بر این اساس پاسخ وزیر امور خارجه به سوال مذکور به رای نمایندگان گذاشته شد و نمایندگان با ۵۵ رای موافق، ۱۷۳ رای مخالف و ۱۸ رای ممتنع از مجموع ۲۵۹ نماینده حاضر در جلسه علنی پاسخ های وزیر امور خارجه را قانع کننده ندانستند و به وی کارت زرد دادند.

امروز در اتفاقی نادر نمایندگان مجلس دوباره به محمد جواد ظریف کارت زرد دادند. مجلس از توضیحات وزیر خارجه در پاسخ به دو سوال جداگانه نماینده مشهد و کاشمر قانع نشد.

در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی سوال محمدجواد کریمی قدوسی از وزیر امور خارجه در مورد علت تلاش برای مذاکره با آمریکا سه هفته پس از شهادت سردار سلیمانی در دستور کار قرار گرفت.

پس از آنکه محمدجواد ظریف پاسخ خود را درباره سوال مذکور ارائه کرد، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس گفت که از پاسخ های وزیر امور خارجه قانع نشده است.

بر این اساس پاسخ وزیر امور خارجه به سوال مذکور به رای نمایندگان گذاشته شد و نمایندگان با ۵۵ رای موافق، ۱۷۳ رای مخالف و ۱۸ رای ممتنع از مجموع ۲۵۹ نماینده حاضر در جلسه علنی پاسخ های وزیر امور خارجه را قانع کننده ندانستند و به وی کارت زرد دادند.

سوال دوم نیز از سوی فرهاد بشیری نماینده مردم پاکدشت درمورد فعالیت های وزارت امور خارجه در حوزه دیپلماسی اقتصادی در دستور کار قرار گرفت.

پس از آنکه ظریف توضیحات خود را در این باره مطرح کرد، قالیباف خطاب به نماینده سوال کننده گفت: آیا از توضیحات وزیر قانع شدید یا خیر؟

نماینده مردم پاکدشت در مجلس شورای اسلامی گفت: "همه ما می دانیم که امروز دشمن می خواهد کشور ما را در حوزه اقتصادی عاصی کند و ملت ما به دلیل اینکه دیپلماسی اقتصادی فعال نیست دچار مشکل هستند و بنده قانع نشدم."

در ادامه جلسه نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ۹۰ رای موافق، ۱۳۸ رای مخالف و ۱۲ رای ممتنع از مجموع ۲۵۹ نماینده حاضر در جلسه علنی توضیحات وزیر امور خارجه را قانع کننده ندانستند و بر این اساس ظریف امروز دومین کارت زرد را از مجلس دریافت کرد.

کریمی قدوسی: برجام مرد و مجلس آن را دفن کرد

جواد کریمی قدوسی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ددر طرح سوال خود از محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه گفت: "رهبر معظم انقلاب در آغازین روز مجلس دهم فرمودند که عده‌ای از من سوال کردند از ترامپ و کلینتون کدام بهتر است که در آمریکا رأی بیاورد مثل امروز ترامپ و بایدن که رهبر معظم انقلاب فرمودند که من جواب دادم با هر دویشان موافقم زیرا هر کدامشان رأی بیاورند آمریکا را تا 4 سال آینده به زمین می‌زنند و نابود می‌کنند؛ این وعده‌های الهی است که در حال محقق شدن است و آثار نورانی اسلام عزیز جهان را در بر خواهد گرفت."

او افزود:‌ «آقای ظریف آمریکای تماشایی را تماشا کنید؛ این همان آمریکایی است که شما آغازین روزهای مذاکره اعلام کردید آمریکا با یک بمب می‌تواند ایران را از پای درآورد.»

