در صورت راهنمایی صحیح والدین، کودکان به راحتی آماده پذیرش موضوعات خواهند شد، پس اگر می‌خواهید کودکان از شما حرف شنوی داشته باشند بهتر است راهبرد‌هایی را به کار گیرید.

 تعیین حد و مرز برای بچه‌ها از راهکارهای ضروری و موثر در حوزه تربیت کودکان است. متاسفانه والدین در تعیین این حد و مرز مهارت کافی ندارند؛ زیاد صحبت می‌کنند، بسیار عاطفی برخورد کرده و نمی‌توانند به طور واضح منظور خود را بیان کنند. در این بین در صورت راهنمایی صحیح والدین، کودکان به راحتی آماده پذیرش موضوعات خواهند شد، پس اگر می‌خواهید کودکان از شما حرف شنوی داشته باشند بهتر است راهبرد‌های زیر را به کار گیرید.

شکوفه اویار حسینی مشاور خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ درباره نحوه حرف شنوی در کودکان، اظهار کرد: اگر به دنبال راهی برای حرف شنوی کودکانتان هستید باید راهکارهایی را در تربیت آن ها به کار گیرید؛ برای این کار لازم است زمانی که با کودکتان صحبت می‌کنید واضح و روشن صحبت کنید.

وی ادامه داد: اکثرا والدین برای حد و مرز گذاشتن و ادب کردن کودکان، سربسته و مبهم صحبت می‌کنند، مثلا می‌گویند «مؤدب باش، اذیت نکن، شلوغ نکن»، این راهنمایی‌های کلی برای هر کودکی معنی خاصی دارد. در حالی که بچه‌ها از ما می‌خواهند انتظاراتمان را به طور روشن و واضح بیان کنیم. حد و مرز مشخص به کودک می‌گوید دقیقاً چگونه باید رفتار کند، این راهبرد در واقع میزان پذیرش و حرف شنوی کودکان را افزایش می‌دهد.

انتخاب‌های متفاوت به کودک پیشنهاد دهید

اویار حسینی ادامه داد: در بسیاری موارد می‌توانید با دادن فرصتی محدود به کودک اجازه دهید تا خودش تصمیم بگیرد چگونه دستورات شما را انجام دهد؛ گاهی آزادی عمل در تصمیم گیری، به کودک احساس قدرت و تسلط داده و به تدریج مقاومت او را در برابرتان کاهش می دهد، از این رو بهتر و سریع‌تر می‌توانید به کودک پیشنهاداتی بدهید. در این حالت درست است که انتخابی محدود برای کودکان تعیین می‌کنید اما او می‌تواند تغییراتی در آن پدید آورد، به عبارتی دیگر این گونه انتخاب‌ها محدود، اما تغییر پذیرند.

در رفتارتان قاطع باشید

وی افزود: زمانی که عدم پذیرش و سرپیچی رخ داده باشد ممکن است کودک به خودش یا دیگران آسیب برساند از این رو به موقعیت محدوده کننده قاطع نیاز داریم؛ یک محدودیت قاطع به کودک می‌گوید باید با توقف رفتار نامطلوبش فوراً حرف شما را بپذیرد. مثلاً «همین الان برو تو کلاس»، «بس کن اسباب بازی‌هایت را پرت نکن»، البته این قاطعیت از طریق جدیت در چهره و صدا به خوبی نمایان می‌شود. باید بدانید همان طور که نرمش بیش از حد شما برای کودک مفید نیست، رفتار خصمانه‌تان نیز برای آن‌ها مضر است، اما قاطعیت مرز بین نرمش بیش از حد و رفتار خصمانه است.

بر نقاط مثبت کودک تاکید کنید

این مشاور خانواده اظهار کرد: بچه‌ها بیشتر پذیرای فرمان‌های مثبت هستند تا منفی؛ به طور کلی بهتر است واضح و روشن به کودک بگویید باید چه کار کند، دستورات منفی مثل نرو، نریز، نکن به کودک می‌گوید چه چیزی قابل قبول نیست، اما رفتاری که از او انتظار می‌رود را بیان نمی‌کند. افراد مستبد اغلب از فرمان‌های منفی استفاده می‌کنند، در حالی که افراد موفق دریافته‌اند بیشتر باید از فرمان‌های مثبت استفاده کنند.

