شیوع‌ گسترده‌ی کرونا باعث شد تا شیوه‌ی زندگی بسیاری از مردم تغییر کند. با بسته شدن مدرسه‌ها، کلاس‌های آنلاین برای مدتی جای شیوه‌ی سنتی و کلاس‌های فیزیکی را گرفته‌اند. این در حالی است که با توجه به محدودیت‌های بهداشتی، گستره‌ی فعالیت‌های تفریحی کودکان و نوجوانان کاهش یافته است و آن‌ها از انجام بسیاری از فعالیت‌های سابق خود ناکام مانده‌اند.

مطالعه‌ی پزشکی و روان‌شناختی جدیدی که نتایجش این ماه منتشر شده است، پیشنهاد کرده که برای درک نوع تأثیرات فعالیت‌های این‌چنینی روی کودکان و نوجوانان به رویکرد ظریفی نیاز است. نویسندگان این تحقیق، بیان می‌کنند که از طریق این مطالعات متوجه شده‌اند که تجربه‌ی منظم و عادی بازی‌های ویدیویی پیوند مستقیمی با کاهش خطر وقوع علائم افسردگی در میان پسرها دارد، البته این موضوع برای دخترها صادق‌ نبوده‌ است. از طرف دیگر، این تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده‌ی مکرر و مداوم از شبکه‌های اجتماعی ارتباط مستقیمی با افزایش خطر وقوع علائم افسردگی در دختران داشته است، هرچند چنین چیزی برای پسرها اثبات نشده است.

بازی‌های ویدیویی فواید زیادی دارند

این گزاره شاید برای گیمرها گزاره‌ی عجیبی نباشد اما محققان زیادی در زمینه‌هایی همچون پزشکی و روانشناسی همچنان به دنبال رسیدن به نتیجه‌های قانع‌کننده‌ای درباره‌ی این موضوع تلاش می‌کنند. این مطالعات جدید از تحقیق و نظرخواهی روی ۱۱ هزار و ۳۴۱ نفر از نوجوانانی انجام شده که در پروژه‌ی مطالعاتی بزرگ «فرزندان قرن جدید» ثبت‌نام کرده‌اند. این پروژه مطالعاتی که در زمینه‌های گوناگونی انجام شده، جامعه‌ی آماری خود را از میان کودکان و نوجوانان انگلیسی متولدشده در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۲ قرار داده است.

در این تحقیقات، وقتی افراد یازده‌ساله بوده‌اند، به محققین مدت‌زمانی را که در آن سن به فعالیت‌های مبتنی بر صفحه‌نمایش پرداخته بودند، اعلام کرده‌اند. این فعالیت‌ها شامل چیزهایی همانند بازی کردن بازی‌های ویدیویی، استفاده از شبکه‌های اجتماعی و استفاده از اینترنت در اوقات فراغت بوده است. سپس در سن چهارده‌سالگی، آن‌ها یک نظرخواهی درباره‌ی علائم افسردگی را تکمیل کردند و به پرسش‌های آن پاسخ داده‌اند.

بازی ویدیویی سلامت

بر اساس این مطالعات، پسرانی که در سن یازده‌سالگی اغلب روزها یا حداقل هفته‌ای یا ماهی یک‌بار به تجربه‌ی بازی‌های ویدیویی پرداخته‌اند، در سن چهارده‌سالگی حدود ۲۴ تا ۳۱ درصد نرخ افسردگی کمتری نسبت به پسرانی داشته‌اند که در آن سن کمتر یا به‌ندرت به تجربه‌ی بازی‌های ویدیویی پرداخته‌اند.

با این حال، نکته‌ی عجیب این تحقیقات این است که محققان دریافته‌اند که ارتباط میان تجربه‌ی بازی‌های ویدیویی و نرخ کمتر افسردگی به‌صورت ویژه فقط میان پسران با سطح فعالیت‌های کمتر قابل‌توجه است. نویسندگان حدس می‌زنند که بازی‌های ویدیویی ممکن است فرصتی را برای تعامل اجتماعی و سرگرمی فراهم کنند که به‌ویژه برای پسرانی مفید است که از طریق ورزش یا فعالیت‌های بدنی این نیازها را تأمین نمی‌کنند.

نتایج بازی کردن میان پسران و دختران متفاوت است

این تحقیقات نتایج متفاوتی را در رابطه با تأثیرات استفاده‌ی فعالیت‌های مبتنی بر صفحه‌نمایش در میان پسران و دختران به ‌دست آورده است. پسرها زمان بیش‌تری را نسبت به دخترها به بازی‌های ویدیویی اختصاص می‌دهند، درحالی‌که دختران زمان بیشتری را نسبت به پسرها صرف استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌کنند.

