سهیل سنایی: بعد از اعلام ناترازی مصرف برق در اصفهان، حالا صحبت از ناترازی مصرف آب به میان آمده است. این موضوع را معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آبفا اصفهان اعلام کرده و گفته است که اصفهان با ناترازی ۲ متر مکعبی آب مواجه است. این در حالی است که در ایام سرد سال هم ناترازی گاز خودش را نشان می دهد.

اما فعلاً هرم گرما در تیرماه و پیش بینی ادامه دار بودن آن در مرداد ماه، موضوع کمبود آب و برق د ر کشور و اینجا در اصفهان را به موضوع روز تبدیل کرده است. در جدیدترین اظهارات در این باره، سیدمحسن صالح معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آبفا اصفهان گفته است که نیاز سامانه تامین آب آشامیدنی استان حدود 5/17 متر مکعب در ثانیه است اما این روزها و همزمان با تشدید گرمای هوا با ناترازی ٢ متر مکعب بر ثانیه مواجهیم. 

این ناترازی آبی در حوزه برق هم به چشم می خورد چنانکه در روزهایی از همین تیرماه و به منظور مدیریت مصرف بار، برق برخی نقاط اصفهان در ساعات مشخصی قطع شد و چهارشنبه و پنجشنبه دو هفته پیش هم ادارات استان با کاهش ساعت کاری و تعطیلی مواجه شدند تا بخشی از ناترازی انرژی برق در اصفهان جبران شود.

ناترازی در مصرف انرژی عمدتاً زمانی به جود می آید که توازن بین تولید و مصرف به هم خورده و تولید انرژی به دلیل مصرف بیش از اندازه توانایی پشتیبانی از مصرف کننده را نداشته باشد. در این حالت مدیریت مصرف بار در دستور کار قرار می گیرد تا  ناترازی باعث اخلال در زندگی عموم نشود.

در کنار ناترازی 2 متر مکعب بر ثانیه آب،  در حال حاضر در استان اصفهان ۴ هزار و ۵۰۰ مگاوات برق تولید  و ۶ هزار وات مصرف می‌شود که نشان دهنده ناترازی 1500 مگاواتی در تولید و مصرف برق است. عددی بزرگ که برای تامین آن نیازمند احداث نیروگاه های برق جدید در اصفهان هستیم.

بحران ناترازی آبی و برقی در اصفهان در حالی است که محمد طاهر رحیمی از کارشناسان اقتصادی معتقد است ادامه این ناترازی در آینده برای کشور می‌تواند بحران‌های جدی تری خلق کند و بنابر این ناترازی انرژی را نباید کتمان کرد.

حورزه آب و برق از حساسترین حوزه هایی است که به قول رحیمی، ظرفیت بحران خیزی بالای دارد. در استانی مثل اصفهان با منابع محدود آب، ناترازی به جایی رسیده که به گفته معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آبفا اصفهان مصرف آب در استان اصفهان همزمان با افزایش دمای هوا در روزهای اخیر حدود ۴۵ درصد نسبت به روزهای عادی افزایش داشته است که این میزان افزایش 15 در صد بیشتر از میزان مصرف آب آشامیدنی استان در روزهای گرم سال‌های گذشته (اوج مصرف) است که باعث ناترازی ٢ متر مکعب بر ثانیه مصرف آب شده است.

قطعی گاه و بیگاه و افت فشار آب در روزهای گرم تابستان ناشی از همین ناترازی در تولید و مصرف آب است. البته سیدمحسن صالح تاکید می کند تلاش شده است با تمهیدات ویژه، نوسان در تامین آب آشامیدنی و شبکه خانگی به حداقل برسد اما از سویی مدیرعامل شرکت آبفا اصفهان از مردم استان درخواست کرده است با ۱۵ درصد صرفه جویی در مصرف روزانه، این شرکت را برای تامین پایدار آب و استفاده همگان از آن یاری کنند تا ناترازی در مصرف آب حداقل در کوتاه مدت باعث بروز مشکلات بیشتری در تامین آب ساکنان اصفهان نشود.

