دریا قدرتی پور: بیش از 60 گونه از 80 گونه گیاهان دارویی در کشور در اصفهان رشد می کند. این عددها به این معناست که  معادل 75 درصد از گیاهان دارویی کشور در استان اصفهان کشت می‌شود که می تواند نسخه شفابخشی برای اقتصاد استان محسوب شود.

در حال حاضر سطح زیر کشت گیاهان دارویی در استان اصفهان به سه هزار و 200 هکتار می رسد که با تولید 48 هزار تن، جایگاه اول در کشور را به خود اختصاص داده است.

به گفته کارشناسان، در حال حاضر که بحران آب وضعیت کشاورزی را نگران کننده کرده است، کشت گیاهان دارویی با صرفه اقتصادی و ارزآوری بالا و همچنین کم آب طلب بودن می تواند راه حل مناسبی برای مبارزه با بی آبی و نجات دشت های بحرانی کشور به خصوص در اصفهان باشد.

پرداختن به این موضوع زمانی اهمیت بیشتری پیدا می کند که بدانیم بسیاری از کشورهایی که ظرفیت تولید گیاهان دارویی به صورت بالقوه ندارند امروزه به سمت تولید صنعتی و فراوری گیاهان دارویی حرکت کرده اند و حتی در مواردی به قطب تولید و صادرات این محصول تبدیل شده و درآمد دو برابری نسبت به فروش نفت ایران دارند.

و به همین دلیل حالا که اصفهان هم پتانسیل های خوبی در رشد گیاهان دارویی دارد؛ بنابراین، می تواند بخش اعظم اقتصاد خود را به این موضوع اختصاص دهد و این محصول یکی از ظرفیت های بالقوه و عظیمی باشد که زمینه را برای جهش اقتصادی و اشتغالزایی پایدار در این خطه خشک ایجاد کند. 

در حال حاضر در اصفهان بیش از هزار و 500 واحد سنتی و صنعتی در امر فرآوری و بسته‌بندی گیاهان دارویی مشغول به کار هستند اما به گفته فعالان این صنعت، این استان آنچنانکه باید و شاید نتوانسته در زمینه صادرات گیاهان دارویی موفق عمل کند و بنابراین برای رسیدن به قله موفقیت راه طولانی در پیش دارد.

شهرستان‌های اصفهان، کاشان، آران‌وبیدگل، مبارکه، تیران‌وکرون، فریدونشهر، بویین‌میاندشت، سمیرم، نطنز، نجف‌آباد و فلاورجان بهترین مکان هایی هستند که به دلیل داشتن اقلیم مناسب و کارخانه‌های سنتی و صنعتی در تولید و فرآوری گیاهان دارویی پیشرو هستند و به گفته کارشناسان می توانند در امر صادرات این محصولات نیز قدم های نویی را بردارند.

اما با اینکه سالیانه به طور معمول برخی از اقلام گیاهان دارویی از قبیل آویشن، کتیرا، موسیر، زعفران، گل‌محمدی، باریجه، پنیرک، زرشک و ترخون به کشور‌هایی از جمله کویت، اسپانیا، چین، هند، آلمان، انگلستان، کانادا، ژاپن و... صادر می‌شود به نظر می رسد که با وجود پتانسیل های بالا در استان باید بازارسازی های بیشتری برای فروش و ارزآوری محصولات دارویی گیاهی ایجاد شود.

به گفته احمدرضا رئیس زاده مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان کشت های گلخانه ای با صرفه جویی در مصرف آب و نهاده های کشاورزی، اشتغال دائم و پایدار و بهبود کیفیت تولید را به همراه دارد و گیاهان دارویی هم شامل همین موارد است.

همسو با او مدیر مزرعه گیاهان دارویی اصفهان نیز با اشاره به ظرفیت استان در تولید گیاهان دارویی، با اعلام اینکه با توجه به تنوع اقلیم در استان پهناور اصفهان از کوهستانی تا بیابانی، گستره متنوعی از گونه‌های گیاهی را می‌توان در اصفهان یافت؛ بنابراین، باید از فعالان این عرصه حمایت بیشتری شود.

محمد تقی ابراهیمی، با برشمردن مشکلات و موانعی که بر سر راه کشاورزان برای کشت گیاهان دارویی است می گوید: اکنون هزینه تمام شده محصولات بسیار بالاست و باید مراجع دولتی در توسعه مکانیزاسیون کمک بیشتری کنند، چون از توان بخش‌های خصوصی خارج است که بخواهند هزینه‌های طراحی و ساخت دستگاه‌های کاشت، داشت، برداشت، فرآوری و خشک کردن را متقبل شوند و بنابراین، بخش دولتی لازم است فقط از نظر تأمین اعتبار از بخش خصوصی حمایت کند، چون بخش خصوصی کارشناسانی با علم و تجربه دارد و دولت باید صرفاً به عنوان سرمایه‌گذار ورود و دستگاه‌های مورد نیاز را با هدف توسعه مکانیزاسیون و کاهش نیروی کار تهیه و در نهایت کمک کند تا هزینه‌های تمام شده محصولات کاهش یابد.

به گفته کارشناسان جهاد کشاورزی اصفهان در حال حاضر برگزاری کلاس‌های آموزشی، توسعه صادرات و ارزآوری، پرداخت تسهیلات کم بهره و یارانه کشت باعث شده که استقبال کشاورزان استان از کشت گیاهان دارویی افزایش یابد، خبر خوبی که با وجود مشکلات عدیده اصفهان در امر خشکسالی می تواند تغییر الگوی کشت و تولید بیشتر محصولات گیاهان دارویی و در نتیجه کاهش بیکاری در استانی که از درد کهنه بیکاری رنج می برد را به دنبال داشته باشد.

طی دو سال گذشته بخاطر توقف طرح‌های توسعه کشت گیاهان دارویی و نبود بودجه کشت این نوع گیاهان در اصفهان کاهش یافت اما قطع به یقین تبدیل اصفهان به قطب تولید و صادرات گیاهان دارویی در سطح جهانی به هیچ عنوان دور از دسترس نیست و این استان با توجه به عقبه تاریخی و فرهنگی خود در حوزه گیاهان دارویی می‌تواند با سرمایه‌گذاری حتی حداقلی و تدوین برنامه‌ای مدون و البته حمایت جدی از فعالان این حوزه با سرعتی مضاعف، عقب‌ماندگی گذشته خود را در این حوزه جبران کند و از همین رهگذر ضمن دستیابی به درآمد ارزی کلان بدون اتکا به محصولات آب بر و صنایع آلاینده جهشی چشمگیر نیز در شاخصه های سلامت عمومی خود از طریق جایگزینی گیاهان با داروهای شیمیایی داشته باشد.