ایمنا: «مکتب فلسفی اصفهان»، اصطلاحی نزد پژوهشگران عرصه مطالعات سنت حکمی و عرفانی عالم اسلام است. در قرن یازدهم هجری و در حکومت صفویان، اصفهان، کانون فیلسوفان قرار گرفت. این شهر در دوره‌های گوناگون همواره کانون فیلسوفان بوده است و صرفاً اصفهانی‌های فیلسوف در این مکتب نمی‌گنجند. در این زمان، برخورد اندیشه‌ها و ستیز فکری در پایتخت صفوی به اوج خود رسید و هر کس خود را صاحب‌نظر می‌دانست.

در این میان میرداماد از بزرگ ترین فلاسفه اسلامی مکتب فلسفی اصفهان را پایه گذاری کرد و بعدها این مکتب توسط ملاصدرای شیرازی بسط و گسترش یافت و تا امروز که حدود چهار قرن از آن می گذرد، به نام این فیلسوف برجسته مسلمان شناخته می شود.

بدون شك بايد گفت ظهور ملاصدرا و حكمت متعاليه او كه چهار قرن است تسلط كامل بر فضاي فكري ايران دارد مهمترين تجلي مكتب، دوره يا حوزه فلسفي اصفهان است كه در عصر صفويه شكل گرفت اما نكته بسيار حائز اهميت اين است كه بسياري با شنيدن نام «مكتب اصفهان»، حكمت متعاليه ملاصدرا به ذهنشان متبادر مي‌شود در حالي كه در «مكتب اصفهان» ما شاهد دو جريان متفاوت هستيم كه داراي اختلاف مبنايي در آراء و نظرياتشان هستند اما در مجموع به واسطه مشتركاتي تحت يك طبقه واحد به عنوان «مكتب اصفهان» قرار گرفته‌اند.

آنچه واضح است مکتب فلسفی اصفهان به عنوان یکی از قله های رفیع تفکر و اندیشه در جهان اسلام شناخته می شود که مطالعه آن در مسیر شناخت و درک سیر تفکر فلسفه اسلامی ضرورت دارد و حلقه ای اصلی در زنجیره آن محسوب می شود.

همایش ملی مکتب فلسفی اصفهان

گروه فلسفه دانشگاه اصفهان، که بحق به عنوان یکی از برجسته ترین گروه های علمی در میان دانشگاه های کشور شناخته می شود و اساتید بسیار برجسته ای را در حوزه علوم فلسفی در خود جای داده، اقدام به برگزاری دومین همایش ملی مکتب فلسفی اصفهان نموده است. این همایش در روزهای 17 و 18 و 19 اسفندماه امسال در دانشگاه اصفهان برگزار می شود.

سخنرانان شاخص همایش

حضور چهره های شاخص علمی و فلسفی در این همایش از جمله نقاط قوت آن است که هر علاقه مند به این حوزه را برای شنیدن سخنرانی این شخصیت ها به سوی شرکت در همایش مکتب فلسفی اصفهان می کشاند.

■ دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی

حکیم، فیلسوف و عارف برجسته مسلمان، دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی از جمله سخنرانان این همایش است.

این چهره شناخته شده حوزه فلسفه از جمله پژوهشگران برجسته در حوزه فلسفه اشراق است که با بررسی تمامی آثار و نوشته‌های شیخ شهاب‌الدین سهروردی تاکنون چندین کتاب مهم در رابطه با فلسفه و افکار این فیلسوف ایرانی نگاشته‌است. ابراهیمی دینانی همچنین در سال ۱۳۸۴ با کتاب «دفتر عقل و آیت عشق»، ۱۳۸۵ با کتاب «درخشش ابن رشد در حکمت مشاء» و ۱۳۸۹ با کتاب «فلسفه و ساحت سخن» برنده جایزه کتاب سال شد.

■ آیت ا... دکتر سید حسن سعادت مصطفوی

آیت ‌ا... سید حسن مصطفوی عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه امام صادق (ع) است و مدیریت گروه فلسفه و کلام اسلامی این دانشکده را بر عهده دارد. شرح نمط سوم اشارات و تنبیهات ابن سینا به فارسی مبسط و تفصیلی در مرکز نشر دانشگاه امام صادق (ع)، الهیات به معنی الاخص در قرآن تحت پروژه دو ساله مشتمل بر ۶۰۰ صفحه و مقاله‌های مختلف علمی قرآنی و فلسفی در مجلات علمی و پژوهشی از جمله آثار علمی این محقق و پژوهشگر برجسته است.

■ دکتر مهدی محقق

مهدی محقق نویسنده، علامه، ادیب، فقیه، مجتهد، نسخه پژوه و پژوهشگر تاریخ پزشکی اسلامی، مصحح و شارح کتب ادبی و فلسفی و فقهی، استاد دانشگاه تهران است. وی بنیانگذار دائره المعارف تشیع و عضو سابق هیئت امنای بنیاد دائره المعارف اسلامی و رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و مدیر مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران ـ دانشگاه مک‌گیل و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. این استاد برجسته ضمن انتشار کتاب ها و مقالات متعدد در حوزه های تخصصی خود و تربیت شاگردانی شاخص، کسب جوایز علمی متعددی را نیز در کارنامه خود دارد.

■ غلامعلی حداد عادل

غلامعلی حداد عادل که به عنوان شخصیتی سیاسی شناخته می شود، از جمله چهره های علمی در حوزه فلسفه اسلامی نیز هست. وی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران و عضو شورای سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ایران است. او نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ایران در ادوار ششم تا نهم و همچنین پنجمین رئیس مجلس شورای اسلامی ایران بوده است. او همچنین عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی است. همچنین آثار متعددی در حوزه فلسفه از حداد عادل منتشر شده است.