بازی ویدیویی سلامت

شاید این بخش قضیه چندان عجیب نباشد، اما نکته‌ی‌ مهم نتیجه‌ای است که از آن به دست آمده است. درحالی‌که تجربه‌ی بازی‌های ویدیویی به‌صورت منظم رابطه‌ی مستقیمی با کاهش نرخ افسردگی در پسرها دارد، استفاده مداوم از شبکه‌های اجتماعی پیوند مستقیمی با افزایش نرخ افسردگی در دختران دارد. این رابطه‌ی عکس، نکته‌ی مهمی است که از این تحقیق به دست آمده است. دخترانی که در سن یازده‌سالگی‌ اغلب روزها از شبکه‌های اجتماعی استفاده کرده‌اند، در دوران چهارده‌سالگی خود حدود ۱۳ درصد نسبت به دخترانی که در یازده‌سالگی به‌ندرت از شبکه‌های مجازی استفاده کرده‌اند، نرخ افسردگی بیشتری داشته‌اند. کِلی پِتی گابریل (Kelley Pettee Gabriel)، استاد اپیدمیولوژی در دانشگاه آلاباما در بیرمنگام، درباره‌ی این موضوع می‌گوید:

«تفاوت بین رابطه‌ی این رفتارهای کم‌تحرک و علائم افسردگی در جنسیت‌های مختلف، مرا شگفت‌زده نکرده است. در واقع، ویژگی‌های کلیدی دیگری نیز در مطالعات وجود دارد که عوامل متنوع‌تری از جمله نژاد، قومیت و وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده می‌تواند تفاوت‌هایی را در آن ایجاد کند.»

با این وجود، طبیعی است که چنین چیزی لزوماً برای همه‌ی پسرها یا همه‌ی دختران صدق نمی‌کند و صرفاً این تحقیق مهم به چنین نتایجی رسیده است.

تحقیقات هنوز ادامه دارند

با وجود این تحقیقات انجام شده، همچنان تحقیقات بیشتری برای درک بهتر رابطه‌ی میان فعالیت‌های مبتنی بر صفحه‌ی نمایش و سلامت روان کودکان و نوجوانان لازم است. نوع خاص محتوایی که نوجوانان در بازی‌های ویدیویی، شبکه‌‌های اجتماعی یا وب‌سایت‌های اینترنتی تجربه می‌کنند، می‌توانند تأثیراتی را که این محصولات روی سلامت روان می‌گذارند، شکل دهند.

همچنین مدت‌زمانی که افراد به چنین فعالیت‌هایی اختصاص می‌دهند، می‌تواند عامل تعیین‌کننده‌ی دیگری باشد که روی مزایا و معایب بالقوه‌ی این فعالیت‌ها روی سلامت روان تأثیرگذار باشد. هرچند در این تحقیق از شرکت‌کنندگان پرسیده شده است که چند وقت یک‌بار به سراغ بازی‌های ویدیویی می‌روند اما از آن‌ها پرسیده نشده است که چند ساعت برای آن اختصاص می‌دهند. بریتنی بلچر (Britni Belcher) درباره‌ی این موضوع می‌گوید:

«از دیدگاه سلامت عمومی، شما لزوماً نمی‌توانید بگویید که تمامی بازی‌های ویدیویی برای سلامت روان خوب هستند. با این حال، این تحقیقات نشان می‌دهد که رابطه‌هایی میان بازی کردن و کاهش نرخ افسردگی در گروه خاصی از پسران وجود دارد اما من فکر می‌کنم که به تحقیقات بیشتری نیاز داریم تا بهتر بتوانیم درک کنیم که چه میزان زمان برای بازی کردن در این نمونه‌ها صرف شده است.»

علاوه بر این موضوع، روان انسان مبحث پیچیده‌ای‌ است که عوامل مختلفی در آن دخیل هستند و شاید لزوماً نتوان با یک تحقیق به چنین نتایجی از آن دست یافت و همیشه فرصت برای تحقیقات بیشتر یا بررسی‌های جدی‌تر وجود دارد. با وجود این، تحقیق ذکر‌شده به‌صورت جالبی نشان دهد که استفاده متعادل از بازی‌های ویدیویی که یک سرگرمی مناسب و هیجان‌انگیز است، می‌تواند باعث شود نرخ افسردگی کاهش یابد و به افراد مختلف از جمله نوجوانان کمک کند. هرچند همان‌طور که گفته شد، دخیل شدن شرایطی مانند میزان زمانی که به بازی‌ها اختصاص می‌دهیم، می‌تواند در نتیجه‌ی این مطالعات تأثیر جدی داشته باشد و مشخص است که در صورت بر هم خوردن تعادل زندگی افراد، می‌تواند خلاف نتیجه‌ی این تحقیق عمل کند و به ضرر بازیکنان شود.

بازی ویدیویی سلامت

نکته‌ی جالب دیگر اینجاست که این تحقیق به بازی‌های ویدیویی از نگاه یک فعالیت صرفاً سرگرم‌کننده یا حتی فعالیتی که صرفاً زمان انسان‌ها را به خود اختصاص داده، نگاه کرده است. درحالی‌که اگر بخواهیم جنبه‌های دیگر بازی‌های ویدیویی از جمله جنبه‌ی هنری آن‌ را در نظر بگیریم، این مدیوم هم مانند دیگر مدیوم‌ها شاید از این طریق هم بتواند تأثیر بسزایی در کاهش افسردگی یا حتی بالا بردن توانایی فرد در دست‌وپنجه نرم کردن با این مشکلات داشته باشد.

به‌ این ترتیب و با توجه به نتایج به دست آمده، این مطالعات علمی جدید هم به جمع مطالعاتی که به مزایای بازی‌های ویدیویی اشاره کرده‌اند اضافه می‌شود.