اویار حسینی ادامه داد: وقتی می‌گویید «الان برو غذا بخور» ممکن است نیروی کشمکش شخصی بین او و شما ایجاد شود. روش بهتر این است که دستورات را به حالت غیر شخصی بیان کنید؛ به طور مثال به او بگویید «ساعت 2 است و وقت ناهار» و به ساعت اشاره کنید، در این حالت هر اعتراض و حس ناخوشایندی پدید بیاید بین کودک و ساعت است، نه بین او و شما. یا هنگامی که به او می‌گویید «کلاس جای فوتبال نیست» او از این قاعده ناراحت می‌شود نه از شما.

به کودک توضیح دهید

وی اظهار کرد: مردم وقتی در مورد قاعده یا دستوری توجیه شوند، بهتر می‌توانند آن را بپذیرند و در غیر این صورت آن را مستبدانه می‌پندارند، بنابراین هنگامی که برای اولین بار کودک را در موقعیت محدود کننده قرار دادید توضیح دهید که چرا باید آن را بپذیرد. شناخت علت قواعد، باعث می‌شود رفتار مناسب در کودک درونی شود، یعنی تمایلات درونی‌اش، او را مطیع قوانین می‌سازد.

این مشاور خانواده تشریح کرد: برای بیان علت قوانین به جای این که از توضیحات طولانی( که بچه‌ها را خسته می‌کند) استفاده کنید به طور خلاصه، دلیل یک دستور را بیان کنید مثلاً "دیگران را نزن! چون بدنشان درد می‌گیرد" یا " وقتی اسباب بازی را از دست بچه‌های دیگر می‌گیری، آن‌ها ناراحت می‌شوند، چون هنوز بازیشان تمام نشده است. "

اویار حسینی بیان کرد: هرگاه رفتار کودکی را محدود کردید، سعی کنید به یک فعالیت قابل قبول دیگر اشاره کنید از این طریق شما مستبد به نظر نمی‌رسید و کودک حس نمی‌کند کسی اختیارش را سلب کرده است و احساس محرومیت هم نمی‌کند؛ بنابراین می‌توانید بگویید «نمی‌توانی قبل از کلاس درس فوتبال بازی کنی، اما بعد از کلاس می‌توانی»

در تربیت کودکان ثابت قدم باشید

وی ادامه داد: تعیین حد و مرز برای کودکان، هنگامی مؤثر است که قوانین ثابت باشند، به عبارت دیگر، در هر مکانی باید ضوابط خاصی حاکم باشد و همواره به آن پایبند باشید و آن را تغییر ندهید، مثلاً اگر ساعت غذا، یک روز دو و روز دیگر سه باشد، به جای همراهی، مقاومت بچه‌ها را در پیروی از این برنامه به دنبال خواهد داشت. سختی این روش در این است که قوانین مهم و روزمره باید هر روز به موقع اجرا شوند تا تأثیر گذار شوند.

رفتار ناپسند را به کودکتان تذکر دهید

این مشاور خانواده ادامه داد: مهم نیست بدرفتاری کودک چه باشد، باید برای او روشن کنیم که رفتارش را ناپسند می‌دانیم و آن را قبول نداریم، بنابراین به جای این که بگوییم «پسر بد» یعنی خودت را قبول نداریم، باید بگوییم «کتک کاری نکن»، یعنی رفتارت را رد می‌کنیم.

احساسات و عواطف خود را کنترل کنید

این مشاور خانواده یادآوری کرد: گاهی اوقات به جای خشونت و رفتار خصمانه باید آرامش خود را حفظ کنیم، نفس عمیق بکشیم و تا 10 بشماریم. اساساً تربیت یعنی آموزش رفتار صحیح به کودکان، اما اگر شما عصبی یا احساساتی باشید نمی‌توانید آموزش را به طور مؤثر انجام دهید. همه‌ کودکان به راهنمایی برای شناخت رفتار پسندیده نیاز دارند، مهارت در ایجاد قوانین و محدودیت‌ها، همکاری بیشتری از جانب کودکان برای به ارمغان می‌آورد.