حمله سايبري مشهور «استاکس نت» به ايران از سوي بسياري از تحليلگران و متخصصان نظامي و امنيتي به عنوان يک جايگزين مطرح بود؛ جايگزيني براي رژيم اسرائيل به جاي بمباران تأسيسات هسته‌اي ايران. اين استفاده از جنگ افزار سايبري شروع يک دوره جديد در عرصه امنيت و جنگ بود؛ شروعي براي آنکه کشور‌ها عملاً به شکل مداوم در حال جنگ، ولي در سطح پايين و نرم باشند.

به گزارش «تابناک»، استراتژيست‌هاي نظامي هنوز با مفهوم جنگ سايبري به شکل کامل کنار نيامده‌اند که دليل اصلي آن همپوشاني است که اين مفهوم با برخي مفاهيم ديگر از جمله جاسوسي سايبري دارد؛ اما اين مفهوم به تدريج در حال پيدا کردن مرزهاي خود است و به يک حوزه جديد در مطالعات امنيتي تبديل شده است.

«کنت گيرز» سفير مکرز سايبري ناتو و مقام ارشد شوراي آتلانتيک مثال جالبي در اين باره مي‌زند و مي‌گويد: نيروي هوايي در يک شب مي‌تواند تصميم گرفته و يک هدف را بمباران کنند؛ اما همين اتفاق در مورد جنگ سايبري و هک درست نيست. شما بايد تصميم بگيريد تا يک سال آينده با چه کسي وارد منازعه خواهيد شد، چه زماني اين اتفاق مي‌افتد و تا چه حد مي‌خواهيد در عمق سيستم‌ها نفوذ کنيد.

به گفته گيرز، از آنجا که تصميم و اقدام به جنگ سايبري يک شبه نمي‌تواند صورت بگيرد، بهتر آن است که در زمان صلح اقدامات بيشتري براي هک کردن داشته باشيد.

در واقع بعد از استاکس نت، دوره‌اي در عرصه روابط امنيتي آغاز شده که جنگ را به يک موضوع مداوم و هميشگي تبديل کرده است؛ موضوعي که حتي در زمان صلح نيز در جريان است. استاکس نت بعد از خود، دکترين جديد را در حوزه امنيتي شکل داده که به همراه خود مفاهيم و پديده‌هاي جديد را به قلمرو استراتژي نظامي آورده است.

به گفته گيرز، همين دکترين در مورد بدافزار ديگري به نام BlackEnergy نيز قابل پياده سازي است؛ بدافزاري که حذف اصلي آن سيستم‌ها و زير ساخت‌هاي توزيع برق است و جديد‌ترين و جدي‌ترين کاربرد آن را همين چند ماه قبل در کشور اوکراين ديديم که منجر به قطعي چند ساعته برق در قسمت شرقي اين کشور شد.

هرچند بسياري بر اين باورند که اين بد افزار ساخت کشور روسيه است و مسئوليت ماجراي اوکراين نيز مستقيم بر گردن کرملين است،اثبات اين موضوع بسيار دشوار است و اين يکي ديگر از مسائل و چالش‌هاي جديد پديد آمده در عصر پسا استاکس نت است. به تعبير جالب گيرز، «کد‌ها و بد افزار‌ها هرگز يونيفرم به تن نمي‌کنند».

شايد از همين روي است که متخصصان حوزه حقوق بين الملل به دنبال تدوين چارچوبي براي يک کنوانسيون ژنو در عرصه جنگ سايبري هستند. همين چندي پيش، ناتو رسماً جنگ سايبري را وارد حوزه‌هاي تعريق شده جنگ کرد که معني آن اقدام دسته جمعي همه اعضاي ناتو عليه مهاجم سايبري است؛ اقدام و تصميمي که تبعات آن البته بسيار فرا‌تر از اينها خواهد رفت.

استاکس نت بر اساس شواهد موجود ـ که تعداد آنها کم هم نيست ـ محصول مشترکي از رژيم اسرائيل و ايالات متحده و نام کد آن نيز Olympic Games بود. رژيم اسرائيل هرگز مسئوليت حمله به ايران با اين بد افزار را نپذيرفت؛ اما «بن اسرائيل» متخصص اسرائيلي، مشغول در IDF بر اين باور است که بعد از استاکس نت، اسرائيل بايد همواره و بيش از گذشته آماده باشد.

همين موضوع به خوبي نشان مي‌دهد که استاکس نت شروع دوره جديدي است که تمامي مفاهيم قبل از خود را به کلي دگرگون کرده و اکنون استراتژي‌ها و دکترين‌هاي عصر پسا استاکس نت کاملاً متفاوت با همه آن چيزي است که پيش از اين بوده است.