میوه‌های نوبرانه مانند توت فرنگی با بیش از ۸۰ هزار تومان در هر کیلو و موز با کیلویی بیش از ۴۰ هزار تومان به خاطر قیمت بالایشان در بازار متقاضی نداشتند.

امسال قیمت میوه در بازار بر خلاف سال‌های دیگر که سر به فلک کشیده بود، وضعیت متعادل تری داشت، به طوری که متوسط قیمت سیب و پرتقال در استان از متوسط قیمت کشوری پایین‌تر بود و به دلیل فراوانی آن در استان، بازار با حدود ۱۵۰۰ تن مازاد میوه تنظیم بازار مواجه شد که در اختیار تعاون روستایی کل کشور به عنوان مالک اصلی قرار خواهد گرفت. هر چند رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی مشهد توزیع دیرهنگام میوه تنظیم بازاری را نوشدارو بعد از مرگ سهراب دانست و به این موضوع انتقاد داشت، اما مسئولان جهاد کشاورزی دلیل این موضوع را فراوانی میوه بخش خصوصی در بازار و حفظ سیاست‌های تنظیم بازار می‌دانند. سیاستی که منجر شد سیب و پرتقال به عنوان میوه‌های تنظیم بازار به دلیل کیفیت خوب و قیمت پایین آن امسال مورد استقبال مردم قرار بگیرند. البته ناگفته نماند که بر خلاف سیب و پرتقال، میوه‌های نوبرانه مانند توت فرنگی با بیش از ۸۰ هزار تومان در هر کیلو و موز با کیلویی بیش از ۴۰ هزار تومان به خاطر قیمت بالایشان در بازار متقاضی نداشتند.

حدود ۱۵۰۰ تن مازاد میوه تنظیم بازار

ناصرشعربافیان، مدیر نظارت و بازرسی محصولات کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی می‌گوید: امسال برخلاف سال‌های قبل که استان‌ها رأسا اقدام به خرید میوه می‌کردند، سازمان تعاون روستایی کشور به صورت متمرکز این‌ها را خریده است؛ بنابراین اطلاعی از قیمت خرید میوه‌ها نداریم.

۲۰ هزار تن سیب و پرتقال بخش خصوصی

بنا به اظهارات مسئولان اتاق اصناف و مسئولان برخی از واحد‌های صنفی، میوه تنظیم بازار امسال دیرتر از سال‌های گذشته در بازار توزیع شد.

شعربافیان درباره دلیل دیر توزیع کردن میوه تنظیم بازار می‌گوید: امسال حجم میوه موجود در بخش خصوصی بسیار زیاد بود و چیزی حدود ۲۰ هزار تن سیب و پرتقال داخل بخش خصوصی در استان وجود داشت؛ بنابراین با توجه به فراوانی میوه و قیمت‌های متعادلی که در استان وجود داشت، قیمت‌ها تا ۲۷ اسفند زیر قیمت متوسط کشوری بود و نیازی برای مداخله دولت در بازار دیده نمی‌شد. وی درباره مازاد میوه‌های تنظیم بازار می‌گوید: مازاد آن در سردخانه‌ها موجود است و در همان یک هفته پیش با برآوردی که انجام شد، مازادش را به تهران اعلام کردند تا سازمان تعاون روستایی کشور به عنوان مالک برای این میوه‌ها تصمیم بگیرد. حدود ۱۴۰۰ تا ۱۵۰۰ تن مازاد را به تهران اعلام کردیم.

مازاد میوه‌های تنظیم بازار در اختیار تهران قرار گرفت

آرش آوان، مدیر کل سازمان تعاون روستایی استان خراسان رضوی ضمن اشاره به این که متوسط قیمت میوه در استان ما از متوسط کشوری پایین‌تر است، درباره میوه‌های تنظیم بازار می‌گوید: کارگروه تنظیم بازار استان در ۱۶ مهر سال گذشته مصوب کرد که ۱۲۰۰ تن پرتقال و ۶۰۰ تن سیب برای استان مورد نیاز است. این میوه‌ها به صورت کشوری توسط خود تعاون روستایی کشور خریداری شد و استان‌ها در این خصوص دخل و تصرفی نداشتند.

