قطارهای حومه ای یکی از طرح های مطرح شده جدید در کشور است که دولتمردان و به ویژه شخص وزیر راه، کلید خوردن آن در ایران را به نام خود می داند. این قطارها شکلی از شبکه ریلی است که در درجه اول بین مراکز شهرها مورد استفاده قرار می گیرند. این قطارها، قطارهایی هستند که در شعاع ۱۰۰ کیلومتری یک کلانشهر و برای دسترسی ساکنان شهرهای اقماری و پر رفت و آمد به کلانشهر مورد استفاده قرار می‌گیرند. اکثر مسافران این سیستم حمل و نقلی را شاغلان در شهرهای بزرگ، دانشجویان، افرادی که برای کارهای اداری به ادارات مرکزی مراجعه کرده و بیماران مراجعه کننده به مراکز کلانشهرها تشکیل می دهند که آنها توقف بیش از یک روز در آن کلانشهر را نداشته و پس از پایان روز به مقصد خود باز می گردند؛ مهمترین ویژگی که سبب محبوبیت این سیستم ها در بلندمدت می شود، حرکت به موقع در سفر به سمت کلانشهر، سرعت بالا و حداقل توقف در ایستگاه بین‌راهی است.

کار ساخت این قطارها در سال های اخیر در اولویت وزارت راه و شهرسازی ایران قطار گرفته و تاکنون چندین سیستم حمل و نقل ریلی حومه ای به ویژه در مسیر شهرهای اقماری به تهران ایجاد شده است. اگرچه سهم استان اصفهان از این سیستم حمل و نقلی جدید در ایران تاکنون صفر بوده و استان های خراسان، تهران، آذربایجان و خوزستان از ما پیشی گرفته اند، اما سهم این قطارهای حومه ای در توسعه سیستم ریلی کشور زیاد بوده و در برنامه ششم توسعه توجه ویژه ای به آن شده است.

بنابر سند ششم توسعه دولت موظف است برای کاهش کاهش تردد خودروهای شخصی و به منظور کاهش تصادف های جاده ای و آلایندگی شهرهای بزرگ شرکت دولتی قطارهای حومه ای را یکسال پس از تصویب و ابلاغ برنامه در زیرمجموعه شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران ایجاد کند که این خود آینده روشن این سیستم حمل و نقلی در ایران را نوید می دهد که باید در استان اصفهان حرکت خود در این زمینه را سرعت بخشد.

بحث هایی از ایجاد قطار حومه ای بین مبارکه و شهر بهارستان با همکاری فولاد مبارکه شده است و شهردار مبارکه اعلام کرده است: براساس مصوبه شورای ترافیک مقرر شده که مترو مبارکه – بهارستان به طول ۵۱ کیلومتر و با ایجاد هشت ایستگاه از شرکت فولاد مبارکه آغاز و تا بهارستان در چهار سال احداث شود.

محمد شرفا با اشاره به فعالیت‌ها و کارهای صورت گرفته پیرامون متروی مبارکه- اصفهان گفت: براساس مصوبه شورای ترافیک مقرر شد که مترو مبارکه- بهارستان به طول ۵۱ کیلومتر و با ایجاد هشت ایستگاه از شرکت فولاد مبارکه آغاز و تا بهارستان در چهار سال احداث شود که بحث حمل و نقل و مترو از مهمترین اقدام ها ما در این شهر بوده که در این زمینه معاونت عمرانی استانداری و فولادمبارکه همکاری خوبی با شهرداری مبارکه داشته‌اند.

همانطور که از نام این طرح مشخص است، طرح قطار مبارکه به بهارستان که ادامه مترو اصفهان است، یک طرح قطار بین شهری و همانند سیستم مترو اصفهان به نجف آباد خواهد بود و با قطار حومه ای تفاوت دارد.

اما از آنجایی که در نزدیکی شهر اصفهان شهرهای بزرگی وجود دارد که روزانه حجم قابل توجهی از حمل و نقل به مرکز این استان بزرگ را به خود اختصاص داده اند، لازم است که مسئولان استانی از این فرصت پیش آمده در برنامه جدید توسعه برای توسعه این سیستم حمل و نقلی استفاده کنند تا از حجم عظیمی از ترافیک روزانه ورودی شهر اصفهان و آلودگی های همراه آن بکاهند. یکی از محورهای ورودی شهر اصفهان که در ساعات اولیه و پایانی روز با ترافیک سنگینی مواجه است، بخش جنوبی شهر است که مسئولان شهری امید دارند به توسعه قطارشهری تا شهر بهارستان قدری از این حجم بکاهند، اما نکته قابل توجه در این میزان از ورود و خروج در این ناحیه از کلانشهر اصفهان، تنها وجود شهرک های اقماری مثل بهارستان و یا سپاهان شهر نیست و این قسمت از شهر محل ورودی از سمت شهرستان های جنوبی استان نیز هست.