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس سوال خود را اینگونه مطرح کرد: «ؤال من در بحث مصاحبه شما که نه یک مورد بلکه موارد زیادی است ولی مصداقی از آن را بعد از شهادت حاج‌قاسم سلیمانی دارم که شما اعلام کردید ما همچنان آماده مذاکره با آمریکا هستیم؛ یک هفته قبل از آن هم در دوحه با «میگی برگمن» افسر رژیم صهیونیستی که عکس آن هم پخش شده است ملاقات کرده‌اید و این شهادت زیرساخت‌هایی را فراهم کرد که آن زیرساخت توافق جامعی بود که نماد آن برجام بود؛ همان برجامی که شما چند روز قبل هم خطاب به اروپایی‌ها اعلام کردید ایران برجام را زنده نگه داشته است.»

کریمی قدوسی اظهار کرد: "جناب آقای ظریف برجام مُرد و این مجلس انقلابی از بوی گند آن که مردم را آزار داده بود با قانون انقلابی دفنش کرد لذا خواهش می‌کنم که دیگر تکرار نکنید."

او افزود: «جمعه بعد از شهادت سردار حاج‌قاسم سلیمانی ولی امر مسلمین خطبه‌های تاریخی نمازجمعه را خواندند که در آن خطبه رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند که جنتلمن‌های پشت میز مذاکره تروریست‌های فرودگاه بغداد هستند.»

ظریف: در خط مقام معظم رهبری حرکت می‌کنیم

محمد جواد ظریف روز سه شنبه با حضور در صحن مجلس در پاسخ به سوال نماینده مردم مشهد، گفت: «در واقع در خط مقام معظم رهبری حرکت می‌کنیم که هفته گذشته در سخنرانی خودشان فرمودند که برای بازگشت آمریکا به برجام عجله‌ای نداریم. لذا از نظر ایشان نه هنوز برجام بوی گند می‌دهد و نه دفن شده و نه اتفاق دیگری افتاده است. مجلس محترم هم قانونی که تصویب کرد برای اجرایی شدن برجام است و نه برای دفن برجام. دست‌کم ریاست محترم مجلس اینگونه به ما فرمودند.»

ظریف با اشاره به اظهارات کریمی قدوسی درباره ملاقات ظریف با فردی به نام بریگمن یک هفته قبل از شهادت سردار سلیمانی ادامه داد: "ملاقات من نه یک هفته قبل از شهادت سردار بزرگ ما جناب آقای سلیمانی بود بلکه یک سال و نیم قبل از آن بود و برای آزاد کردن یک سلیمانی دیگر یعنی جناب آقای دکتر مسعود سلیمانی دانشمند بزرگ کشورمان که یک سال در بدترین شرایط اسیر آمریکا بود."

وزیر امور خارجه اضافه کرد: «فردی که از طرف آمریکا می‌خواست در این زمینه مذاکره کند و ما از او استفاده بکنیم، آقایی را همراه خودش آورد که بعدا معلوم شد این آقا ۱۰ سال قبل از آن در رژیم صهیونیستی بوده است. او را نمی‌شناختیم و خبر نداشتیم ما فقط طرف ملاقات کننده را می‌شناختیم و آن آقا فقط یادداشت برمی‌داشت و بعد هم عکسی با من گرفت.»

او افزود: «امیدوارم بر اساس این که قرار است به برادران خودمان حسن ظن داشته باشیم و سوءظن نداشته باشیم، برای من راحت‌ترین کار این است که بنشینم و شعار بدهم ولی بالاخره آقای مسعود سلیمانی دانشمند ماست که در بند آمریکایی‌هاست. افتخار داشتم با آقای سلیمانی از زوریخ به عنوان راننده در هواپیما همراه ایشان بنشینم که ایشان را به سلامتی به ایران بیاوریم و در هواپیما به من گفت که چه اتفاقاتی برایش در آمریکا افتاده است.»

ظریف ادامه داد: "برادر عزیزم آقای کریمی قدوسی گناه من این بود که برای آزاد کردن او با کسانی گفت و گو کنم که از آنها هیچ خوشم نمی‌آید."

رییس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: «یک روز جلو کری نماز خواندم وقتی نماز تمام شد به او گفتم می دانید برای چرا اینجا نماز خواندم برای اینکه به خودم یادآوری کنم که قدرقدرت خداست تو نیستی. روش ما در مذاکره با آمریکا این بوده است.»

