نصف جهان: علي شريعتي، عضو اتاق بازرگاني تهران در گفتگو با خبرگزاري «ايلنا» اطلاعات جالب توجهي از حضور ايراني ها و ديگر قوميت ها در بازار کار کشور عراق داده است. اين اطلاعات از آن جهت مهم محسوب مي شود که ارتباط مردم ايران با عراق و سفر آنها به کشورهاي يکديگر در چند سال اخير محل بحث و بررسي هاي فراواني بوده است. بخش هايي از اظهارات اين فعال اقتصادي پايتخت را در اين باره بخوانيد.  

 پديده‌اي که در چند ماه اخير به شدت روند صعودي داشته حضور دستفروشان ايراني در عراق بوده است. معمولاً اين افراد ماشين خود را که محل خواب و اقامت آنها نيز محسوب مي‌شود کاپوتاژ کرده و با سفر به نقاط مختلف عراق به خصوص مناطق توريستي اقليم کردستان، شروع به فروش اجناس مختلف همچون صنايع دستي، آباژور، تابلوهاي ديواري و لوازم جانبي موبايل مي‌کنند و با توجه به افزايش روز افزون آنها به نظر مي‌رسد که وضعيت درآمدي خوبي دارند.

در اقليم کردستان بيشتر مردم استان‌هاي غربي به خصوص کردهاي آذربايجان غربي حضور دارند اما در سليمانيه اهالي کردستان و کرمانشاه حضور پررنگ‌تري دارند. در قسمت جنوب عراق يا عرب نشين نيز ساکنان استان لرستان و خوزستان بيشتر هستند.

 در ماه‌هاي اخير کارفرماهاي اين کشور تمايل کمتري به استخدام کارگر ساده ايراني پيدا کردند که دلايل مختلفي دارد.کارگر ساده بايد يکسري حداقل‌ها را دارا باشد و آن تسلط بر زبان، آداب و فرهنگ اجتماعي، طرز برخورد مناسب با توريست‌ها و به خصوص خانم‌هاست که متأسفانه تعداد کمي از افرادي که به عنوان کارگر ساده از ايران به اين اقليم رفته‌اند اين شاخص ها را داشته‌اند. ضمن آنکه با هجوم افراد متقاضي کار، کارفرماهاي عراقي افرادي که تحصيلات دانشگاهي دارند را در اولويت قرار مي‌دهند چون اکثراً اين افراد مشخصات فوق را دارا هستند.

 اکنون کارگران بنگلادشي، فيليپيني و اتيوپي توانسته‌اند کارهاي خدماتي را قبضه کنند علاوه بر اينکه به حداقل‌ها راضي هستند و توسط شرکت‌ها و سازمان‌هاي دولتي کشور متبوع خود ساماندهي مي‌شوند. به طور مثال مدير يک هتل ترجيح مي‌دهد با يک شرکت فيليپيني يا بنگلادشي در خصوص استخدام کارگر قرارداد ببندد تا در خيابان‌ها به دنبال افرادي باشد که ضامن مشخصي ندارند. ضمن آنکه اين کارگران شرکتي کاملاً آموزش ديده هستند.

 اکنون حداقل حقوق يک کارگر ساده به همراه غذا و جاي خواب 500 دلار در ماه است.

 در کارهاي تخصصي ساختماني به طور کامل استادکارهاي ايراني بازار را قبضه کرده‌اند، به طور مثال يک گچکار يا سنگ کار ايراني حداقل روزي 25 هزار دينار يا 250 هزار تومان دريافت مي‌کند که در صورت رونق کار ساختماني در ايران باز هم چنين رقمي به يک استاد کار پرداخت نمي‌شد.

 فروشندگان، مديران مارکتينگ و کارمندان اکثراً سوري و ترک هستند اما در چند ماه اخير خانم‌هاي ايراني حضور پررنگي در اقليم کردستان داشتند و توانستند در حوزه‌هاي مختلف از جمله امور کارمندي جاي ثابتي پيدا کنند.

 نکته‌اي که جديداً در جنوب و شمال عراق به وجود آمده برده‌داري مدرن است به طوري‌که شما با پرداخت سه تا چهار هزار دلار مي‌توانيد مالک يک نوکر و يا کلفت فيليپيني و بنگلادشي شويد.

 موارد متعددي از سوء استفاده از کارگران ايراني هر روز گزارش مي‌شود. به طور مثال کارفرماهاي ايراني با سوء استفاده از احساسات مذهبي به کارگران رقم پايين‌تري پرداخت مي‌کنند و در ازاي آن براي آنها هر روز سرويس زيارت کربلا يا نجف مي‌گذارند يا اينکه اخيراً کارفرماهاي عراقي و ايراني به کارگران ديگر دلار نمي‌دهند و به صورت ريال با آنها توافق مي‌کنند.

 بيشتر ايراني‌هاي حاضر در عراق پس از پايان ويزا و مدت اقامت خود باز هم در اين کشور مي‌مانند و اگر کارفرما حقوق آنها را به هر علتي پرداخت نکند چون آنها غيرقانوني در اين کشور هستند عملاً امکان طرح دعوي را ندارند يا اينکه از همان اول پاسپورت آنها به عنوان ضمانت گرفته مي‌شود و ديگر اجازه تمديد اقامت به آنها داده نمي‌شود.