فضای سنگین کسب و کار در کشور، اتخاذ مالیات‌های کلان از بنگاه‌های اقتصادی و قوانین دست و پاگیر ناشی از کاغذ بازی‌های اداری که هزینه‌های بسیاری را به نظام اداری کشور تحمیل می‌کند، یکی از معضلات و موانع اصلی بی رونقی تولیدات کارخانه‌ها، واحدهای تولیدی و افزایش بیکاری و تعدیل نیروهاست. در همین راستا گفتگویی با مصطفی روناسی، نایب رئیس اتاق بازرگانی،صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان انجام شده که در ادامه می‌خوانید.

وضعیت اشتغال استان اصفهان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

اصفهان، صنعتی‌ترین استان ایران است و در زمان رکود، به‌تبعیت از کشور بیشترین آسیب را نسبت به استان‌های دیگر دید. اکنون با رکود حاکم و کاهش پروژه‌های عمرانی و زیربنایی، فعالیت بسیاری از کارخانه‌ها در طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای متوقف شده و ظرفیت اشتغال استان اصفهان هم بالتبع پایین آمده است. از سوی دیگر، به‌دلیل رکود، بسیاری از صنایع در تأمین مواد اولیه با مشکل روبه‌رو هستند و کارفرمایان دولتی هم پول‌های آنها را پرداخت نمی‌کنند و این صنایع نمی‌توانند به تولید و جذب اشتغال ادامه دهند. پرداخت بیمه بیکاری هر ماه برای دولت هزینه‌های زیادی در بردارد، چنانچه دولت این رقم را به عنوان وام به تولیدکننده می‌داد، اشتغال ایجاد و بیکاری مرتفع می‌شد. تولید بالا به نفع طبقه متوسط است، چنانچه به جای یارانه برای مردم اشتغال ایجاد شود، هیچ یارانه‌ای بهتر از اشتغال نیست.

آیا قوانین حوزه کار نیازمند اصلاحات است؟

بله این قوانین دست و پاگیر باید حتماً اصلاح شود. با وجود اینکه استان اصفهان، استانی مهاجرپذیر در کار محسوب می‌شود، اما فضای کسب و کار در این استان بسیار سخت‌تر از استان‌های دیگر است و فشار مالیاتی حاکم بر بنگاه‌های کوچک و متوسط که بر اصفهان وجود دارد، بیش از استان‌های دیگر است. امسال به رغم اینکه اصناف و پنج بنگاه بزرگ استان اصفهان مالیات کمتری پرداخت کرده‌اند، اما براساس تحقیقات مستند موجود در اتاق بازرگانی اصفهان، مالیات دریافتی استان بازهم بیش از استان‌های دیگر بوده و حتی بسیاری از شرکت‌های اصفهانی به دلیل درصد بالای مالیات‌ها، دفاتر خود را به تهران منتقل می‌کنند. اتخاذ مالیات‌های بالا در اصفهان بیداد می‌کند و کمر صنعت را شکسته است.

موانع گسترش اشتغال در استان اصفهان چیست؟

فضای کسب و کار حاکم بر استان اصفهان که سنگین‌تر از استان‌های دیگر است، به دلیل فرهنگ خود ما اصفهانی‌هاست، چرا که ما خیلی محافظه‌کار هستیم و عوامل دولتی هم برای ما بسیار سخت می‌گیرند تا برای آنها در اجرای قانون مشکل ایجاد نشود. شاخص کسب و کار در اصفهان نامناسب‌تر از استان‌های دیگر بوده، بنابراین بیکاری استان از متوسط کشوری بسیار بالاتر است. اشتغال اولویت نخست نظام است اما هیچ اقدامی تاکنون صورت نگرفته، از سوی دیگر مباحثی همچون یکسان‌سازی نرخ ارز و از بین رفتن فساد اداری باید محقق و شاخص‌های کسب و کار تعریف شود؛ متأسفانه ما پایش درستی در بحث اشتغال نداریم.