وزیر امور خارجه اضافه کرد: "من با صدام هم ملاقات و مذاکره کردم خیال می‌کنید خوشم می‌آمد با صدام مذاکره کنم؟ خیال می کنید لذت بردم از این که روبروی صدام نشستم؟ نه کار من است و ناگزیرم. چاره ای نداریم این را به عنوان یک گناه از من ثبت نکنید ان شاء الله کفاره گناهان ما خواهد بود."

او با اشاره به اظهارات کریمی مبنی بر اینکه ظریف درخواست مذاکره کرده است، گفت: «من هرچه گفتم علنی گفتم اما فرمودید که بنده درخواست مذاکره کردم من با اجازه رییس جلسه اگر تمایل داشته باشید این مصاحبه هم با اشپیگل هم موجود است یکی از محکم‌ترین مصاحبه‌هایم هست بارها حضرت آقا فرمودند که فلانی محکم صحبت می‌کند.»

ظریف گفت: «سوال این است آیا در پی قتل سلیمانی احتمال مذاکره با آمریکا را رد می‌کنید؟، پاسخ من این بود نه! من هرگز این احتمال را که افراد رویکرد خود را تغییر داده و با واقعیات را دریابند، رد نمی‌کنم. برای ما مهم نیست چه کسی در کاخ سفید ساکن است آنچه مهم است نحوه رفتار آنهاست. دولت ترامپ می‌تواند گذشته‌اش را اصلاح کرده تحریم‌ها را برداشته و به میز مذاکره برگردد ما هنوز پشت میز مذاکره هستیم یعنی پنج بعلاوه یک. آنها هستند که میز را ترک کرده‌اند ایالات متحده و آسیب عظیمی به مردم ایران وارد کرده است. روزی فرا خواهد رسید که آنها باید بابت آن آسیب خسارت بدهند ما صبر زیادی داریم.»

سوال نماینده پاکدشت درباره دیپلماسی اقتصادی

اما در ادامه جلسه مجلس فرهاد بشیری نماینده مردم پاکدشت در مجلس شورای اسلامی در نشست علنی امروز (سه شنبه 30 دی ماه 99) پارلمان در جریان سؤال خود از محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه اظهار کرد: "استکبار جهانی به دنبال این است که حوزه اقتصادی که پاشنه آشیل ما است را بهم بریزد و بتواند ما را از مسیری که انتخاب کرده‌ایم، دچار یأس و ناامیدی کند و فرصت‌های اقتصادی را یکی پس از دیگری از ما می‌گیرد."

او افزود: "اگر بخواهیم گوشه‌گیر باشیم نمی‌توانیم با دنیا ارتباط برقرار کنیم و شیوه‌ای که آقای ظریف در پیش گرفته، درست نیست، برای مردم ابهام وجود دارد و از زمانی که سوال را مطرح کردیم یعنی سوال 13 مهرماه 99 مطرح و در تاریخ 15 آذر ماه99 به کمیسیون ارجاع شد و مسئولان وزارت خارجه به هیچ عنوان به دنبال این نیستند که پاسخ‌هایی را در این رابطه ارائه کنند و اینکه موضوع باید از چه مسیری پیگیری شود."

وی خطاب به وزیر امور خارجه کشور گفت: «بر اساس اصل 11 قانون اساسی دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است سیاست کلی خود را بر پایه ائتلاف و اتحاد ملل اسلامی قرار دهد و کوشش پیگیر به عمل آورد تا وحدت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام را تحقق بخشد؛ شما در خصوص وحدت اقتصادی چه اقداماتی انجام دادید. ملت ما صلح طلب است و هرگز چشم طمع به آب و خاک هیچ کشوری ندارد، چرا شما این وحدت را در حوزه اقتصادی تقویت نمی‌کنید.»

نماینده مردم پاکدشت در مجلس شورای اسلامی یادآور شد: «تاکنون هیچ مسئولی از وزارت امور خارجه به ما مراجعه نکرده و مدارک لازم را در حوزه اقدامات انجام شده در راستای دیپلماسی اقتصادی ارائه نکردند و هیچ‌گونه گزارشی ارائه نشده است.»

