انحطاط ماکولای مرتبط با افزایش سن یکی از بیماری های شایع چشم در جهان است. این بیماری به طور معمول در افرادی که در دهه ششم زندگی خود قرار دارند یا پیرتر هستند، شکل می گیرد.

در حدود 80 درصد افراد مبتلا به انحطاط ماکولای مرتبط با افزایش سن به نوعی از این بیماری به نام انحطاط ماکولای خشک مبتلا هستند که به طور معمول علائمی ندارد.

در حقیقت، بسیاری از افراد مبتلا به انحطاط ماکولای خشک حتی از ابتلا به این شرایط آگاه نیستند. بر همین اساس، معاینات منظم چشم به ویژه با افزایش سن اهمیت دارند. حتی اگر با علائم یا تغییراتی در بینایی خود مواجه نیستید، مراجعه حداقل یک بار در سال به چشم پزشک برای بررسی کامل شرایط چشم ها توصیه می شود.

چشم پزشک می تواند احتمال ابتلا به مشکلات مرتبط با افزایش سن مانند بیماری آب مروارید، انحطاط ماکولا و بیماری آب سیاه را بررسی کند.

حدود 10 تا 20 درصد از افراد مبتلا به انحطاط ماکولای خشک، پیشرفت این شرایط و تبدیل شدن آن به انحطاط ماکولای مرطوب را تجربه می کنند. در این نوع، رگ های خونی غیرعادی در قسمتی از شبکیه به نام ماکولا که در پشت چشم قرار دارد و بر دید مرکزی انسان تاثیر می گذارد، تشکیل می شوند.

این رگ های خونی غیرعادی می توانند خونریزی یا نشت مایع داشته باشند که به از دست رفتن دید شفاف و واضح در فرد منجر می شود.

اگر چشم را همانند یک دوربین در نظر بگیرید، شبکیه همانند فیلم در دوربین است. اگر رگ های خونی غیرعادی وجود داشته باشند که دچار خونریزی یا نشت مایع روی شبکیه باشند، فیلم درست کار نکرده و شبکیه نمی تواند نور را پردازش کند. بر همین اساس است که افراد مبتلا به انحطاط ماکولای مرتبط با افزایش سن می توانند دید مرکزی خود را از دست بدهند.

مشکلات در دید مرکزی می تواند انجام فعالیت های روزانه مانند مطالعه، تماشای تلویزیون و رانندگی را دشوار و چالش برانگیز سازد.

مدیریت و نظارت بر انحطاط ماکولای خشک

اگرچه انحطاط ماکولای خشک به طور معمول موجب بروز علائم بینایی نمی شود، اما همچنان مدیریت آن اهمیت دارد. اگر انحطاط ماکولای خشک در شما تشخیص داده شود، اقدامات زیر می توانند به مدیریت شرایط کمک کنند:

به طور منظم به چشم پزشک مراجعه کنید. افراد مبتلا به انحطاط ماکولای خشک بهتر است هر شش ماه یک بار به چشم پزشک مراجعه کنند. در صورت ابتلا به انحطاط ماکولای خشک، شما می توانید با چشم پزشک خود رباره تعداد دفعاتی که باید طی سال برای معاینه چشم هایتان به مطب وی مراجعه کنید، صحبت کنید.

بینایی خود را برای تشخیص هرگونه تغییر در خانه کنترل کنید. چشم پزشک شما ممکن است استفاده از شبکه امسلر (Amsler Grid) را پشنهاد دهد. شما به این نمودار خیره می شوید تا از پایداری بینایی خود مطمئن شوید. اگر خطوط به ناگاه مخدوش یا تار شوند یا لکه ای در بینایی شما شکل بگیرد، این ممکن است به به معنای در حال تغییر بودن شرایط انحطاط ماکولا باشد. به افراد مبتلا به انحطاط ماکولای خشک توصیه می شود تا هفته ای یک بار از شبکه امسلر استفاده کنند. از این طریق، اگر تغییری در بینایی شما حاصل شده باشد می توانید بلافاصله به چشم پزشک مراجعه کنید.

