مرمت قرآن مقدس و تاریخی «نُگل» واقع در روستای گردشگری نگل از توابع شهرستان سنندج پس از ماه‌ها تلاش توسط گروهی از مرمتگران کشور به پایان رسید. سیدمحسن علوی، مدیرکل میراث‌فرهنگی استان کردستان گفت: قرآن مقدس نگل یکی از قدیمی‌ترین قرآن‌های تاریخی کشور است و به شماره 2 در فهرست آثار ملی منقول ثبت شده و نگارش آن خط کوفی است. وی افزود: با توجه به شرایط نامناسب نگهداری قرآن در گذشته و چند بار سرقت، این قرآن مقدس دچار آسیب‌های زیاد و جدی شده بود و مرمت آن یکی از آرزوهای میراث‌فرهنگی بود که به دلیل تقدس، علاقه وافر، احترام و قرابت زیاد اهالی به این اثر ارزشمند امسال با وجود نبود اعتبار، توانستیم قدمی بسیار مهم در این زمینه برداریم.

روستای نگل در 65 کیلومتری سنندج به واسطه قرآن گرانبهایش سال هاست توجه گردشگران و مسافران زیادی را به خود جلب کرده است. پدید آمدن این روستا و قرآن تاریخی اش هم حکایت جالبی دارد.

داستان از جایی شروع می شود که حدود هزار سال پیش، یک روز چوپانی برای چراندن گوسفندانش از مسیر این روستا عبور می کند؛ دیدن گُلی بسیار زیبا او را وسوسه می کند که آن را بچیند. وقتی چوپان گُل را از دل خاک بیرون می‌آورد، چاله‌ای پدید می‌آید که در آن صندوقچه‌ای پدیدار است؛ چوپان که به تنهایی نمی‌تواند صندوقچه را ازدل خاک بیرون آورد، اهالی روستا را باخبر می‌کند، مردم روستا نیز صندوقچه را بیرون می‌آورند که در آن قرآن بزرگی را می‌یابند و گویا بر پوست آهو نوشته شده است؛ اهالی این امر را به فال نیک گرفته و در همان مکان مسجدی می‌سازند و روستای نگل را نیز که چند کیلومتر دورتر از مکان امروزی آن قرار داشته به این محل جدید انتقال می‌دهند. اعتقاد بر این است که چون این قرآن در اثر توجه چوپان به گُلی زیبا، کشف شده است، این محل به «نوگل» معروف شده که به مرور زمان به «نگل» شهرت یافته است.

قرآن این روستا در داخل مسجدش جای گرفته که بنا به اعتقادات و باورهای مردم یکی از چهار قرآن خطی است که در زمان خلیفه سوم به رشته تحریر در‌آمده و به چهار اقلیم دنیا فرستاده شده است؛ براساس شواهد و شیوه‌ نگارش و اعراب‌گذاری آن احتمالاً این قرآن متعلق به سده‌ چهارم یا پنجم ه.ق است.

این قرآن یکبار در سال‌ 1371 به سرقت رفت که با تلاش نیروی انتظامی کشف شد و طی مراسم باشکوهی، با شرکت هزاران نفر از مردم به محل خود برگردانده شد؛ در این مراسم ده‌ها رأس گاو و گوسفند قربانی شدند. آخرین بار نیز در مردادماه سال 1383 به سرقت رفت که اواخر آذر همان سال در جهرم استان فارس کشف و به محل خود در مسجد روستای نگل برگردانده شد.

چند سال پیش هیئتی از تهران برای مطالعه، بررسی و مرمت این اثر تاریخی به روستای نگل مراجعت کردند که بعد از بررسی اثر، مردم روستا از انتقال قرآن به پژوهشکده سازمان، برای مرمت امتناع کردند. مردم روستا اعتقاد زیادی به این کلام الهی دارند و در حل مشکلات و گرفتاری‌های زندگی خود از آن یاری می‌جویند و قسم دروغ به آن را گناهی بزرگ و نابخشودنی می‌دانند.

به ‌دلیل اهمیت تاریخی این قرآن و نیز جایگاه بارز آن در اعتقادات مردم منطقه، مقام معظم رهبری برای محفوظ ماندن قرآن از دستبردهای احتمالی دستور دادند جایگاهی محکم و مطمئن برای نگهداری این قرآن بسازند که هم‌اکنون قرآن در محفظه‌ شیشه‌ای ضد‌گلوله نگهداری می شود.