و درست همینجاست که برخی همچنان با اصرار می گویند ممکن است احمدی نژاد این آراء را به سمت نامزد مورد نظرش شیفت کند. کسانی که اینگونه فکر می کردند بر این باورند که احمدی نژاد ممکن است دو گزینه در سر داشته باشد.

یا مشخصاً فردی از نزدیکان خودش را به عرصه رقابت خواهد فرستاد تا کار نیمه تمامش در سال 92 را به اتمام برساند و یا اینکه از نامزد جناح اصولگرا حمایت خواهد کرد تا هم شانس پیروزی این جناح بالاتر برود و هم احتمال شکست حسن روحانی افزایش یابد.

اینجا البته برخی یک مسئله دیگر را هم پیش کشیده اند؛ «انتخابات شورای شهر تهران». می گویند احمدی نژاد به یارانش آماده باش داده و سازماندهی برای تحرکات گسترده برای پیروزی در این انتخابات آغاز شده است. از کنار همین گمانه است که می گویند احمدی نژاد دنبال شهردار شدن است؛ نشستن بر صندلی ای که قرار است از محمدباقر قالیباف برجای ماند.

حالا با این صورت مسئله ها باید تحلیل کرد که در نهایت چه رخ خواهد و اینکه کدامیک از این گزاره ها به واقعیت نزدیک ترند. در واقع باید به این بپردازیم که محمود احمدی نژاد دقیقاً چه تصمیمی گرفته است.

فصل جدایی تمام نشده است

دولت نهم و دولت دهم حتماً تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند. برخی علت این تفاوت ها را تغییر و شیفت شخصیتی محمود احمدی نژاد می دانند. می گویند او که تغییر کرد دولت دومش هم شکل دیگری به خود گرفت. واقعیت اما چیز دیگری است. هویت شناسی احمدی نژاد شکی باقی نمی گذارد که او از ابتدا همانی بوده که امروز هست؛ با همه مشخصاتی که دارد. نکته این است که احمدی‌نژاد در سال 84 وقتی ناباورانه انتخابات را برد تنها بود؛ تنهای تنها.

سطح یاران او حتی برای دوران شهرداری هم بسیار نازل تر از آن بود که حالا بخواهند تصمیم ساز یک قوه باشند. مجبور شد در ظاهر جور دیگری باشد و با اصولگرایان کنار بیاید. باید پایه های قدرتش را سفت می کرد. جنس آنها اما به هم نمی خورد تنها در ظاهر همنشینی داشتند و مراوده. زمان اما تاریخ این ظاهرسازی را منقضی کرد. همان روزهایی که اصولگرایان مهر خروج از دولت گرفته بودند و وقت عیان شدن میزان زاویه ها فرا رسیده بود. دوران صدارت احمدی نژاد که تمام شد لبخند رضایت بر صورت اصولگرایان گویای همه چیز بود.

در سه سال و چند ماه گذشته؛ آن حس همچنان، هم در محمود احمدی نژاد بوده، هم در اصولگرایان. حال در شرایطی که احمدی نژاد از نامزدی منع شده و اصولگرایان در جستجوی نامزد انتخابات هستند، آیا او از نامزد مورد نظر اصولگرایان حمایت خواهد کرد؟ آیا او برای رأی آوری این نامزد و شکست حسن روحانی تلاش خواهد کرد؟ واقعیت این است که محمود احمدی نژاد تنها حسن روحانی و جریان سیاسی حامی او را رقیب خود نمی داند بلکه او دقیقاً همین حس را نسبت به اصولگرایان هم دارد. او هر گز از خروجی تصمیم اصولگرایان دفاع نخواهد کرد.

حمایت یا سکوت؟

حالا که گمانه حمایت احمدی نژاد از نامزد اصولگرایان چندان وزنی ندارد آیا احتمال دارد که احمدی نژاد فردی را به جای خود روانه میدان رقابت کرده و با حمایت از او میدان انتخابات را در اختیار خود بگیرد.

وقتی این گمانه مطرح می شود بی درنگ چشم‌ها به مصادیق انتخاباتی نزدیک به او دوخته می شود. نام افرادی کنار هم ردیف می شود که هنوز هم بعد از این همه تحولات در زمره حواریون او هستند. بیشتر از همه هم این غلامحسین الهام است که مورد توجه قرار گرفته است. شایعه نامزدی اش بیش از همیشه تقویت شده و اخباری در مورد سازماندهی ستادهای انتخاباتی او شنیده می شود.

در این میان اما یک خبر تازه آمده؛ درباره نامزدی احتمالی غلامحسین الهام و واکنش احمدی نژاد به این ماجرا. می‌گویند احمدی نژاد به غلامحسین الهام گفته است «حتي از شما كه خيلي هم بهتان علاقه‌مندم نيز حمايت نمي‌كنم. چون به آقا اعلام كردم كه در انتخابات دخالت نمي‌كنم، نمي‌توانم از شما حمايت كنم». این خبر اگر درست باشد دو معنای مهم دارد؛ اول اینکه شایعات در مورد تصمیم غلامحسین الهام برای کاندیداتوری صحت داشته و البته انتظار داشته است که مورد حمایت احمدی نژاد قرار گیرد. دوم اینکه محمود احمدی نژاد به روشنی این پیام را داده که بنا ندارد به هیچ صورتی وارد معادلات انتخابات ریاست جمهوری شود.

انتخابات شوراها؛ شاید وقتی دیگر

او حتی وارد معادلات انتخابات شوراها هم نخواهد شد. محمود احمدی نژاد ساخت قدرت در ایران را به خوبی شناخته است. هوش سیاسی او این تصویر را در ذهنش ایجاد کرده که معادلات انتخابات سال 96 بسیار پیچیده تر از آن است که برخی با ساده انگاری آن را تحلیل می کنند. احمدی نژاد حالا که از حضور در انتخابات باز مانده حتماً نمی خواهد فاکتور هزینه این معادلات را پرداخت کند. او ترجیح می دهد این روزها تنها محله به محله و برخی اوقات شهر به شهر بگردد و بودنش را تنها با عکس های سلفی به همه یادآوری کند . فعلاً زمانه، زمانه او نیست. زمانه باز هم او را به سکوت سیاسی کشانده است. شاید وقتی دیگر باز هم او مجال خروج از ویترین سیاست و بازگشت به متن سیاست را پیدا کند. شاید وقتی دیگر...