■ دکتر علی لاریجانی

علی لاریجانی که همه او را به عنوان شخصیتی سیاسی می شناسند، تحصیلات خود را در رشته فلسفه و در مقطع دکترا از دانشگاه تهران به اتمام رسانیده است. علی لاریجانی در زمینه‌های مختلف دارای تألیفات علمی است که از جمله آن سه کتاب در زمینه فلسفه کانت و ۱۵ مقاله پژوهشی در موضوعات مختلف علمی است. «روش ریاضی در فلسفه کانت»، «متافیزیک و علوم دقیقه در فلسفه کانت» و «شهود و قضایای تألیفی ماتقدم در فلسفه کانت» از جمله آثار علمی علی لاریجانی است.

■ دکتر رضا داوری اردکانی

رضا داوری اردکانی فیلسوف و استاد بازنشسته گروه فلسفه دانشگاه تهران است. داوری از سال ۱۳۶۹ عضو پیوسته فرهنگستان علوم است و از سال ۱۳۷۷، ریاست این فرهنگستان را بر عهده دارد. او از چهره‌های شاخص در حوزه نظریه‌پردازی فرهنگی و اندیشه فلسفی به شمار می‌آید. داوری عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی و استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات (تهران) است. وی یکی از اعضای هیئت مؤسس انجمن فلسفه میان‌فرهنگی ایران است و همچنین در حال حاضر یکی از اعضای هیئت مدیره‌ این انجمن نیز می‌باشد. بیش از ده ها اثر علمی در حوزه فلسفه از این محقق و استاد برجسته منتشر شده است.

■ آیت ا... دکتر سید مصطفی محقق داماد

سید مصطفی محقق احمدآبادی معروف به محقق داماد، مجتهد، حقوقدان، عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران، عضو هیئت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و استاد حوزه و دانشگاه است. او از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۰ ریاست سازمان بازرسی کل کشور را عهده دار بوده است. او که دانش آموخته حوزه علمیه قم، دانشگاه تهران و دانشگاه کاتولیک لوون است، استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی است. کتاب ها و مقالات متعددی در حوزه فلسفه از این اندیشمند برجسته منتشر شده است.

■ دکتر غلامرضا اعوانی

غلامرضا اعوانی فیلسوف ایرانی و استاد سابق گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی است. او چهره ماندگار سال ۱۳۸۲، عضو پیوسته فرهنگستان علوم، رئیس انجمن حکمت و فلسفه ایران و رئیس سابق مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران است.

وی تأثیر بسزایی در شکل‌گیری و پویایی روند فلسفه‌جویی و نیز تسریع در فرآیند رشد و گسترش فلسفه ایرانی در دوران اخیر داشته است. اعوانی تا اوایل مرداد سال 90 رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران بود، پس از او عبدالحسین خسروپناه به این مؤسسه رفت. او همچنین عضو هیئت رئیسه فدراسیون بین المللی انجمن‌های فلسفه جهان و نیز نخستین رئیس انجمن بین المللی فلسفه اسلامی است. دکتراعوانی یکی از نظریه پردازان قبل و بعد از انقلاب است که در کنار دکتر بهشتی و دکتر حبیبی، از پایه‌گذاران اندیشه حاکمیت جمهوری اسلامی ایران بوده است و در سال‌های اول انقلاب و بعد از آن در اکثر مباحث به دفاع از اندیشه خود پرداخته است.

■ حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه استاد و پژوهشگر فلسفه دین، ریاست مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران را بر عهده دارد.

ریاست مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، مدیر گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، عضو شورای علمی گروه معرفت‌شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، عضو شورای علمی گروه کلام و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و عضو شورای علمی گروه منطق فهم دین پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از جمله مسئولیت های حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه است.

■ دکتر حسین کلباسی

حسین کلباسی اشتری پژوهشگر حوزه فلسفه و استاد گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی و اهل اصفهان است. او مدتی در حوزه تحصیل کرده و دوره دکترای فلسفه را در دانشگاه تهران گذرانده ‌است. کلباسی سردبیری مجلات «حکمت و فلسفه»، «تاریخ فلسفه» و «غرب‌شناسی بنیادی» را بر عهده دارد. وی آثار علمی متعددی را در حوزه فلسفه به رشته تألیف و ترجمه درآورده است.

■ دکتر حامد ناجی اصفهانی

حامد ناجی اصفهانی از اساتید گروه فلسفه دانشگاه اصفهان است. وی فلسفه را ابتدا زير نظر آيت‌ا... احمد شيخ‌الاسلام (روحانی) خواند و سپس به منظور ملاقات با استاد سيد جلال‌الدين آشتيانی به مشهد سفر كرد. وی پس از پايان دوران كارشناسی در دانشگاه مشهد، برای ادامه تحصيل در رشته تاريخ اديان به دانشگاه تهران رفت. پس از آن عازم انگلستان شد و از كالج اسلامی لندن در رشته فلسفه تطبيقی، دكترا گرفت و فوق دكترای خود را در رشته مطالعات اسلامی از دانشگاه برلين اخذ كرد. از ناجی اصفهانی تاكنون بيش از 15 اثر به چاپ رسيده است. عمده آثار او تصحيح متون گرانقدر فلسفه اسلامیاست.