علی دینی ترکمانی عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی در روزنامه ایران نوشت:یکی از مشخصههای مهم اجتماعی جامعه ما این است که هر فردی بهراحتی در مورد هر چیزی اظهار نظر و امری بهنام تخصصگرایی را مخدوش میکند.
چرا، بخصوص، در عرصه سیاستگذاریهای مهم اقتصادی و اجتماعی، چنین وضعی وجود دارد؟ چرا براحتی افراد در مورد مسائل تخصصی اظهارنظر میکنند که ممکن است با الفبای آن آشنا نباشند؟ چه ارتباطی میان اظهارنظرهای غیرتخصص گرایانه در عرصه سیاستگذاری و اظهارنظرهای عمومی در سطوح پایین وجود دارد؟ پاسخ پرسش اول را باید در قواعد بازی جستوجو کرد که زمینهساز آن شدهاند. اولویت تعهد بر تخصص، یک قاعده بازی است. قاعدهای که میدان را برای داد و قال و هیاهوی بدون پشتوانه تخصصی باز میکند.
در چنین موقعیتی، آنانی برنده هستند که توانایی داد وفریاد کشیدن را بیشتر دارند و بهجای اتکای به حجت و استدلال قوی و معنوی، به رگهای گردن قوی متکی هستند. قاعده دوم، نبود نظام حزبی مدرن است. این قاعده، اجازه میدهد که هر کسی که توانایی بیشتری در انطباق با قاعده اول دارد، بر مسندهای مهم بنشیند و در تصمیم گیریهای مهم، به ایفای نقش بپردازد.
در نظام حزبی مدرن، حساب و کتابی وجود دارد. هر کسی امکان قرار گرفتن در هر موقعیتی را پیدا نمیکند. فرایند تخصصگرایانهای را بر حسب سوابق تحصیلی و تجربه کاری باید طی بکند و صلاحیتهای خود را به اثبات برساند.
در پاسخ به پرسش دوم، باید گفت وقتی از بالا، قواعد نادرست، وضع و نهادینه میشود طبعاً کار در پایین سختتر میشود. تقسیم کاری که باید شکل بگیرد نمیگیرد و در نتیجه، افراد، تاوان برداشتها و تحلیلهای بدون پشتوانه تخصصی را ناچار میشوند در قالب ضرر و زیانهای مالی یا لفاظیهای آزاردهنده اثرگذار بر رابطه دیگران با آنان، بپردازند. راهکارها به تغییر قواعد بازی رسمی و حاکمیت اصول تخصصگرایی و شایسته سالاری ره میبرد. یعنی به نظام حکمرانی.
اخذ تصمیمات صحیح و اجرای توانمند این تصمیمات، دو مؤلفه اساسی، نظام حکمرانی است. در غیاب اصول تخصصگرایی و شایستهسالاری و نظام حزبی مدرن، امکان تأمین این دو مؤلفه، منتفی است. به بیانی دیگر، بدون تأمین چنین اصولی، امکان بهبود کیفیت حکمرانی، وجود ندارد. هر گاه رویه و قاعده بازی حجت قوی و معنوی، جای رویه رگهای قوی را بگیرد، میتوان به چنین تحولی امیدوار بود.
بازگشت به ابتدای صفحه
ارسال به دوستان
پیشنهاد سردبیر
ارسال نظر
ایمیل مستقیم: info@nesfejahan.net شماره پیامک:۳۰۰۰۷۶۴۲ شماره تلگرام:۰۹۱۳۲۰۰۸۶۴۰