نصف جهان: باورتان بشود یا نه، در بلغارستان هم صنعت گلابگیری رونق دارد آن هم با گل هایی که می گویند اصل و ریشه اش از کاشان به آن کشور برده شده است. البته گلاب بلغاری با گلاب ایرانی تفاوت هایی دارد و در واقع در بلغارستان روغن گل سرخ، اصلی ترین محصول است و گلاب محصول فرعی به شمار می رود برای همین هم اگر به گلاب بلغاری، اسانس بگوییم شاید منطقی تر باشد. اما به هر حال فستیوال گل سرخ بلغارستان از بسیاری جهات شبیه مراسم گلابگیری کاشان است که در بهار برگزار می شود. کشت گل‌های رز در بلغارستان در صنعت آرایشی‌بهداشتی نقش مهمی ایفا می‌کند و افتخاری ملی برای این کشور به حساب می‌آید.

در این کشور دره گل رزی به وسعت ۱۴۰ کیلومتر در تنگه‌ای میان کوه‌های بالکان وجود دارد که هر سال بین ماه‌های مِی و ژوئن (اردیبهشت و خرداد) سراسر صورتی می‌شود. مردمان این منطقه با استفاده از این گل‌ها محصولی تولید می‌کنند که به روغن گل رز یا اسانس گل رز و«طلای مایع» هم معروف است. تهیه اسانس گل رز بسیار دشوار است به‌طوری‌که برای به‌دست‌آوردن کمتر از ۵۰۰ گرم از این روغن دستکم به حدود 1500کیلوگرم گل رز نیاز است. این ۵۰۰ گرم اسانس بین 3500 تا 6000 دلار قیمت دارد. این اسانس برای تولید فرآورده‏های آرایشی، پودر دندان، انواع پمادها و خوشبوکننده‏ها کاربرد دارد.

امروزه، ارزش گل‌های دره گل رز به حدی بالا رفته که از آن به نماد و افتخار ملی یاد می‌شود. اما همانند شرایط حاکم بر صنعت گلاب‌گیری ایران، سایه شوم فشارهای اقتصادی و تغییرات اقلیمی، آینده گلاب گیری در بلغارستان را هم نامعلوم کرده است.

معروف‌ترین گل رزی که در این دره کاشته می‌شود و برای اسانس‌گیری بسیار مناسب است گل رز دمشقی است. منشأ این گل رز هنوز مشخص نیست. عده‌ای معتقدند که این گل از پایتخت سوریه رسیده است درحالی‌که بسیاری دیگر این گل را همان گل‌محمدی می‌دانند که از ایران به بلغارستان وارد شده است. گفته می‌شود در قرن هفدهم بازرگانی ترک این گل را از ایران به بلغارستان برده است. بعضی مورخان هم می‏گویند قلمه گل محمدی را سربازان اسکندر مقدونی در بازگشت به میهن خود از نواحی شهر کاشان به دره بالکان آوردند.

امروزه، در بزرگداشت زمین‌هایی که این گل در آن کشت می‌شود در دره گل رز با نام «رز کازانلینکا» شناخته می‌شود.

شهر کازانلاک در قلب دره گل رز قرار دارد و همه سال در هفته اول ماه ژوئن میزبان جشنواره گلاب‌گیری است و گردشگران داخلی و خارجی را به این منطقه جذب می‌کند. بازدیدکنندگان می‌توانند از نزدیک با سنت جمع‌آوری گل‌ها، فرایند گلاب‌گیری و اسانس‌گیری، حرکات موزون آیینی این جشنواره و نحوه استفاده از گل رز در کیک‌ها، صابون‌ها و شربت گلاب را از نزدیک تماشا کنند.

اگر احیاناً گذارتان به کشور بلغارستان افتاد، فراموش نکنید روغن گل سرخ یکی از بهترین و خوش عطرترین سوغاتی هایی است که می توانید از بلغارستان به یادگار بیاورید. روغن غلیظ گل سرخ مشهورترین سوغاتی این کشور است که نباید از آن غافل شوید حتی اگر بسیار هم گران باشد!