منظریه که تا همین چند سال گذشته، روستایی در بخش مرکزی شهرستان شهرضا بود، در تقسیمات کشوری جدید به شهری ارتقا یافت که با ۱۰ هزار شهروند، حالا پرجمعیت‌ترین شهر شهرضا است.

مدیریت شهری منظریه در ۱۶ سال گذشته تغییرات زیادی را در کالبد و توسعه شهری آن ایفاکرد تا با استفاده از ظرفیت های جغرافیایی و میراث تاریخی آن مانند مقبره بابا پیر، ارگ رکن‌آباد و چند ارگ تاریخی دیگر که قدمت آنها به حدود هزار سال پیش برمی‌گردد، به درآمدزایی از گردشگری و توسعه صنعتی بسیار امیدوار باشد.

گفتگویی را با علی مرتضوی، شهردار منظریه انجام داده ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

درباره وضعیت جغرافیایی و فرهنگی شهر منظریه برایمان سخن بگویید.

شهر منظریه در حدود پنج کیلومتری جنوب شرق شهرضا و بین جاده شریانی اصفهان- شیراز قرار گرفته‌است.

این شهر بر اساس آخرین سرشماری، 10 هزارنفر جمعیت دارد و از گذشته دامداری و کشاورزی از مشاغل سنتی مردم این منطقه محسوب می‌شود، اما امروز شاهد حضور جمعیت فرهنگی قابل توجهی در منظریه هستیم که در ادارات و دوایر دولتی فرهنگی و آموزشی حضور ملموس دارند.

منظریه با تصویب هیات دولت در سال۱۳۸۰ به شهر تبدیل شد، اما ۱۲ سال پس از ارتقای آن، یعنی از ابتدای سال ۱۳۹۲ و آغاز به کار شورای اسلامی شهر چهارم، بنده مسئولیت خدمت در آن را برعهده گرفتم.

باتوجه به تازه تاسیس بودن این شهر، در این مدت با چه معضلات ساختاری و زیربنایی مواجه بودید؟

نه تنها منظریه، بلکه مشکل شهرهای کوچک در سال‌های اخیر، رکود نسبی حاکم بر ساخت و سازها، و غیردولتی و عمومی بودن نهاد خدماتی شهرداری‌هاست. به هرحال اینگونه شهرها با کمبود منابع درآمدی دست وپنجه نرم می‌کنند و باید به فکر کسب درآمد از منابع نوین و پایدار باشند.

مدیران شهرهای کوچک اگر تنها به فکر دریافت عوارض و انجام پروژه های عمرانی براساس آن باشند، قطعا موفق نخواهندبود. برای مثال درآمد شهرداری منظریه از عوارض ساخت‌و ساز یا کسب و کار، کمتر از۵۰ میلیون تومان در سال است. درحالی که همین مبلغ صرف حقوق ماهانه پرسنل شهرداری می‌شود که این میزان، غیر از مخارج حوزه خدمات شهری است.

از آنجاکه موقعیت مکانی منظریه برای افزایش درآمدها مناسب به نظر می‌رسد، چه برنامه‌ها و طرح‌هایی را برای توسعه درآمدهای شهرداری در نظرداشتید؟

خوشبختانه با توجه موقعیت مکانی منظریه، می‌توان از حریم شهر برای درآمدزایی بیشتر استفاده‌کرد. چون این شهر در مجاورت یکی از جاده‌های اصلی کشور قرار دارد.

از سال ۹۲، شهرداری با تشکیل و همراهی گروهی از مشاوران، تلاش کرد تا راه‌های کسب درآمد از حریم شهر را بررسی و احصا کند و در همین راستا طی روزهای گذشته، شهرداری منظریه برای ساخت یک مجتمع رفاهی بین جاده‌ای در مساحت ۳۰ جریب، مجوزهای لازم را دریافت‌کرد.

با استفاده از این ایده، هم اکنون شهرداری در حال احداث و تکمیل نهایی مجموعه‌ای در 10 هزار مترمربع با کاربری‌های گوناگون است که در روزهای شنبه تا چهارشنبه به عنوان باغ بانوان، دو روز آخر هفته به صورت باغ-رستوران و در ایام تعطیلات نوروزی، برای اسکان مسافران تحت عنوان مرکز بوم‌گردی استفاده خواهد شد. امیدوارم ساخت و تجهیز این مجموعه تا پایان کار شورای فعلی به پایان برسد.

سومین طرح، ایجاد شهرک صنایع کارگاهی به مساحت 100 هکتار است که تملک این زمین از سال ۹۴ با مجوز اداره کل راه و شهرسازی آغاز شد تا مجموعه‌ای کارگاهی برای صنایع کوچک و متوسط در چهار فاز۲۵ هکتاری احداث شود.

در حال حاضر، فاز اول این مجتمع تملک، و با استقبال صنایع، تاکنون۴۰ مجوز ساخت کارگاه در آن صادر شده است.

این مجتمع کارگاهی، کاربری‌های مختلفی چون انبار، تمرکز مشاغل نیمه مزاحم، کارگاه‌های کوچک و نیمه کوچک و واحدهای صنعتی متوسط را در قطعات ۱۲۸ متری تا ۳۰ هزارمتری در برمی‌گیرد. با توسعه فازهای بعدی این شهرک کارگاهی که در مجاورت جاده اصلی شمال- جنوب قراردارد، یک منبع درآمدی پایدار برای شهرداری ایجادخواهدشد و اشتغال مولد منطقه را نیز به دنبال خواهد آورد.

شهرداری منظریه با انجام این طرح ها به هدف خود از ایجاد درآمد پایدار رسیده است؟

فروش زمین و مانند آن یا احداث کارخانه، برای شهرداری‌ها درآمد پایدار ایجاد نمی‌کند.

در شهر منظریه با احداث شهرک صنعتی، به سه صورت مبالغی نصیب شهرداری می‌شود: ابتدا واگذاری زمین‌های شهرک، دوم عوارض ساخت و صدور پروانه و نقل و انتقال، و در مرحله سوم نیز عوارض کسب و کار خواهد بود. هرچند مرحله اول به زودی به پایان می‌رسد اما دو مرحله بعدی می‌تواند به صورت دایم ادامه پیداکند.

منبع دیگر درآمد شهرداری، مجتمع رفاهی بین جاده‌ای است. از آنجا که شهرداری قصد تصدی گری و فربه کردن بدنه خود را مطابق با سیاست‌های اصل ۴۴ ندارد، بنا را بر مشارکت بخش خصوصی به دو صورت واگذاری کلی یا قراردادهایBTO (احداث، انتقال، بهره‌برداری) گذاشته است. حتی در صورت واگذاری زمین از سوی شهرداری، چنین فعالیت‌هایی می‌تواند در درازمدت، درآمد پایدار از محل عوارض و مالیات تولید و کسب وکار برای شهرداری به ارمغان بیاورد.