نصف جهان: کمتر کسی به دنبال اعتبار سنجی این ادعا رفته که بازیکنان پرسپولیس (یا استقلال) در دهه 1360 به معنای مطلق، نسبت به این تیم وفادار بودند و به هیچ پیشنهاد دیگری پاسخ مثبت ندادند.

فوتبال عوض شده، پول جای تعصب را گرفته، علاقه دوران بچگی اهمیتی در انتخاب تیم ندارد و جملاتی شبیه به این، جزو جدانشدنی اظهارنظرهای فوتبالی در محافل غیررسمی هستند. کلیشه هایی عجیب که شاید در نگاه اول منطقی به نظر بیایند اما اغلب ناقص هستند و پیام اشتباهی را می‌رسانند و جهت گیری طرفداران فوتبال را تحت تاثیر قرار می‌دهند و البته فشارشدیدی را به نسل فعلی فوتبالیست ها وارد می‌کند.

فوتبال ایران بیستمین سال حرفه ای گری را می‌گذراند. یعنی این ورزش حرفه فوتبالیست ها، شغل اول آن ها و اصلی ترین منبع درآمدشان قرارداد است و به همین خاطر آن ها باید تمام تمرکزشان را روی ارتقای سطح خود و ارائه بهترین نمایش به طرف دیگر قرارداد، بگذارند. حال اگر شغل را «فعالیتی که در ازای دریافت پول انجام می‌شود» تعریف کنیم، احتمالا منطقی به نظر خواهد آمد که اولویت هر فوتبالیستی برای انتخاب محل اشتغالش، مسائل اقتصادی باشد (همانطور که برای ما نیز چنین است).

اما چندین سال قبل تر، زمانی که هنوز اجازه نوشتن شماره بازیکنان فوتبال با زبان لاتین وجود نداشت، شرایط مالی فوتبالیست ها نیز متفاوت بود. برای نوجوان هایی که تازه طرفدار فوتبال شده‌اند، غیرقابل باور است که اعضای تیم، شب قبل از بازی را در یک هتل لوکس سپری نکنند، با اتوبوس به استادیوم نروند، وقتی وارد رختکن می‌شوند با لباس های آماده خود مواجه نباشند و یک ساعت قبل از بازی برای گرم کردن پای به زمین مسابقه نگذارند اما این ها همه واقعیت هایی است که در دهه 1360 خورشیدی وجود داشت و کم کم از صحنه فوتبال ایران رخت بر بست و برای همیشه رفت.

بحث اصلی «پول و وفاداری» فوتبالیست های چند دهه قبل است که افسانه ای از آن در ذهن عده ای از طرفداران فوتبال شکل گرفته و مثل یک پُتک روی سر فوتبالیست های کنونی کوبیده می‌شود. در واقع انتظار از امثال شجاع خلیل زاده، مهدی ترابی، سروش رفیعی، مهدی طارمی و... این است که به خاطر آنچه علاقه به یک تیم فوتبال نامیده می‌شود، صفرهای جلوی پیشنهادات خود را نادیده بگیرند (یا می‌گرفتند) و پیراهن سرخ را در تن خود نگه می‌داشتند. فارغ از این که مطرح کنندگان این درخواست، چه میزان مقاومتی برابر این پیشنهادات می‌داشتند، آیا اساسا چهره های اسطوره ای طرفداران فوتبال چنین کاری را انجام دادند؟

مجتبی محرمی شاخص ترین چهره از نظر وفاداری در محافل هواداری باشگاه پرسپولیس است؛ کسی که احتمالا خاطره اش درباره تمدید قرارداد با پرسپولیس و رد پیشنهاد کشاورز را شنیده اید اما آنچه درباره این فوتبالیست کمتر به گوش رسیده، انتقالش به فوتبال قطر و تیم العربی در سال 1376 است. زمانی که شاید به این تیم رفت تا از سرمربی تیم که علاقه چندانی هم در آن مقطع به او نداشت، انتقام بگیرد و توانایی اش را ثابت کند اما شاید او خیلی دیرتر از زمانی که باید، به این پیشنهاد پاسخ مثبت داد و حالا خود را به عنوان درس عبرت فوتبالیست های جوان معرفی می‌کند: «انصافاً با کلمه تعصب و این حرف‌ها، یک کیلو سبزی خوردن کف دست شما می‌گذارند؟!»

محرمی البته تنها بازیکنی نبود که در بین سال های 1360 تا 1368 به فوتبال قطر رفت؛ حمید درخشان، ناصر محمدخانی، محمد پنجعلی، کریم باوی، مرتضی کرمانی مقدم و... همگی با ترک اردوی پرسپولیس به تیم های حاشیه خلیج فارس رفتند تا هم از نظر فوتبالی تجربه جدیدی به دست آورند و هم از نظر مالی، خلا قرارداد چند میلیونی در پرسپولیس را پر کنند.کما اینکه عبدالعلی چنگیز ستاره خط حمله استقلال هم همین کار را انجام داد. فرشاد پیوس نیز پس از درخشش سه ساله در پرسپولیس به الاهلی قطر رفت تا چند ماهی جلوی چشم شیوخ قطری گلزنی کند و با دلبری از آن ها، نام خود را در بین بهترین گلزنان لیگ قطر قرار دهد و بعد دوباره به پرسپولیس برگردد و گلزنی هایش را از سر بگیرد.

بنابراین ، اینکه امثال مهدی ترابی و شجاع خلیل زاده، از این نظر که وفادار به پرسپولیس نبوده‌اند، دیگر نباید به تیم سابقشان برگردند نکته قابل توجهی برای تصمیم گیرندگان نیست . البته که آن ها می‌توانستند بدون فسخ قرارداد با پرسپولیس راهی الریان و العربی شوند تا در اوضاع نا به سامان مالی این باشگاه، درآمدی روانه خزانه قرمزها شود. البته که این بازیکنان نباید با مصاحبه های خود، وعده تمدید قرارداد قطعی می‌دادند و البته که شاید شایسته القاب آنچنانی و اسطوره ای هم نباشند اما اگر معیارِ وفاداری، سه دهه قبل فوتبال ایران است، شاید بهتر باشد که طرفداران فوتبال با چشم باز آن دوران را نگاه کنند و ببینند که همان زمان نیز در بزنگاه های خاص، فوتبالیست ها وسوسه می‌شدند، تصمیم می‌گرفتند و بعد هم دوباره به باشگاهشان بازمی‌گشتند؛ به همین سادگی.