«خوشگلای من توجه کنن. به همه دوستاشون خبر بدن. همه آیلان باشن برای من یک صدا بفرستن با اسم و فامیلشون بفهمم چند نفر به درس گوش میدن.»

چند روز پیش همین چند جمله خانم شهیمه صفایی معلم آستارایی از گروه مجازی کلاس او به بیرون درز کرد و فورا دستمایه طنز و دابسمش در فضای مجازی شد اما بعدتر وقتی خنده‌ها تمام شد همه فهمیدند که این معلم ۶۷ ساله در شرایطی که کرونا دانش‌آموزان را خانه‌نشین کرده است، چقدر وظیفه‌شناس و متعهد بوده که با وجود آشنایی کم با اصطلاحات فضای مجازی تلاش داشته از این ابزار برای آموزش به شاگردان خود استفاده کند و از این مرحله به بعد تقدیرها شروع شد؛ تا آنجا که وزیر آموزش و پرورش با او تماس گرفت و به مسئولیت‌پذیری این بانو که پس از گذشت ۱۷ سال از زمان بازنشستگی‌اش همچنان علاقمند به تدریس است، ادای احترام کرد.

این روزها فداکاری پزشکان در صدر اخبار است و همه ما خیلی خوب می‌دانیم که چقدر به کادر درمان کشورمان بابت این روزهای سخت بدهکاریم. اما در این میان شاید کمتر از کادر آموزش صحبت شود؛ از معلمانی که این روزها در میان تعطیلی مدارس همچنان چراغ آموزش را روشن نگه داشته‌اند و در حال تدریس به دانش‌آموزانند اما ما نه‌تنها قدردانشان نیستیم بلکه با بعضی‌هایشان هم همانطور رفتار می‌کنیم که با خانم صفایی رفتار شد.

معلم‌ها این روزها آنلاین یا به عبارت صحیح‌تر «آیلان» هستند. درست است که مدرسه و کلاسی در کار نیست اما آنها همچنان برای شاگردانشان وقت می‌گذارند و کلاس‌های درسشان به صورت مجازی پا برجاست؛ یعنی تدریس می‌کنند، ارزیابی می‌کنند و پیگیر تکالیف دانش‌آموزانشان هم هستند.

اما برگزاری این کلاس‌های مجازی چندان برای معلم‌ها آسان و بی‌دغدغه نیست.

خانم پاکنهاد معلم مقطع دبستان درباره روند تدریس در این روزها می‌گوید: «با شیوع بیماری کرونا در کشور و تعطیلی مدارس، کار ما معلم‌ها چند برابر شده است. ما در مدرسه همیشه زمان مشخصی برای کار و تدریس داشتیم و می‌دانستیم که مثلا ساعت ۷:۳۰ تا ۱۳ برای تدریس و ارزیابی دانش‌آموزان زمان مناسبی است اما از زمان شیوع این بیماری در کشور، ما تقریبا به طور تمام‌وقت در خدمت دانش‌آموزان و اولیایشان هستیم و به صورت تصویری و صوتی تدریس می‌کنیم. باید بگویم که کار، برای ما مشقت‌بار شده است و اولیا هم نگران وضعیت دانش‌آموزانند. حق هم دارند که نگران باشند به هر حال ما تجربه چنین چیزی را نداشته‌ایم. ما معلمان این روزها تقریبا به طور تمام‌وقت پاسخگو هستیم و امیدواریم زودتر همه چیز به حالت عادی برگردد.»

«سارا» هم معلم کلاس اول است و درباره تجربه این روزها می‌گوید: «آموزش مجازی مزیت‌ها و معایب خاص خودش را دارد. مثلا یک مزیتش این است که دانش‌آموز، فایل‌های ارسالی معلم را حالا چه صوتی و چه تصویری بارها بررسی می‌کند و هر جا درس را متوجه نشد، فرصت مرور مطالب را دارد اما در حالت عادی، ما مطلب را یک بار می‌گوییم و از روی آن رد می‌شویم. دیگر اینکه معلم می‌تواند چندین بار در طول روز مباحث را بدون محدودیت زمانی تدریس کند و زمان خاصی هم تعیین نمی‌شود و از طرفی چون هنگام تدریس کسی نیست که شیطنت کند، رشته کلام از دست معلم  در نمی رود و به مباحث تسلط دارد. اما موضوعی که وجود دارد این است که دانش‌آموزان ما در همه ساعات به اینترنت دسترسی ندارند و هر وقت آنلاین بشوند درس را گوش می‌دهند و نوعی بی‌نظمی ایجاد می‌شود.»

او همچنین معتقد است: «موضوع دیگر این است که در آموزش، ارتباط چشمی معلم و دانش آموز خیلی مهم است و در آموزش مجازی متاسفانه این ارتباط چشمی وجود ندارد و معلم نمی‌داند که مثلا حواس دانش‌آموز الان به درس هست یا نه، اصلا درس را متوجه شده است یا نه، یا اینکه نمی‌فهمیم دانش‌آموز تمرینات را خودش در منزل انجام داده یا با راهنمایی دیگران. در واقع ما نمی‌توانیم دانش‌آموز را درست ارزیابی کنیم و نقطه ضعف او را پیدا کنیم. از طرفی آموزش مجازی محدودیت زمانی خاصی ندارد و دانش‌آموز هر وقت دلش خواست تمریناتش را انجام می‌دهد. نکته دیگر اینکه آموزش مجازی از طریق گوشی همراه میسر می‌شود و من دانش‌آموزی دارم که دو خواهر و برادر محصل دیگر هم دارد و از آنجا که باید نوبتی از تلفن همراه مادرشان استفاده کنند، در این روزها دچار مشکل شده‌اند.»

او همچنین یادآوری می‌کند: «در کلاس‌های مجازی دانش‌آموزان همدیگر را نمی‌بینند و بحث رقابت میان آنها وجود ندارد اما در کلاس واقعی رقابت بین آنها دیده می‌شود و این نکته مثبتی در آموزش محسوب می‌شود.»

خانم غیوری هم که معلم کلاس سوم است، می‌گوید: «آموزش مجازی سختی‌های خاص خودش را دارد. خانه ما معلم‌ها، این روزها تقریبا به یک استودیوی آموزشی تبدیل شده و اعضای خانواده من دائم شعرهای کودکانه در قالب محاسبه مساحت و محیط دایره را از من می‌شنوند. آموزش، دیگر ساعت مشخصی ندارد و هر زمانی از روز به سوالات دانش‌آموزانم جواب می‌دهم اما بنده به عنوان یک معلم از این اتفاق به عنوان یک فرصت هم استفاده می‌کنم. در این مدت متوجه شدم که شاگردانم چقدر از نظر عاطفی به من وابسته‌اند و اگر کسی می‌تواند در این شریط سخت کمی حال آنها را خوب کند، آن شخص، من هستم. در این روزها در کنار کلاس‌های درس به شاگردانم یاد می‌دهم چطور در روزهای سخت آرامششان را حفظ کنند و چطور باید در دل بحران‌ها، روزهای زندگی‌شان را بدون آسیب سپری کنند.»