نماینده مردم پاکدشت در مجلس خطاب به ظریف گفت: "کارکرد بسیار قوی که در حوزه کار شما وجود دارد دیپلماسی اقتصادی است که ضروری است به آن توجه ویژه شود، قانون اساسی مترقی ما نکات ظریفی دارد بنابرای از وزیر تقاضا داریم باری یک بار هم شده این قانون سیاست‌های کلی و آنچه که برای مردم ما در سند چشم‌انداز 20 ساله دیده شده را مشاهده و ملاحظه کند؛ همه دستگاه‌ها باید زیر بیرق وزارت امور خارجه در اوضاع مختلف از جمله حوزه اقتصادی در دنیا حرکت کنند و آنچه که خیر و صلاح ملت ما است را پیگیری کنند."

ظریف: برای تشکیل معاونت اقتصادی در وزارت خارجه کل ساختار را به هم زدیم

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان امروز (سه‌شنبه 30 دی) در جلسه علنی مجلس و در پاسخ به سوال فرهاد بشیری نماینده پاکدشت درباره ضعف وزارت خارجه در دیپلماسی اقتصادی اظهار کرد: «بحث دیپلماسی اقتصادی بحثی پیچیده است که نیازمند به همکاری همه ارکان کشور و دولت و مجلس شورای اسلامی برای موفقیت آن دارد.»

اوافزود: "من امروز برای توضیح به مجلس نیامده‌ام بلکه برای درخواست کمک به مجلس آمده‌ام؛ وزارت امور خارجه ساختاری داشت که این ساختار از سال 1366 ـ 1367 به ساختار منطقه‌ای تبدیل شد."

وزیر امور خارجه تصریح کرد: «در ساختار منطقه‌ای وزارت امور خارجه بحث معاونت اقتصادی که در کنار معاونت سیاسی قرار داشت کنار گذاشته شده و سه معاونت منطقه‌ای در وزارت امور خارجه ایجاد شد و هدف این کار آن بود که روابط با کشورها در یک معاونت متمرکز شود، البته این کار فلسفه درستی داشت ضمن اینکه رئیس سابق وزارت خارجه علی‌اکبر ولایتی هم بر اساس فهم درست از شرایط این کار را کرده بود.»

ظریف خاطرنشان کرد: "واقعیت آن بود که به خاطر حجم فشارهای سیاسی و امنیتی که روی وزارت امور خارجه و کشور بود طبیعتا دستگاه دیپلماسی و معاونت‌های منطقه‌ای آن گرایش به مسائل سیاسی و امنیتی پیدا کرده بودند این در حالی است که در آن موقع کشور درگیر مسائل ترور بود و فشارهای آمریکا هم همواره وجود داشت لذا وزارت امور خارجه بحث اقتصادی برای آن به موضوعی ثانویه تبدیل شده بود و بحث آن موضوع امنیتی و سیاسی شده بود."

ظریف افزود: « در دوران وزارت خارجه من بر اساس پیشنهاد مجلس و همفکری که ما و کمیسیون اقتصادی مجلس قبلی داشتیم مقرر شد که معاونت اقتصادی در وزارت خارجه احیا شود که البته برای این کار ما کل ساختار وزارت خارجه را به هم ریختیم و ساختار این وزارت را از یک ساختار منطقه‌ای مجددا به یک ساختار موضوعی بازگرداندیم تا بتوانیم یک معاونت اقتصادی داشته باشیم.»

و ادامه داد "یکی از باسابقه ترین سفرا که در آفریقا، اروپا، آسیا و روسیه سابقه سفیر بودن دارد، به عنوان معاون اقتصادی انتخاب و در کنار آن نیز اقدامات انگیزشی برای سفرا در نظر گرفته شد تا براساس دستاوردهای اقتصادی ارزیابی شوند."

