نصف جهان: جشنواره فیلم فجر در آستانه برپایی دوره سی و نهم هرچند با شیوع کرونا و کمتر شدن کمیّت تولید فیلم‌ها در سال جاری مواجه شده اما روند فرم‌های پرشده از ارایه چند ده فیلم به این رویداد حکایت دارد.

شیوه برپایی این دوره با سال‌های قبل، چه در شیوه انجام و چه استقبال احتمالی صاحبان فیلم متفاوت است. از ریسک برگزاری جشنواره در شرایط کرونایی گرفته تا نبود هیات انتخاب و حذف بخش‌های جانبی را می‌توان در دوره کرونایی امسال دید.

همه هستند با هر کیفیتی

در دوره سی و نهم هیات انتخابی وجود ندارد، بنابراین همه فیلم‌ها با هر ژانر و با هرکیفیتی می‌توانند رونمایی شوند و درحال حاضر نیز بنا بر رقابت این آثار در نبود اکران عمومی، رسانه‌ای و صرفا برای گروه داوران است.

باید دید در کمتر از یک ماه مانده به جشنواره فیلم فجر آیا با افت احتمالی شیوع کرونا، می‌توان رویه دیگری را در این رویداد سینمایی دید یا خیر؟ البته احتمال حضور نمایندگان معدودی از رسانه‌ها در سالن‌های حداقلی، فعلا گزینه جدی مطروحه است که این امر با توجه به ثبات کنونی در شیوع کرونا دور از انجام هم نیست.

کسانی که باید باشند اما نیستند

سروصداهای منتشره پیرامون حضور فیلم‌های ساخته شده یا در دست ساخت، مجموعه‌ای از فیلم‌های نسبتا باکیفیت از فیلم‌سازان فیلم‌اولی و البته مشهور را نشان می‌‌دهد اما در این بین حواشی از ثبت‌نام نکردن «نام‌ها» در جشنواره خبر می‌دهد.

جشنواره برخلاف دوره‌های قبل در حداقل تبلیغ و حاشیه است و به جز جمعی محدود از فیلمسازان بقیه در سکوت به سرمی‌برند و اعلامی مبنی بر وضعیت فیلمشان ارایه نداده‌اند. گرچه عمده این اتفاق به دلیل سکوت حاکم بر سینماست.

در سال جاری و حتی در سال قبل از کرونا، برخی فیلمسازان قدیمی و جوان اما کاربلد پروژه‌هایی را کلید زده‌ند که در این بین نام‌هایی همچون «قهرمان» اصغر فرهادی، «قاتل و وحشی» حمید نعمت‌الله، «خائن‌کشی» مسعود کیمیایی، «دست‌انداز» کمال تبریزی، «کارو» احمد مرادپور، «شیشلیک» محمدحسین مهدویان ، «شب، داخلی، دیوار» وحید جلیلوند  و ... هم حضور دارند.

این یکی فیلم نمی‌دهد و آن یکی هم درگیر دعواست

نکته اما بر سر حضور این طیف از فیلم‌سازان است که حضور برخی همانند اصغر فرهادی از اساس منتفی است همچنانکه شنیده می‌شود به روال فیلم‌های اخیر این سینماگر، «قهرمان» نیز برای رونمایی در جشنواره کن، به فجر راه نخواهد برد.

فیلم‌هایی دیگری همچون پروژه نعمت‌الله همچنان درگیر مشکلات میان او و سرمایه‌گذار فیلم مانده و اخباری از فیلم جدید مسعود کیمیایی و جلیلوند نیز شنیده نمی‌شود که  مشخص شود تا چه مرحله‌ای پیش رفته‌اند. از فیلم کمال تبریزی تا مهدویان و حتی پروژه‌هایی همچون «گشت ارشاد ۳» سعید سهیلی، امری قطعی مبنی بر تمایل آنان برای رخ‌نمایی در جشنواره فجر وجود ندارد.

حواشی بر سر این پروژه‌ها به حدی است که شنیده‌ها درحال حاضر از عدم اقبال آنان برای حضور در جشنواره خاص امسال حکایت می‌کند و شاید به همین دلیل است که از چندی پیش رایزنی‌های دبیر برای حضور آنان درحال انجام است. اما برخی از این اسامی، همانند «لامینور» انصراف‌داده داریوش مهرجویی، به این دوره روی خوش نشان نداده‌اند.

دسته پری از فیلم‌اولی‌ها

البته بسیاری از فیلم‌ها همچنان در تلاشند حضور خود را در این رویداد قطعی کنند و در فاصله چند روز مانده به زمان پایانی برای ارسال آثار نهایی خود به جشنواره فجر (۲۰ دی‌ماه) در استودیو و لابراتوارها مراحل فنی را طی می‌کنند.

«بدون همه‌چیز» محسن قرایی، «برای مرجان» حمید زرگرنژاد، «روشن» روح‌الله حجازی، «تک‌تیرانداز» علی غفاری، «یدو» مهدی جعفری، «راند چهارم» علیرضا امینی، «غیبت موجه» عباس رافعی، «طلاخون» ابراهیم شیبانی، «حکم تجدیدنظر» محمدامین کریم‌پور، «گیج‌گاه» عادل تبریزی، رمانتیسم عماد و طوبا» کاوه صباغ‌زاده، «صحنه‌زنی» علیرضا صمدی، «زمستان بود» وحید پرشاد، «زالاوا» ارسلان امیری، «روزی روزگاری آبادان» حمیدرضا آذرنگ  و ... را باید از جمله فیلم‌هایی دانست که حضورشان قطعی است.

برخی از اینها دستاورد تازه فیلم‌سازان شناخته شده و جمعی دیگر فیلم‌اولی‌اند اما از بازیگران  صاحب‌نامی برخوردارند که لااقل به ظاهر نوید آثار باکیفتی را خواهند داد.

جشنواره فجر، رقابت، اکران و یک سری واژگان دیگر

هم‌اکنون آنچه در مورد جشنواره فجر وجود دارد قطعیت برگزاری دوره «سی و نهم» است و گویا فیلم‌سازان اسم‌و‌رسم‌دار سیاست سکوت درپیش گرفته‌اند. ضمن اینکه هرچند تا ۲۰ دی‌‎ماه، زمان نهایی برای ارائه نسخه نهایی فیلم‌ها اعلام شده اما این تاریخ رعایت نشده و بارها در جشنواره‌های قبلی، برخی از فیلم‌ها در شب اکران سالن رسانه، خود را به این رویداد می‌رساندند!

حتی مدیران جشنواره درحال زمینه‌چینی برای حضور فیلم‌هایی‌اند که در جشنواره‌هایی خارجی رونمایی شده و بنابر قانون جشنواره فیلم فجر نمی‌توانند به این رویداد وارد شوند. اینها هرچند تعدادشان اندک است اما به دلیل اینکه توانسته‌اند در دیگر فستیوال‌ها خودی نشان دهند، می‌توانند به رونق گرفتن فیلم فجر، کمک بیشتری کنند.

به نظر سیاست‌های ثابت جشنواره فجر در دوره خاص کنونی لغزان است تا بلکه دست مدیران برای رونق دادن به آن بازتر باشد.  همچنان هم باید منتظر ماند بلکه فیلم‌سازان مشهور‌تر حضورشان را رسما اعلام کنند.