کودکان کار و متکدیان بافت جهانی یزد به یکی از آفات و معضلات این بافت تبدیل شده‌اند ولی مسئولان مدعی هستند که از آنجایی که اغلب این افراد جزو اتباع بیگانه ساکن همین منطقه هستند، عملاً نمی‏‌توان هیچ اقدام عاجلی برای رفع این مشکل کرد.

کودکان کار و متکدیان که همیشه مورد ترحم اقشار مختلف و دلسوز جامعه قرار می‌گیرند، این روزها به یکی از آفت‌های بافت جهانی یزد تبدیل شده و امان گردشگران داخلی و خارجی را بریده است.

این کودکان که معمولاً با یک بسته آدامس یا جوراب سد راه شهروندان و گردشگران می‌شوند و بعضاً نیز به بهانه فروشندگی از آنها تکدی‌گری نیز می‌کنند، این روزها از روش‌های جدیدی برای برقراری ارتباط و برانگیختن احساسات افراد برای منظور خود بهره می‌گیرند.

ناخودآگاه وقتی مشاهده می‌شود که کودکی با لباس‌های ژولیده و کثیف از طریق تسلط هر چند مختصر به زبان انگلیسی با گردشگران خارجی ارتباط برقرار و از آنها طلب پول می‏‏‌کند، اذهان به سمت افرادی سودجو و تیم‌های ساماندهی کودکان متکدی می‌رود که سودجوئی از این کودکان را راه کسب و کار خود کرده‌اند. قطعاً این قبیل آسیب‌های اجتماعی نه تنها چهره‌ی بافت جهانی شده ‎ شهر یزد را زشت جلوه می‌دهد بلکه نمایشگر وضعیتی نامطلوب از فرهنگ و تمدن این کهن شهر و حتی کشورمان در پیش روی گردشگران داخلی و خارجی خواهد بود.

تکدی‌گری شغل تمام کودکان کار بافت تاریخی

امرالله سیف‌الدینی، مدیر اداره پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری یزد با اشاره به لزوم جمع‌آوری و ساماندهی متکدیان بافت تاریخی یزد، تصریح می‌کند: هر چند جمع‌آوری متکدیان و کودکان کار از اولویت‌های مهم شهرداری محسوب می‌شود اما حساسیت در مورد تسریع انجام این اقدام در محدوده بافت تاریخی بسیار بیشتر از دیگر نقاط شهر است.

وی اظهار می‌کند: تمام کودکان بافت جهانی یزد که تحت عنوان کودک کار شناخته می‌شوند به نوعی متکدی هستند و در این منطقه به هر بهانه‌ای از گردشگران داخلی و خارجی گدایی می‌کنند.

این مسئول در مورد اقدامات شهرداری در این رابطه می‌گوید: متاسفانه بسیاری از این کودکان، در همین منطقه ساکن هستند و در مجاورت خانه‌های خود تکدی‌گری می‌کنند لذا شهرداری نمی‌تواند جهت جمع‌آوری آنان اقدام موثری کند .

وی جمع‌آوری کودکانی که در بافت جهانی یزد به تکدی‌گری مشغول هستند را از ملزومات حفاظت از این مجموعه تاریخی می‌داند و بیان می‌کند: این کودکان خیابانی به محض مشاهده جمع‌آوری می‌شوند و شهرداری در این رابطه از هیچ اقدامی فروگذار نیست.

لزوم تغییر قوانین مرتبط با کودکان کار

مصطفی ابوذری، رییس هیات مدیره موسسه متولی کودکان کار و متکدی بافت تاریخی در گفت‏‌و ‎گو با ایسنا از لزوم اعمال تغییرات در قوانین جمع‏‌آوری کودکان کار بافت جهانی یزد می‌گوید و عنوان می‌کند: اکثر کودکان کار در این منطقه را اتباع خارجی بدون کارت هویت تشکیل می‌دهند که قوانین مربوط به کودکان کار مشمول آنها نمی‌شود.

وی با اشاره به این که 80 درصد کودکان کار در یزد را اتباع بیگانه تشکیل می‌‏‏دهند، اظهار می‌‏‏کند: پذیرش کودکان کار بدون هویت اتباع خارجی در بهزیستی ممکن نیست و نمی‌‏‏توان خدماتی به آنها ارائه کرد.

این مسئول به جمع‌آوری کودکان کار بافت تاریخی یزد از سوی تیم سیار این موسسه، اشاره و اضافه می‌کند: هر چند شهرداری، بهزیستی و دادگستری در موضوع ساماندهی کودکان کار اقدامات خوبی انجام می‌دهند اما متاسفانه تامین اعتبارات با تاخیر انجام می‌شود و همین موضوع موسسه را به مرز ورشکستگی کشانده است. اگر حمایت‌های مالی لازم به درستی و به موقع صورت گیرد، خدمات‌رسانی این مرکز تا چندین برابر افزایش خواهد یافت.

ابوذری در رابطه با انواع خدماتی که به کودکان کار از سوی این موسسه ارائه می‏‏‌شود، بیان می‌‏‏کند: کودکان کار در یزد به دو گروه تقسیم می‏‌شوند که ساماندهی آنها به صورت روزانه و شبانه‌روزی انجام می‌شود.

وی می‌‏‏گوید: کودکانی که در گروه روزانه پذیرش می‏‌شوند، جزو خانواده‌های بی‌بضاعتی هستند که فشار مشکلات مالی، آنان را ناچار به دست‏‏فروشی و انواع کار می‌‏کند که در مورد این کودکان انواع خدمات‌ اعم از خدمات مشاوره‌ای، سبد کالا و کمک‌های موردی صورت می‌گیرد تا از بازگشت آنها به محیط کار جلوگیری شود.

این مسئول در مورد کودکانی که در مرکز شبانه‌روزی پذیرش می‌شوند نیز تصریح می‌کند: این کودکان در اکثر مواقع فاقد خانواده هستند لذا پس از پذیرش در مرکز شبانه‌روزی به مدت 20 روز نگهداری و خدمات لازم را دریافت می‌کنند ولی در صورت نیاز به ترمیم شخصیتی و بررسی بیشتر وضعیتشان این مدت زمان تمدید می‌شود.

رصد و پایش تصویری بافت جهانی یزد

«سید مصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان هم در گفت ‎ و‏گو با خبرنگار ایسنا در باره این معضل بافت تاریخی اظهار می ‎ کند: اقدامات امنیتی خیلی خوبی در بافت تاریخی شهر یزد در حال اجراست به طوری که تا سال آینده پایش تصویری بافت تاریخی تکمیل خواهد شد و می‌توان از این طریق مشکلات این‌چنینی را بهتر رصد و ساماندهی کرد .

وی از انجام اقداماتی خوب برای ساماندهی کودکان کار در بافت تاریخی یزد با مشارکت و همکاری بهزیستی و شهرداری خبر می‌‏دهد و می‏‌گوید: هر چند برنامه‌ریزی‌‏های خوبی در این رابطه تدوین شده اما اجرای آنها هماهنگی و همت بیشتر دستگاه‌‏های مربوطه را می‏‌طلبد.

با تمام این احوال به نظر می‌رسد این مشکل بافت تاریخی شهر و جریان سوء‌استفاده از این کودکان برای کار و تکدی‌گری همچنان پابرجا خواهد ماند و به این زودی‌ها اقدام عاجلی را نباید در این باره شاهد بود.