ظریف با اشاره به اینکه برای کارمندان سفارتخانه‌ها آموزش‌های اقتصادی در نظر گرفته شد، افزود: «طی 8 سال گذشته تلاش شد که جهت‌گیری وزارت امور خارجه از سیاسی و امنیتی بودن به سمت جهت گیری اقتصادی در کنار اقدامات سیاسی و امنیتی تغییر یابد.»

وزیر خارجه با بیان اینکه تاکنون اقدامات وزارت خارجه در حوزه اقتصادی ناموفق نبوده، اما به موفقیت مورد نظر نیز دست نیافته‌ایم، بیان کرد: رئیس مجلس پیشنهاد داد که وزارت خارجه مسئول کل روابط خارجی کشور باشد، این پیشنهاد مزایا و مشکلاتی دارد، اما نشان می‌دهد رئیس مجلس به مشکلات واقف است.

او تصریح کرد: "وزارت امور خارجه مسئولیت روابط خارجی را در اختیار ندارد، بلکه مسئول سیاست خارجی است و نقش تسهیلگر را ایفا می‌کند."

وزیر امور خارجه کشور با اشاره به اینکه دستگاه‌های خصوصی و دولتی، سیاست‌های بین‌المللی خود را دنبال می‌کنند و در مواقع بروز مشکل به ما مراجعه می‌کنند، تصریح کرد: «البته من با کمال احترام برای آقای قالیباف، اعتقاد ندارم که روابط اقتصادی خارجی به وزارتخارجه محول گردد چون وزارتخانه این توانایی را ندارد، اما اعتقاد دارم باید وزارتخارجه اختیاراتی در حوزه هماهنگی روابط اقتصادی خارجی داشته باشد، موافق گروکشی داخلی نیستم و نتیجه مطلوب از این روش حاصل نمی‌شود، باید بتوانیم کل سیاست خارجی را هماهنگ کنیم.»

وزیر خارجه با تاکید بر اینکه در حال حاضر پیشنهاداتی برای تهاتر داریم و در داخل کشور نیز هر دستگاهی براساس اولویت‌های خود موضوعات را پیگیری می‌کند، خاطرنشان کرد: "در حد توانی که قانون به ما داده بانک اطلاعاتی برای خارجی‌ها از امکانات و فعالان داخلی تشکیل دادیم و در کشورهای مختلف به منظور تهاتر مطالبات اقداماتی انجام شده، زیرا تهاتر راهکاری برای دور زدن تحریم‌هاست."

او با بیان اینکه بعد از کرونا، باز کردن راه‌های ارتباطی با همسایگان اقدامی بوده که توسط معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه پیگیری شده است، گفت: «افزایش مبادلات با همسایگان و استفاده از ظرفیت فیمابین همواره مدنظر بوده است.»

قالیباف: نام وزارت خارجه را تغییر دهیم

در ادامه جلسه مجلس محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: «وزارت خارجه برای توسعه دیپلماسی اقتصادی فقط یک گام برداشته است اما نیازمند ‌آن هستیم که علاوه بر ستاد، دیپلماسی اقتصادی در مجموعه صف و سفارتخانه‌ها هم پیگیری شود.»

او افزود: "نگرش وزارت خارجه باید از بحث‌های سیاسی امنیتی به موضوعات سیاسی و اقتصادی تغییر پیدا کند و به آن اولویت بدهند."

رئیس مجلس تصریح کرد: «باید نام وزارت خارجه را تغییر دهیم و اگر نیاز است این کار را هم دنبال کنیم و نام آن را به وزارت خارجه و تجارت امور بین الملل تبدیل کنیم، ولی منظور از این کار انجام تجارت از سوی این وزارتخانه نیست؛ در برخی کشورها می‌بینیم که وزارت خارجه آنها موضوع تجارت و اقتصاد را با کشورهای دیگر دنبال می‌کند.»

قالیباف در پایان خاطرنشان کرد: "اگر بخواهیم نام وزارت خارجه را تغییر دهیم باید مجلس با ارائه طراحی این موضوع را دنبال کند و این آمادگی را اعلام کند."