خورشید کیایی: خیلی وقت است که دولت در قالب ممنوعیت واردات لوازم خانگی تکیه گاهی شده برای تولیدکنندگان داخلی تا آنها بتوانند از این موضوع استفاده کنند و در بازار داخل کمر راست کنند. اما با وجود این، تولید کنندگان داخلی در شرایط بدون رقابت هم نتوانسته اند کیفیت محصولات خود را ارتقا ببخشند و در صادرات این محصولات نیز عقب مانده ایم.

آمارهای گمرک ایران از میزان صادرات لوازم خانگی در سال جاری نشان می دهد جمع کل صادرات این بخش در شش ماهه نخست سال جاری حدود 205 میلیون دلار بوده که نسبت به صادرات 207 میلیون دلاری مدت مشابه سال گذشته با کاهش دو میلیون دلاری همراه بوده است.

ممنوعیت واردات لوازم خانگی خارجی از مبادی رسمی تصمیمی بود که در سال 97 و در راستای حمایت از تولید و صادرات صنایع لوازم خانگی در داخل کشور اتخاذ شد.

 برخی کارشناسان معتقدند این اقدام دولت، نه ‌تنها به نفع تولیدکنندگان نبوده بلکه به افزایش بی‌رویه قاچاق از مبادی غیر‌رسمی نیز دامن زده است. گویی که هرچند واردات ممنوع شده اما تقاضای مردم برای کالای خارجی وجود دارد و در نتیجه کالای قاچاق وارد بازار می‌شود و به ‌رغم عدم اطمینان از برند، نداشتن ضمانت و خدمات پس از فروش و بدون پرداخت مالیات و هزینه‌های مربوطه به فروش می‌رسد.

از جمله مخالفان ممنوعیت واردات لوازم خانگی خارجی، فرشید شکرخدایی، نایب رئیس انجمن مدیریت کیفیت ایران است. او با مطرح کردن این سئوال که اکنون بیش از 200 تولیدکننده لوازم خانگی در کشور داریم، کجای دنیا این تعداد شرکت لوازم خانگی فعال است؟ تأکید کرده: در واقع با ممنوعیت واردات هر کسی به این جمع بندی رسید که یک شرکت لوازم خانگی تأسیس کند. وی افزود: واردات لوازم خانگی طی پنج سال اخیر ممنوع بوده، یعنی صنعت لوازم خانگی کشور 5 سال فرصت داشت شکوفا شود اما آیا امروز مصرف کننده از این صنعت راضی است؟ چرا مصرف کننده باید فدای اشتغالزایی شود؟ ما قطعاً از کالای ایرانی حمایت می‌کنیم اما چرا مصرف کننده باید به تولیدکننده سوبسید بدهد؟ شکرخدایی تصریح کرده: اگر ممنوعیت واردات لوازم خانگی سه سال دیگر ادامه یابد قطعاً به عاقبت صنعت خودروسازی کشور دچار خواهد شد.

این در حالی است که تصور اولیه مسئولان و تولیدکنندگان بزرگ بازار این بود که اگر چندسالی واردات لوازم خانگی ممنوع شود علاوه بر تأمین نیاز داخلی می توانیم شاهد جهش صادرات لوازم خانگی نیز باشیم اما آمارها نشان می دهد که اتفاقات خوبی در این رابطه نیفتاده و آمار صادرات شش ماهه نخست امسال تلخ و ناامیدکننده است.

با وجود این، تولیدکنندگان لوازم خانگی با آزادسازی لوازم خانگی مخالفند و بر این عقیده هستند که در حال حاضر شرایط آزادسازی واردات به تولید داخلی ضرر می زند اما در سوی دیگر قضیه دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی است که معتقد است: تا ابد نمی توان واردات را ممنوع کرد.

به گفته دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در حال حاضر باید اجازه دهیم به جای آزادسازی محصول نهایی، مواد اولیه و اجزا و قطعات مورد نیاز تولید لوازم خانگی تسهیل شود. اما بعد از مدت محدودی می‌توانیم این حمایت‌ها را به جای محدودیت به حمایت‌های مؤثر و منطقی تعرفه‌ای تبدیل کنیم و آرام آرام به سوی آزادسازی واردات لوازم خانگی برویم.

وی درباره تأثیر آزادسازی واردات بر قیمت‌ها نیز اظهار کرده: نمی‌توان گفت آزادسازی تأثیر چشمگیری بر قیمت خواهد داشت. چرا که قیمت به فاکتورهای دیگری وابسته است؛ از جمله بحث چالش‌های تأمین مواد اولیه که اگر تسهیل شود و مواد اولیه به شکل اعتباری به دست تولیدکننده برسد، بر قیمت اثرگذار خواهد بود. همچنین کنترل تورم سالانه و کاهش سایر هزینه‌ها مثل خدمات پیمانکاری بر قیمت اثر دارد. اگر واردات هم انجام شود در صورت رعایت شرایط یاد شده، ممکن است قیمت‌ها را متعادل کند، اما به نظر نمی‌رسد تأثیر مستقیم داشته باشد.