دریا قدرتی پور: شعله کشیدن زبانه‌های گرد و غبار که بخش‌های بزرگی از آن چند سالی است اصفهان را هم گرفتار کرده است بار دیگر قرار است میهمان کلانشهرمان شود.

با وجود اینکه فروردین امسال، اصفهان به طور کم سابقه ای بیشترین روزها با هوای پاک را داشت اما با توجه به خشک بودن باتلاق گاوخونی و افزایش کانون های گرد و غبار به نظر می رسد که این روزها چندان دوامی نداشته باشد.

طی سال های گذشته تغییرات اقلیمی و بارش های اندک، بسیاری از اراضی کشاورزی اصفهان به خصوص در شرق استان را به کانون‌های ریزگرد تبدیل کرده است و از سوی دیگر عدم جاری بودن رودخانه زاینده‌رود هم مزید بر علت شده است.

به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان 32 درصد مساحت استان اصفهان به علت اقلیم خشک و نیمه‌خشک و شرایط کم بارش جزو مناطق کویری و بیابانی است. منصور شیشه‌فروش اعلام کرده که کانون‌های فرسایش بادی پدیده خیزش گرد و غبار در مناطق کویری کاشان، آران وبیدگل، نطنز، نائین، اردستان، میمه، خوروبیابانک و شرق استان فعالیت ریزگردها را تشدید می‌کند.

در کنار کانون های داخلی ریزگردها، توجه به اینکه در عراق و سوریه نیز بارش ها مناسب نبوده است و به دلیل کاهش بارندگی در این مناطق به نظر می رسد که این کانون ها نیز کلانشهرهای ایران و از جمله اصفهان را به زودی مورد هجوم ریزگردها قرار دهند.

در این رابطه احد وظیفه، رئیس مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی گفته: برخی از کانون های گرد و غبار در کشور گسترده و در بعضی مناطق نیز کانون های جدید تشکیل شده اند، با توجه به اینکه غلظت گرد و غبار در بهار تا اواسط تابستان در بیشترین میزان قرار می گیرد. در این میان هنگامی که زمین خشک می‌شود، این خشکی و خشکسالی تداوم دارد و  آمادگی بیشتری برای رهاسازی خاک پیدا می‌کند و وزش بادهای معمولی هم به‌راحتی می‌تواند در این رهاسازی گرد و خاک تاثیرگذار باشند.

این موضوع در رابطه با اصفهان که 32 درصد مساحت آن به علت اقلیم خشک و نیمه خشک و شرایط کم بارش جزو مناطق کویری و بیابانی محسوب می شود نمود بیشتری دارد. در واقع با ضعیف بودن پوشش گیاهی، کمبود سبزینگی و علفزارها و افزایش مناطق کویری، خاک لخت در معرض باد و فرسایش بادی به خصوص در فصل بهار قرار گرفته و خیزش گرد وخاک فراوان‌تر می‌شود.

در حال حاضر در اصفهان مناطق کویری کاشان، آران وبیدگل، نطنز، نائین، اردستان، میمه، خوروبیابانک و شرق استان شامل کانون های بادی گرد و غبار هستند که یک میلیون و 100 هکتار از مساحت کل استان را تشکیل می دهند.

به غیر از کانون های گرد و غبار داخلی همانطور که گفته شد، نمی توان از کانون های گرد و خاک که از عربستان و عراق  نیز نشأت می گیرد نیز چشم پوشید و گرچه نمی توان به شکل دقیق پیش بینی کرد که در کدام مناطق امکان تشدید گرد و غبار وجود دارد و در مناطق دیگر تقریباً مشابه سال گذشته است اما با تمام اینها و با توجه به اینکه حجم وسیعی از مساحت اصفهان تحت تاثیر خشکسالی است نمی توان به راحتی از این موضوع گذشت.

تجزیه و تحلیل اطلاعات یک دوره 10 ساله نشان می‌دهد که کلانشهر اصفهان بطور میانگین هر 9 روز با یک پدیده گرد و غبار رو به بوده و از مجموع 28 شهرستان استان اصفهان، 14 شهرستان درگیر پدیده بیابان زایی است.

بررسی آمار موجود حاکیست تعداد روزهای ناسالم در کلانشهر اصفهان در سال گذشته نسبت به سال 1400حدود 18 درصد افزایش یافته است و فقط 11روز هوا پاک بود، در سال گذشته 11 روز با هوای پاک، 182 روز با هوای سالم، 145 روز ناسالم برای گروه‌های حساس و 27 روز ناسالم برای عموم مردم در کلانشهر اصفهان ثبت شده است.

این در حالی است که افزایش 45 هزار هکتاری کانون‌های بحرانی فرسایش خاک استان اصفهان به عنوان اصلی‌ترین منشاء انتشار ریزگرد و گرد و غبار در هر سال، لزوم توجه هر چه بیشتر و تسریع در اجرای طرح‌های بیابان زدایی در این خطه را گوشزد می‌کند.