کدام مشکلات پیش‌روی اشتغال اصفهان قرار دارد؟

متأسفانه اصفهان از جمله شهرهایی است که بیکاری بسیار در آن به چشم می‌خورد، اما در سه سال گذشته با افزایش شیب تند مالیات در استان اصفهان روبه رو بوده‌ایم که خود در روند کند اشتغال این استان بسیار تأثیرگذار بوده است. عمده فشارهای مالیاتی در سه سال گذشته بر بنگاه‌های اقتصادی کوچک، متوسط و واحدهای تولیدی در استان اصفهان بوده و آنها را فلج کرده است؛ هم اکنون در استان بنگاه‌های اقتصادی زیادی تعطیل شده‌اند، بنگاه‌هایی هم که در حال فعالیت هستند در آینده با خطر ورشکستگی یا سقوط مواجه خواهند شد. امروز بنگاه‌های اقتصادی در چند حالت به‌سر می‌برند، تعدادی از این بنگاه‌ها مشغول به فعالیت‌ هستند، در حالی که چاره‌ای جز این ندارند، تعدادی زیر ظرفیت کار می‌کنند و تعدادی هم در وضعیت مساعد به سر می‌برند، البته تعدادی از بنگاه‌هایی که زیر ظرفیت در حال کار کردن هستند، آینده‌ خوبی را نمی‌توان برای‌شان متصور بود، از سوی دیگر تعدادی هم شرایط مطلوبی دارند که امیدواریم وضعیت اقتصادی‌شان بهتر شود.

مالیات اصفهان برای امسال چقدر تعیین شد و روند اتخاذ مالیات علی‌الرأس کارشناسان امور مالیاتی از مؤدیان استان چگونه است؟

در سال 92 سوددهی بنگاه‌ها 64 هزار میلیارد تومان بوده است که این رقم در سال 94 به دلیل افزایش فشارهای مالیاتی به چهار هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. امسال با فشارهای وارده افزایش مالیات استان اصفهان،درحدود 4درصد ابلاغ شد. کارشناسان امور مالیات بعضاً بدون بررسی‌های دقیق، دفاتر مالیات را علی‌الرأس می‌کنند که این اتفاق براساس دلایل مشخص و تعیین شده نیست که دفاتر رد می‌شود. ممیزان مالیات براساس نظرات شخصی خود دفاتر را علی‌الرأس می‌کنند، ممکن است یک بازرس و ممیزی براساس سلیقه خود دفاتر را رد و شخص دیگری آن را رد نکند. در برخی دفاتر ممکن است اطلاعات درست منتقل نشده باشد و یا یکسری اشتباهاتی در انتقال اطلاعات صورت بگیرد، در نتیجه بازرسان امور مالیاتی با استناد به این ایرادات، دفاتر را علی‌الرأس می‌کنند، با فشاری که به سازمان‌های مالیاتی برای اخذ مالیات می‌آید، بازرسان به هر روشی که می‌توانند دفاتر را رد می‌کنند تا مالیات آنها علی‌الرأس شود.

چرا بسیاری از سرمایه‌گذاران سرمایه‌های خود را از اصفهان خارج می‌کنند؟

یکی از مهمترین نیازهای توسعه، افزایش زیرساخت‌هایی نظیر کارخانه‌ها، تجارت، کشاورزی و سرمایه‌گذاری است. با گسترش این زیرساخت‌ها، شاهد افزایش رشد اقتصادی، بالارفتن درآمد سرانه شهروندان، کاهش فقر، بیکاری و شکوفایی اقتصادی هستیم. متأسفانه در دهه‌های گذشته، توسعه نامتوازن و بی‌برنامه زیرساخت‌ها برای استان‌هایی نظیر اصفهان ارمغانی به جز کاهش منابع آبی، آلودگی‌ هوا و به خطر افتادن دیگر منابع زیست‌محیطی در پی نداشته است و در اثر این نوع توسعه و نامناسب شدن شهرها برای زندگی، ضمن افزایش نرخ مهاجرت، فرار سرمایه‌ها و سرمایه‌گریزی نیز رشد یافته است. بنابراین یکی از دلایل مهم سرمایه گریزی از اصفهان، مباحث مربوط به مالیات و تأمین اجتماعی است، بسیاری از شرکت‌ها به دلیل سختگیری‌های بیش از اندازه در اصفهان، دفاتر قانونی خود را به تهران منتقل کرده‌اند.