بنای لیگ حرفه‌ای در ایران بد گذاشته شده است. بنایی بر پول دولتی کارخانه‌ها، پولی که باید خرج ورزش کارگری و غیرقهرمانی شود، راست‌و‌ریس کردن حساب‌ها با پولی غیرفوتبالی که باشگاه‌های کوچک را به یک‌باره به تیم‌هایی بزرگ تبدیل کرد. پیکان و سایپا بدون تماشاگر‌ند اما کمتر دیده شده مشکل مالی داشته باشند اما ملوان، سپیدرود، حتی استقلال و پرسپولیس که تا بن دولتی‌ هستند و پرتماشاگر‌های دیگر هم اغلب دچار مشکلات مالی بوده‌اند. تماشاگر یک اصل برای درآمدزایی در فوتبال است. هر تیمی که هوادار بیشتری داشته باشد پول بیشتری هم می‌سازد و این یک اصل پذیرفته شده است. موفقیت‌های باشگاه‌ها پول‌ساز هستند اما هیچ تیمی نمی‌تواند برای تداومش، به موفقیت‌های همیشگی تکیه کند. بنای بد موجب شده به جای تیم‌های پرطرفدار، تیم‌های صنعتی یا تیم‌هایی که دولت مجبور است خرجشان کند جای تیم‌های پرهوادار را بگیرند.

این دیوار تا ثریا کج رفته اما پایه‌ها لرزان‌ شده‌اند. بیشتر صنایع دیگر نمی‌خواهند و نمی‌توانند خرج فوتبال کنند یا حداقل قصد دارند با کنترل بیشتری در آن هزینه کنند. پول نمی‌رسد، بازیکن‌ها اعتصاب می‌کنند، بدهی‌ها روی هم تلنبار می‌شوند و به‌خصوص در دو تیم بزرگ پایتخت سوءمدیریت همیشگی، کار را به بحران می‌رساند. همه اینها ناشی از اعتیادی است که فوتبال ایران به پول دولتی داشته. هر بار هم که بحث درآمدزایی پیش آمده مسئله حق پخش را مطرح کرده‌اند و برایش جنگیده‌اند. چه کسی حاضر است برای دیدن بازی پیکان و سایپا پول خرج کند که صداوسیما بابت این بازی پولی پرداخت کند؟ حتی برای حق پخش تلویزیونی هم تعداد هواداران لیگ اهمیت اساسی دارند و دست و پا زدن تیم‌هایی مثل ملوان یا سال‌ها لیگ یکی ماندن تیمی مثل نساجی به لیگ حرفه‌ای ضربه می‌زند. جدا از حق پخش، تا همین دو سال پیش که دولت هزینه برای دو تیم پایتخت را قطع کرد، هیچکس فکر پول درآوردن از انبوه طرفداران دو تیم را نکرد.

همین سامانه‌های هواداری، اگرچه بدعت‌ هستند و پول را مستقیم و بدون خدمات از مردم می‌گیرند و به باشگاه می‌رسانند اما به هر حال استفاده از ظرفیت هواداران سه تیم پرطرفدارند. چرا تیم‌هایی مثل استقلال خوزستان یا نفت تهران اگر طرفداری دارند و می‌توانند پول‌سازی کنند از ظرفیت‌هایی شبیه به این استفاده نمی‌کنند؟ اگر کسی هوادار این تیم‌ها نیست، حاضر نیست برای‌شان به استادیوم بیاید، یا پولی خرج کند چرا اصلاً باید به حیاتشان در لیگ برتر ادامه بدهند؟ باشگاه‌هایی شبیه این اتفاقاً نباید هم جایی در بالاترین لیگ که هزینه‌ها فاصله زیادی با لیگ‌های پایین‌تر دارد داشته باشند. لیگ برتر با هزینه‌هایی که آنها می‌توانند انجام بدهند همخوانی ندارد. اصلاً چرا کسی باید در چنین باشگاه‌هایی سرمایه‌گذاری کند؟

شاید لازم است این دیوار ذره‌ذره یا حتی یک‌باره خراب شود و دوباره از پی، همه چیز روی هم گذاشته شود. شاید حتی ایران به لیگ حرفه‌ای احتیاج ندارد و باید آماتوری اداره شود. دستکم در لیگ آماتور جز پول مفت، دیدن شدن از سوی هوادارها هم اهمیت پیدا می‌کند و بازیکنی ملوان و نساجی و نفت آبادان و شاهین بوشهر و چوکا را برای پیکان و سایپا و ذوب‌آهن و استقلال خوزستان رها نمی‌کند.