یکی از شهرستان های جنوبی که روزانه حجم عظیمی از حمل و نقلی به مرکز استان را به خود اختصاص داده است، شهرستان شهرضاست. این شهرستان با جمعیت غیرثابت نزدیک به 200 هزار نفر یکی از پرجمعیت ترین شهرستان های استان است که به دلیل وجود شهرک صنعتی رازی به عنوان بزرگ ترین شهرک صنعتی کشور و هشت واحد دانشگاهی، حجم عظیمی از جمعیت خروجی از شهر اصفهان را به خود اختصاص داده است؛ از طرفی بالا بودن سطح علمی این شهرستان موجب شده که بسیاری از کارمندان و رؤسای ادارات کل، پرسنل و اساتید دانشگاه ها، مراکز نظامی و شرکت ها و کارخانه های موجود در اصفهان را شهروندان شهرضا به خود اختصاص داده اند.

بنابر اطلاعات کسب شده، تعاونی 146 خودراننده شهرضا-اصفهان که سیستم اتوبوسی رسمی بین شهرضا و اصفهان محسوب می شود، بالغ بر 60 دستگاه اتوبوس دارد که بنابر گفته خود رانندگان هر اتوبوس روزانه چهار سرویس رفت و برگشت به اصفهان دارد؛ از طرفی بین اصفهان و شهرضا دو شرکت مسافربری تاکسی نیز وجود دارد که هر تاکسی چهار سرویس در روز در این مسیر مسافر جابه جا می کند؛ بنابر شواهد عینی کسب شده علاوه بر این دو سیستم رسمی حمل و نقلی بین این دور شهر، در تمام ساعات شبانه روز، مسافربرهای شخصی در حجم گسترده بین اصفهان و شهر مسافر جابه جا می کنند که حضور در میدان آزادی و شنیدن صدای این مسافرکش های شخصی در کل ساعات روز، تأیید این امر است.

حجم مسافرت های بین شهری اصفهان-شهرضا به این نقطه ختم نمی شود و وجود سرویس های روزانه به مراکز دانشگاهی و نظامی، شرکت ها و کارخانجات و نیز مسافرت ها با خودروی شخصی نیز به آن اضافه می شود. این میزان از عبور و مرور تنها از جاده اصلی بین شهرضا و اصفهان انجام شده که حتی با وجود شش بانده بودن قسمت عظیمی از آن در شهرستان اصفهان و تکمیل شش بانده کردن کل جاده تا سال های آتی، پاسخگوی این حجم از مسافر و اتومبیل نبوده و ترافیک سنگین در خروجی و ورودی این شهرها به ویژه در ساعات ابتدایی و پایانی روز ایجاد می کند.

حال با وجود این حجم از مسافرت، اهمال کاری ها و نبود مدیریت قوی در سیستم حمل و نقل بین شهری در استان موجب شده که به رغم اینکه بسیاری از کلانشهرهای کشور از سیستم حمل و نقل قطار حومه ای برای کاهش بار ترافیکی ورودی خود استفاده می کنند، اصفهان از این سیستم محروم باشد و سرنوشت سیستم ریلی حومه ای دو شهر با سرنوشت مطرود شدن قطار شهرضا مشابه شود.

اما اتصال سیستم قطار شهری اصفهان به بهارستان و قرارگیری این شهر بین اصفهان و شهرضا، فرصت مناسبی فراهم کرده تا این شهر یکی از ایستگاه های قطار حومه ای بین اصفهان و شهرضا شود و مردم این دوشهر پس از گذراندن یک مسافرت شهری با مترو، با خیالی آسوده از حوادث جاده ای و اتلاف وقت و انرژی حاصل از مسافرت های جاده ای با این سیستم حمل و نقلی بین این دو شهر مهم استان مسافرت های روزانه خود را انجام دهند.