امسال، چون حجم میوه تولیدی زیاد بود، وضعیت بازار میوه آرام بود. وی درباره میزان توزیع میوه تنظیم بازار از ابتدای فروردین تا ۱۶ فروردین می‌گوید: از ابتدای توزیع تاکنون ۱۱۹ تن و ۸۲۰ کیلو پرتقال، ۱۴۲ تن و ۳۴ کیلو سیب زرد و ۳۳ تن و ۴۹۲ کیلو سیب قرمز در استان توزیع شده است. آوان درباره میزان مازاد نیز می‌گوید: ۳۶۲ تن و ۳۱۴ کیلو سیب و هزار و ۵۸ تن پرتقال مازاد بوده که به تهران اعلام شده و از ۷ فروردین در اختیار تهران قرار گرفت.

تهران موافق کاهش قیمت نبود

آوان ادامه داد: در آخرین گزارشی هم که از تهران دارم قرار است وارد بحث صادرات این میوه شوند و اگر بحث صادراتش محقق نشد در بحث حاشیه بازار با تشریفات قانونی عرضه شود. وی افزود: کارگروه راهبردی میوه استان به تهران پیشنهاد داده با توجه به وفور میوه در استان، قیمت‌های میوه تنظیم بازار را کاهش بدهد تا بتواند رقابت کند و مردم خریداری کنند، اما تهران تا این لحظه موافقت نکرده که قیمت میوه‌های تنظیم بازاری را کاهش بدهد.

اول فروردین؛ توزیع میوه تنظیم بازار

امیر دلداری، مدیر بازرسی و نظارت بر اصناف مشهد درباره میوه‌های طرح تنظیم بازار عید می‌گوید: معمولا هر سال از ۲۲ اسفند شروع به توزیع میوه طرح تنظیم بازار می‌کنند که تا شب عید تمام شود، اما امسال این گونه نبود. ما هم در اصناف چندان میوه طرح تنظیم توزیع نکردیم، چون تاریخ توزیع آن خیلی دیر بود و عملا فایده‌ای نداشت. فکر کنم از یک فروردین توزیع شروع شد، اما با استقبال واحد‌های صنفی مواجه نشد، چون مردم اکثرا خریدشان را انجام داده بودند.

حسین مصدق، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی مشهد در این باره می‌گوید: در جلساتی که حضور داشتم، قرار بود میوه‌های تنظیم بازار ۲۵ و ۲۶ اسفند توزیع شود حتی ما ۱۲۰ واحدصنفی معرفی کردیم که آن را به ۷۰ واحد رساندند. اما ۲۶ اسفند خبری نشد و در نتیجه تماس‌های مکرر ما می‌گفتند هنوز درباره قیمت با استانداری و فرمانداری به نتیجه نرسیده اند.

از طرفی، شب عید هم بود و اعضای ما می‌خواستند برای مشتریان خود میوه شب عید داشته باشند و از میدان بار هم خرید نکرده بودند؛ بنابراین ما جوابی برای واحد‌های صنفی نداشتیم و از سوی دیگر، به ما هم پاسخی داده نمی‌شد. در نهایت ما به اعضا اعلام کردیم میوه خود را از میدان بار تهیه کنند تا این که روز دوم فروردین از تعاون روستایی با ما تماس گرفتند که به اعضایمان اعلام کنیم میوه تنظیم بازار را تحویل بگیرند. نوشدارو بعد از مرگ سهراب بود و دیگر فایده نداشت، چون دوم فروردین وقت توزیع نبود و همه خریدهایشان را انجام داده بودند.

میوه تنظیم بازار به صرفه نبود

وی می‌افزاید: شرط گذاشته بودند که اگر میوه‌های تنظیم بازار یعنی سیب و پرتقال در واحد صنفی باشد، مغازه دار دیگر حق ندارد هیچ گونه سیب و پرتقالی را در کنار آن به فروش برساند. وقتی واحد صنفی ۱۰۰ یا ۲۰۰ کیلو پرتقال خرید کرده و در مغازه اش میوه دارد، چگونه این میوه‌ها را به قیمت تنظیم بازار به فروش برساند؟ با این شرایط ضرر می‌کند. با وجود این، ما اطلاع رسانی خودمان را انجام دادیم، اما استقبال نشد. مصدق درباره قیمت سیب و پرتقال طرح تنظیم بازار می‌گوید: قیمت خرید سیب تنظیم بازار از سردخانه ۱۰ هزار و ۸۰۰ تومان و قیمت فروش آن ۱۲ هزار تومان بوده است.