سیگار را ترک کنید. اگر سیگار می کشید، تشدید شرایط انحطاط ماکولا یکی از بسیار دلایلی است که می توانید برای ترک این عادت مضر مد نظر قرار دهید. بنابر نتایج پژوهشی که در مارس 2020 در نشریه Ophthalmic and Physiological Optics منتشر شد، سیگار کشیدن می تواند خطر ابتلا به انحطاط ماکولا را چهار برابر افزایش داده و سرعت از دست دادن بینایی به واسطه این بیماری را تا 25 درصد افزایش دهد.

ویتامین های مفید برای چشم را مصرف کنید. نتایج یک پژوهش نشان داد که فرمولاسیونی خاص از آنتی اکسیدان ها ممکن است به کاهش احتمال ابتلا به انحطاط ماکولای مرطوب طی یک بازه زمانی پنج ساله به میزان 25 درصد در افراد مبتلا به انحطاط ماکولای خشک کمک کند. این آنتی اکسیدان ها شامل مقادیر زیاد از ویتامین های A، C، E و همچنین مواد معدنی مس و روی می شدند. با چشم پزشک خود درباره این که کدام ویتامین ها و چه فرمولاسیونی می تواند به انحطاط ماکولای خشک شما کمک کنند، صحبت کنید.

درمان و مدیریت انحطاط ماکولای مرطوب

اگر انحطاط ماکولای خشک پیشرفت کرده و به انحطاط ماکولای مرطوب تبدیل شود، هرچه این شرایط زودتر تشخیص داده شود، نتایج اقداماتی که در راستای حفظ بینایی انجام می شوند، بهتر خواهد بود. در انحطاط ماکولای مرطوب، تمرکز از نظارت بر شرایط بیماری به درمان فعال بیماری تغییر می کند.

از جمله اقداماتی که می توانید برای کمک به درمان انحطاط ماکولای مرطوب انجام دهید می توان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان را به صورت منظم دنبال کنید. رسیدگی به انحطاط ماکولای مرطوب اغلب با درمان ضد فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (Anti-VEGF) صورت می گیرد که توسط چشم پزشک یا متخصص شبکیه چشم در چشم تزریق می شود. این درمان به پیشگیری از تشکیل رگ های خونی جدید در پشت شبکیه کمک کرده و نشت از رگ های خونی را کاهش می دهد. همچنین، درمان Anti-VEGF به پیشگیری از کاهش بینایی کمک می کند. تکرر درمان متفاوت است اما با توجه به علائم خود ممکن است به تزریق های ماهانه نیاز داشته باشید. این ممکن است سنگین به نظر برسد اما مراقبت منظم و دنبال کردن روند درمان به واقع برای پیشگیری از افت بینایی اهمیت دارد.

اگر فقط یک چشم درگیر انحطاط ماکولای مرطوب است، ویتامین های مفید برای چشم را مصرف کنید. انحطاط ماکولای مرطوب به طور معمول در یک چشم شکل می گیرد. اگر چشم دیگر شما همچنان به انحطاط ماکولای خشک مبتلا است، مصرف ویتامین های مفید برای چشم برای کاهش احتمال ابتلا به انحطاط ماکولای مرطوب در این چشم اهمیت دارد. هدف از مصرف ویتامین ها کمک به پیشگیری از ابتلا به انحطاط ماکولای مرطوب است. شما می توانید در خانه و با کمک شبکه امسلر برای شناسایی هرگونه تغییر در دید مرکزی به نظارت بر وضعیت چشمی که به انحطاط ماکولای خشک مبتلا است، ادامه دهید.

از وسایل کمکی برای کم بینایی استفاده کنید. اگر دید مرکزی شما تحت تاثیر انحطاط ماکولای مرطوب قرار گرفته است، روش هایی وجود دارند که می توانند به سازگاری با این شرایط کمک کنند. با چشم پزشک خود درباره توانبخشی کم بینایی که ممکن است شامل ارجاع به یک متخصص کم بینایی باشد، صحبت کنید. ابزارهایی مانند ذره بین ها می توانند به مطالعه کمک کنند و همچنین می توانید برخی اصلاحات را برای سهولت دیدن اطراف در خانه ایجاد کنید.