لادن ایرانمنش: پیرو برنامه 10 ساله وزارت جهاد کشاورزی برای رسیدن به خودکفایی در تولید پنبه، در سال 1399 خوداتکایی به 68 درصد رسید. طی سال های پس از آن هم یعنی در سال 1400 شاهد افزایش کشت پنبه بودیم اما رفته رفته این روند رو به کاهش گذاشت و روزگار پنبه کم کم سیاه شد.

این در حالی است که مدیرعامل صندوق پنبه عنوان کرده که با توجه به سابقه خودکفایی پنبه در کشور، پتانسیل تولید 500 هزار تن محصول و صادرات فرآوری شده آن همچون پارچه و نخ به بازارهای هدف وجود دارد.

طبق آمارها هم اکنون سطح زیرکشت پنبه بین 85 تا 90 هزار هکتار است و این در حالی است که این میزان در سنوات گذشته بالای 200 هکتار بوده است.

دلیل کاهش سطح زیر کشت پنبه حمایت نشدن کشاورز و عدم سودآوری این محصول است به طوری که کشاورزان ترجیح می دهند زمین هایشان را به کشت پنبه اختصاص ندهند.

 در کنار دلسردی کشاورزان، در سنوات اخیر قیمت پنبه ثبات داشته و با وجود افزایش 1/5 تا 2 برابری هزینه های تولید در طی سه سال اخیر، خرید وش از کشاورزان در مناطق مرطوب 28 تا 32 هزارتومان و مناطق خشک 40 هزارتومان بوده است؛ قیمت هایی که برای کشاورزان به صرفه نبوده و باعث شده که آنها انگیزه ای برای کشت نداشته باشند.

در عین حال به گفته مدیرعامل صندوق پنبه، توسعه مکانیزاسیون در تحقق خودکفایی پنبه تأثیر بسزایی دارد، اما در شرایط کنونی عمر ماشین آلات پنبه، بالای 45 سال است، اما کشورهای تولیدکننده پنبه همچون ترکیه با ماشین آلات مدرن اقدام به برداشت می کنند، درحالی که با توسعه زراعت پنبه به دلیل نبود ماشین آلات، محصول تولیدی روی دست کشاورز می ماند و علی رغم آنکه در صنعت نساجی تعداد زیادی ماشین آلات مدرن وارد شده، اما در صنعت پنبه پاک کنی ماشین آلات جدید وارد نشده است.

به گفته کاویانی، بارها اعلام کرده ایم که آمار تولید نخ و پنبه در اختیار وزارت جهاد و وزارت صمت است و همین دو وزارتخانه نیاز این دو محصول را در اختیار دارند، لذا به میزان کمبود و کسری نیاز کشور باید وارد شود.

وی  اخذ تعرفه را راهکار کنترل واردات پنبه دانست و گفت: در زمان برداشت پنبه تولید داخل، مسئولان برای حمایت از کشاورزان باید تعرفه واردات اخذ کنند چراکه واردات بی رویه نخ و پنبه انجام آسیب جدی به تولید پنبه وارد می کند.

بنابر آمار طی سنوات گذشته سالانه 100 هزارتن پنبه وارد شده است که متوسط هرکیلو دو دلار از این طریق تأمین می شود. این در حالی است که پتانسیل خودکفایی پنبه در داخل وجود دارد و اگر دولت به ازای هرکیلو پنبه 20 هزارتومان یارانه به تولید داخل به جای کشاورز خارجی پرداخت کند، ظرف چهار تا پنج سال امکان خودکفایی وجود دارد.

اما با وجود اینکه در سنوات گذشته ماشین آلات جدید ریسندگی، وارد شده و نخ های ظریف تولید می شود و ایران توانسته مسیری درست را طی کند و حتی پتانسیل صادرات نخ و پارچه را هم داشته باشیم آنچه چوب لای چرخ کارخانجات ریسندگی و بافندگی گذاشته واردات پوشاک قاچاق و چمدانی است که در تولیدات داخلی اثری منفی می گذارد و به زیان کشاورزان پنبه کار و صنعت نساجی تمام می شود.