پرتقال تنظیم بازار نیز با قیمت هشت هزار و ۸۰۰ تومان از سردخانه خریداری می‌شد و با قیمت ۱۰ هزار تومان به فروش می‌رسید. وی می‌افزاید: ۱۰ تا ۱۲ درصد سود برای فروش گذاشته بودند که برای واحد‌های صنفی مقرون به صرفه نبود، چون حاشیه سودشان کم بوده است. پرتقال در بازار آزاد هم ۱۲ تا ۱۳ هزار تومان به فروش می‌رسید. وی درباره کیفیت میوه‌های تنظیم بازار می‌گوید: من شخصا بازدیدی نکردم، چون مسئولان از من دعوت نکردند که به سردخانه بروم، اما میوه فروشان می‌گفتند کیفیت میوه‌ها بد نبوده و از سال قبل بهتر بوده است.

میوه تنظیم بازار جذب بازار نشد

حیدر ساکن برجی، رئیس اتحادیه میوه و بارفروشان مشهد نیز ضمن اشاره به این موضوع که مصرف میوه و تره بار مشهد روزانه حدود سه هزار تن است، درباره میوه تنظیم بازار می‌گوید: میوه تنظیم بازار جذب بازار نشد و خریداری نداشت و در سردخانه‌ها ماند. اکنون هم دست خود شرکت تعاونی جهاد است و دست افراد نیست. احتمالا آن را به مزایده بگذارند.

گفتیم امسال میوه فراوان است، ورود نکنید، چون ضرر می‌کنید اما...

امسال ما گفتیم میوه فراوان است، پس ورود نکنید، چون متضرر می‌شوید، اما اقلام با قیمت‌های بالا توسط تعاون روستایی خریداری شد. هر قیمتی هم که گذاشتند جذب بازار نشد، چون فراوانی بود و ماندگاری محصولات کم بود. قاعدتا شما در آینده خواهید شنید بخش زیادی از این محصولاتی هم که ذخیره شده دچار فساد شده است. وی می‌افزاید: در بحث تنظیم بازار ما به دلیل فراوانی میوه و روند کاهشی قیمت آن از ابتدا گفته بودیم نیازی به ورود دولت نیست و بودجه صرف این کار نکنند. این کار حیف و میل بودجه عمومی کشور به نفع یک عده خاص در شمال و یک سری رانت خوارانی است که تمام وقت کسب منافع کردند، اما عموم مردم چه مصرف کننده و چه توزیع کنندگان اصلی میوه و تره بار همیشه مغبون این قضیه بودند، چون بیشتر اخلال در نظم بازار ایجاد می‌کند. از سویی این اقدام را حمایت از باغدار می‌دانند، اما در بحث منافع باغداران هم اتفاقی نمی‌افتد، چون هر سال منافع به جیب عده‌ای خاص از واسطه‌ها می‌رود.

ساکن برجی درباره قیمت‌ها می‌گوید: باغداری در کار نبوده، اما فکر کنم پرتقال را از واسطه‌ها با قیمت ۱۴ هزار و ۹۰۰ و سیب را با قیمت ۱۳ هزار و ۹۰۰ خریداری کردند. این فقط قیمت خرید از این مراکز است. قیمت حمل و نقل، قیمت سردخانه، کم و کسری و کلی هزینه دیگر نیز به آن اضافه می‌شود. بعد ببینید هر سال چه فاجعه‌ای اتفاق می‌افتد و چه بودجه‌ای صرف این کار می‌شود. قرار بر این بود که ۷۰۰ یا ۹۰۰ تن سیب و ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰ تن پرتقال باشد، اما این که چه مقدار خریداری کرده اند آمارش دست تعاون روستایی است و به ما اعلام نشده است.

وی درباره میزان احتمالی خسارات افزود: اگر جنس با کیفیتی خریداری کرده باشند باز هم در هر کیلو ۴ تا ۵ هزار تومان ضرر است. اگر هم کیفیت آن پایین باشد، باز ضایعات آن افزایش پیدا می‌کند و ضررش قطعا بیشتر خواهد بود. میوه تنظیم بازار جذب بازار نشد و خریداری نداشت و در سردخانه‌ها مانده است. اکنون هم دست خود شرکت تعاونی جهاد است و دست افراد نیست. احتمالا آن را به مزایده بگذارند.