بجز موضوع آب، در حوزه برق هم وضعیت بهتر نیست. ناترازی برق در روزهای گرم تابستان به شدت جولان می‌دهد و اکنون نیز صنعت برق چه در کشور و چه در استان اصفهان با تغییر ساعات کاری ادارات و اعمال محدودیت برای صنایع توانسته به حیات خود ادامه دهد. اما این مسیر تا کجا می توانددوام بیاورد؟

اخیراً سیدرضا مرتضوی استاندار اصفهان در حاشیه شورای اداری استان اصفهان با اشاره به ناترازی انرژی در سطح کشور و استان اصفهان گفت که  تولید و مصرف انرژی در سطح کشور و استان ناتراژی جدی دارد و دولت سیزدهم برای حل این مشکل تلاش زیادی کرد که بخشی از آن به نتیجه رسیده و توانستیم بخشی از این ناترازی را جبران کنیم اما در حوزه مصرف هم‌زمان مصارف جدیدی ایجاد شد.

وی  گفت: با سرمایه‌گذاری‌هایی که دولت سیزدهم انجام دهد، طی یکی دو سال آینده کمبود انرژی را جبران و حتی شیب فقدان مثبت خواهند کرد.

وی با بیان اینکه سال گذشته 50 هزار اشتراک جدید برق داشتیم، افزود: بین تولید و مصرف انرژی رقابتی وجود دارد و باید شیب ظرفیت‌های جدیدی که در کشور فراهم می‌شود را در ترازی بالا ببریم که بتواند از مصرف پیشی بگیرد و این تراز مثبت شود.

استاندار با اشاره به اهمیت اصلاح الگوی مصرف در کاهش ناتراژی انرژی گفت: از الگوی مصرف غلفت شده و باید فکری به حال این موضوع شود؛ البته بخشی از این مشکل به دلیل قیمت انرژی در کشور ماست و از طرفی باید رعایت حال قشر ضعیف جامعه را کرد و به همین دلیل در افزایش قیمت محدودیت داریم. بنابراین باید به کسانی که در مصرف انرژی بی‌مبالاتی می‌کنند، تذکر داد و الگوی مصرف را تغییر داد.

وی ادامه داد: باید در شهرستان‌ها اکیپ‌هایی راه‌اندازی شود تا اصناف را رصد کرده و تذکرات در شرکت برق ثبت شود.

مرتضوی با اشاره به این که نزدیک به 25 درصد مصرف برق در استان اصفهان خانگی است، گفت: حدود 13 درصد از مصرف برق در سطح استان مربوط به بخش خدمات عمومی است و با 10 درصد صرفه‌جویی در همین بخش، می‌توان 15 هزار مگاوات به ظرفیت برق کشور اضافه کنیم. برای اثرگذاری باید از خودمان شروع کنیم و مدیران استان باید الگویی باشند.

گفته های استاندار اصفهان و دعوت او به صرفه جویی و برخورد با مصرف کنندگان پر مصرف انرژی در حالی است که سازمان هواشناسی  استقرار هوای گرم(فراتر از نرمال) و تداوم افزایش آن در روزهای آینده را در استان اصفهان پیش بینی کرده است. به زبان ساده تر، مرداد ماه امسال هم ناترازی در مصرف آب و برق رو به شدت خواهد گذاشت که احتمالاً کار را به افت فشار و قطعی آب یا تعطیلی ادارات و قطعی برق در بعضی روزها می کشاند. به چشم بر هم زدنی هم روزهای سرد سال از راه می رسد و داستان ناترازی در تولید و مصرف از حوزه گاز سر در می آورد.

وعده استاندار برای اصلاح ناترازی تا دو سال آینده به جای خودش اما سئوال جدی این است که برای روزهای پیش رو چه برنامه عملی، کاربردی، علمی و صحیح وجود دارد تا از بار ناترازی در مصرف انرژی اندکی کاسته شود؟