نصف جهان: مدتي است در چند متري ابتدايي خيابان چهارباغ عباسي از سمت دروازه دولت، ديوارکشي هاي موقتي در محور مياني خيابان به چشم مي خورد که پشت آن، مرحله ديگري از پياده راه سازي خيابان چهارباغ توسط شهرداري اصفهان در حال انجام است.

آنطور که اطلاعات درج شده روي اين ديوارهاي موقت نشان مي دهد، ظاهراً قرار است مطابق نقشه هاي از پيش طراحي شده، جوي ها و حوض هايي به سبک دوران صفوي در محور مياني چهارباغ ساخته شود تا ايده شهرداري براي به وجود آوردن حال و هواي فرهنگي در اين خيابانِ پياده راه شده، يک گام ديگر جلو برود. شهرداري اعلام کرده قرار است شش حوض و يک آبراهه مربوط به عصر صفوي در اين خيابان احيا شود. اين بخشي از طرح بازآفريني محور مياني چهارباغ عباسي از دروازه دولت تا ميدان انقلاب است که فعلاً از ابتداي چهارباغ در نزديکي دروازه دولت آغاز شده است. البته اين همه ماجرا نيست و آنطور که از گوشه و کنار شنيده مي شود کار ساختن اين حوض ها و آبراهه مربوطه اش چنان که بايد، بدون حرف و حديث پيش نمي رود.

انجام کارهاي عمراني در خيابان چهارباغ هميشه با حساسيت پيگيري مي شده تا مبادا خسارتي به اين اثر تاريخي مهم وارد شود. از جنجال هاي گسترده بر سر رد شدن يا نشدن تونل مترو از زير چهارباغ و بريدن درختان کهنسال براي احداث ايستگاه هاي قطار شهري گرفته تا اعتراض به معماري استفاده شده در بدنه سازي آن و اين آخري ها هم انتقاد از شيوه سنگفرش کردن خيابان، همه و همه ناظر بر همين حساسيت هاست. حالا هم طرح احداث چندين حوض و آبراهه در محور مياني چهارباغ، اعتراض دوستداران ميراث فرهنگي به نوع مصالحي که براي ساختن اين آبراهه و حوض ها استفاده مي شود را برانگيخته و صفحه اي ديگر بر پرونده قطور اين خيابان معروف اصفهان اضافه کرده است.

همين موضوع باعث شد تا روز دوشنبه مديرکل حفظ و احياي بناها، بافت‌ها و محوطه‌هاي تاريخي سازمان ميراث فرهنگي کشور به همراه رئيس پژوهشکده اين سازمان و مديران ارشد ميراث فرهنگي اصفهان پس از بازديد از محل ساخته شدن آبراهه و حوض ها به ميان خبرنگاران آمده و اطمينان دهند که اجازه نخواهند داد محور مياني چهارباغ دستخوش اقدامات مرمتي نامناسب قرار گيرد.

شهرداري اصفهان به عنوان متولي پياده راه کردن خيابان چهارباغ معتقد است کليه اقدامات مرمتي اش در اين باره را با نظارت کامل اداره کل ميراث فرهنگي اصفهان انجام مي دهد و خود اين اداره کل هم بر اين امر صحه گذاشته است. اما به هر حال تعدادي از فعالان ميراثي هم هستند که معتقدند اين نظارت ها نتوانسته نگراني آنها از برهم خوردن ساختار خيابان چهارباغ را به طور 100 درصد بر طرف کند. اشاره اين دوستداران ميراث تاريخي اصفهان مشخصاً به مصالح استفاده شده توسط شهرداري اصفهان در محور مياني خيابان و همچنين شيوه احداث جوي ها و حوض هاست.

آنها معتقدند شهرداري اصفهان متعهد به اجراي اصلاحات پيشنهادي در حين اجراي طرحش در محور مياني چهارباغ شده اما بدون ابلاغ جزييات طرح از سوي سازمان ميراث فرهنگي کار در اين محور ملي را آغاز کرده است.

خبر خوب براي اين منتقدين اين است که سيدهادي احمدي، مديرکل دفتر حفظ و احياي بناها و محوطه‌هاي تاريخي سازمان ميراث فرهنگي کشور ضمن اينکه تأييد کرده ناهماهنگي‌هايي در نظارت هاي ميراث فرهنگي اصفهان بر اقدامات شهرداري وجود داشته است گفته: «در بازديد از خيابان چهارباغ مشخص شد بخش‌هايي از فعاليت انجام‌شده در محور مياني خيابان مغاير با طرح ابلاغي ميراث فرهنگي بوده و شهرداري موظف به اصلاح آن است.» احمدي در توضيح اقدامات انجام شده مغاير با طرح هاي مصوب، به اين اشاره کرده که اجازه استفاده از «مش بتني» تنها براي جوي‌ها و حوض‌هاي آب‌داده شده است و شهرداري مجاز به استفاده از اين روش در بخش‌هايي که مجوز باستان‌شناسي براي آنها صادر نشده است نخواهد بود چرا که به اعتقاد اين مقام کشوري، پس از استفاده از بتن در خيابان چهارباغ، امکان کاوش باستان‌شناسي در آينده وجود نخواهد داشت.

از آنجا که نظارت سازمان ميراث فرهنگي تا حدود زيادي مانع اقدامات نامناسب در خيابان چهارباغ مي شود، اين سازمان تا امروز کار باستان شناسي حدود 80 درصد خيابان چهارباغ حدفاصل دروازه دولت تا خيابان آمادگاه را انجام داده و آنطور که سيد هادي احمدي اعلام کرده است، براي روشن شدن بخش‌هاي به قول او تاريک اين خيابان هم به زودي مجوز باستان‌شناسي صادر مي‌شود. به اين ترتيب هر اقدام مرمتي در خيابان چهارباغ تحت نظارت هاي دقيق تري در خواهد آمد چرا که مديرکل دفتر حفظ و احياي بناها و محوطه‌هاي تاريخي سازمان ميراث فرهنگي کشور معتقد است بدون درنظر گرفتن احساسات، هيچکس اجازه نمي‌دهد در خصوص چهارباغ هرتصميمي عملي شود.

اما اينکه رفت و آمد مقامات کشوري به اصفهان و نظارت دستگاه هاي مسئول بر اين پروژه در نهايت نظر دلواپساني که نگران بازآفريني خيابان چهارباغ به عنوان يکي از ميراث هاي تاريخ بشر هستند را جلب خواهد کرد يا نه، در روزهاي آينده مشخص خواهد شد. به شهرداري باشد، مي خواهد هرچه سريع تر تکليف خيابان چهارباغ را روشن کند؛ حالا با بتن يا بدون بتن چرا که خوب مي داند مهمترين خيابان اصفهان بعد از سنگفرش شدن بستر آن، نمي تواند بيشتر از اين با ريگ هاي درشت دو طرف اين سنگفرش ها همزيستي داشته باشد! اما آن طرف هم فعالان ميراثي هستند که دلشان را خوش کرده اند به يک جمله از مدير کل حفظ و احياي بناها، بافت‌ها و محوطه‌هاي تاريخي سازمان ميراث فرهنگي کشور در بازديد روز دوشنبه اش از خيابان چهارباغ: «اجازه نمي‌دهيم در چهارباغ عباسي هرکس هرچه خواست انجام دهد و در اين مورد کوتاه نمي‌آييم.»