سال گذشته در حالي که تمامي صداپيشه ها و عروسک‌گردان‌هاي مجموعه عروسکي «کلاه قرمزي» براي انجام تمرينات پيش از شروع تصويربرداري دور هم جمع شده بودند، دنيا فني زاده به دليل تشديد بيماري‌اش نتوانست براي اولين بار اين گروه را همراهي کند و خواسته بود تا بعد از 20 سال همراهي مستمر با عروسکش، شيما بخشنده که پيش تر عروسک‌گردان آقاي همسايه بود، عروسک‌گردان جديد «کلاه قرمزي» باشد. صبح روز 8 دي ماه سال 95 بود که خبر از دست دادن دنيا فني زاده جامعه کوچک هنر عروسکي و آنهايي که به کارهاي عروسکي علاقه‌مند بوده و نبوده را عزادار کرد. خبرگزاري فارس به مناسبت سالگرد درگذشت اين عروسک گردان محبوب، با شادي پورمهدي يکي از نزديک ترين دوستان وي که اتفاقاً نويسنده، عروسک‌گردان و صداپيشه هم هست گفتگو کرده است که در ادامه مي آيد.

خانم پورمهدي از چه سالي با خانم فني زاده آشنا شديد؟

ما از سال 68 با هم آشنا شديم. من دانشجوي تئاتر دانشگاه تهران بودم و همزمان مريم سعادت در تدارک نمايشي عروسکي بود که اتفاقاً يکي از عروسک‌گردان‌ها دنيا فني زاده بود خانم سعادت از بچه‌هاي دانشجو تست گرفتند و من يکي از افرادي بودم که در اين تست قبول شدم. همزمان با همکاري در آن نمايش من و دنيا به دليل روابط عاطفي که بينمان برقرار شده بود با يکديگر صميمي و از دوستان نزديک هم شديم.

کدام خصوصيت اخلاقي خانم فني زاده بارزتر بود؟

طنزي که در نگاه دنيا به مسائل وجود داشت از مهمترين ويژگي‌هاي اخلاقي او بود که نشاطي را در بين دوستان و اطرافيانش برقرار مي‌کرد. در کل هيچ چيز را جدي نمي‌گرفت و اين نگاه حتي تا لحظه آخر هم همراهش بود و به بيماري خود هم با نگاهي طنز برخورد مي‌کرد.

فکر مي‌کنم انرژي خوبي که خانم فني زاده در رفتارهايش داشت، به عروسک «کلاه قرمزي» هم منتقل شده بود.

بله درست است. «کلاه قرمزي» هم مثل دنيا طنز و پرتکاپو پرورش يافته بود.

شما همکاري‌هاي مشترکي با يکديگر داشتيد، مهمترين ويژگي کاري خانم فني زاده چه بود؟

دنيا خيلي مسئوليت پذير و قانونمند بود. دنيا خيلي متعهد به کارش بود و زماني که مسئوليت کاري را به عهده مي‌گرفت، ديگر شوخي نداشت و بايد آن را به ثمر مي‌رساند. يکي از خاطره‌هايي که از آن زمان دارم همکاري با سعيد آقاخاني و تهيه کنندگي آقاي سمناني است که در آن کار دنيا عروسک «قليدون» را بازي مي‌داد. دنيا تا ماه 8 بارداري هم کار مي‌کرد و با آن وضعيت جسمي و بارداري آن هم دوقلو عروسک‌گرداني مي‌کرد. اين اواخر با وضعيت جسمي که داشت باز هم نتوانست عروسک «کلاه قرمزي» را رها کند و خودش اين عروسک را بازي مي‌داد. هيچ چيزي نمي‌توانست مانع از انجام کاري براي او شود.

اين همه علاقه به عروسک «کلاه قرمزي» از کجا به وجود آمده بود؟

عروسک «کلاه قرمزي» محصول چند نفر بود. صداي حميد جبلي، کارگرداني ايرج طهماسب، عروسک‌سازي مرضيه محبوب اين عروسک را شکل داده بود. هر سه اين افراد از دوستان صميمي دنيا بودند و همه اين گروه از همان ابتدا با هم قراري گذاشتند که به آن هم پايبند بودند و به همين علت شخصيتي که «کلاه قرمزي» دارد ويژه و درست است. از طرفي دنيا با اين عروسک شباهت‌هاي ديدگاهي بسياري داشت و همان طنز کودکانه، دنيايي که در کودکي تجربه کرده بود و... را داشت. به هر حال «کلاه قرمزي» کودکي هر يک از ما در مقطعي از زندگي است و دنيا اين مسئله را دقيق و زود متوجه شد و با «کلاه قرمزي» زندگي کرد. هيچگاه عروسک ديگري نتوانست جاي «کلاه قرمزي» را برايش پر کند. اولويت اصلي او «کلاه قرمزي» بود و اگر به صورت همزمان به او عروسک گرداني عروسک ديگري سپرده مي‌شد، اولين انتخابش «کلاه قرمزي» بود. اما شايد مجموعه افراد دوست داشتني که در اين کار حضور داشتند، در صميميت دنيا با «کلاه قرمزي» بي تأثير نبود تا اين عروسک را از خودش بداند. ملغمه‌اي از تمام افرادي که دوستشان داشت به علاوه اخلاق و کودکي خودش در «کلاه قرمزي» جمع شده بود.

شما تا به حال در پشت صحنه‌هاي مجموعه «کلاه قرمزي» و در کنار خانم فني زاده حاضر شده بوديد؟

بله، دنيا هميشه با همه عروسک‌هايي که بازيشان مي‌داد، همينطور بود و حس مشترک بين او و عروسک‌ها در همه کارهايش وجود داشت و اين موضوع به «کلاه قرمزي» محدود نمي‌شود، اما شايد در «کلاه قرمزي» بيشتر اين حالت شکل گرفته بود و توسط گروه خوبي که در آنجا تعدادشان کم هم نبود، ديده شده بود. تمام مدتي که در پشت صحنه کاري نداشت، با عروسکش بازي‌هاي مختلفي مي‌کرد و بسته به شخصيت آن عروسک، حرکت‌هاي آنها را تکرار مي‌کرد. اگر پيرزن بود حرکت‌هاي مختلفش را درمي‌آورد و حرکت‌هاي جالب و بامزه‌اي را با عروسک‌ها انجام مي‌داد و با عروسک‌هايش عجين مي‌شد.

شما تجربه همکاري با دنيا فني زاده را در چندين کار داشتيد.

يکي از کارهايي که با هم در آن همکار بوديم، مجموعه تلويزيوني «خاله قورباغه» در سال 70 بود که در سري اول من نويسنده بودم و در سري بعدي صداپيشه «خاله قورباغه» و نويسنده بودم و دنيا عروسک‌گردان بود. «صندوق پست»، «بستني‌ها»، «تقي جان» و «عطر و گلاب بپاشيد»، در اغلب اين کارها من يا نويسنده بودم، يا صداپيشه و عروسک‌گردان. بيشتر اوقات من گوينده و دنيا عروسک‌گردان بود و يا اينکه هر دو با هم عروسک‌گردان بوديم.

مي‌توانيد به تعداد عروسک‌هايي که خانم فني زاده در شکل گيري آن دخيل بودند، اشاره کنيد؟

دقيق در خاطر ندارم اما به صورت حدودي فکر کنم چيزي نزديک به 30 عروسک باشد. دنيا در يک کار به نام «اوستا بابا» هم صداپيشه بود.