مانی مهدوی: در حالی که مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان هشدار داده است  حدود ۱۶ هزار هکتار از باغات مثمر باغداران در حوضه زاینده‌رود و دیگر مناطق استان به دلیل خشکی رودخانه زاینده‌رود و کم آبی چاه‌ها، چشمه‌ها و قنوات در معرض خشک شدن قرار دارند، خروجی سد زاینده رود به منظور اختصاص آب به کشاورزان غرب اصفهان از روز جمعه افزایش پیدا کرده است تا حداقل بخشی از این باغات در معرض خطر به طور موقت نجات پیدا کنند.

مساحت باغ‌های اصفهان چه در محدوده حوضه آبریز زاینده‌رود و چه غیر از آن بیش از ۸۵ هزار هکتار است که بدلیل کمبود منابع آبی و خشکاندن دوره‌ای رودخانه زاینده‌رود در سال‌های گذشته، بخش قابل توجهی از آن در معرض تنش آبی می‌گیرد. بخش عمده باغ‌های غرب استان اصفهان در شهرستان‌های لنجان، مبارکه، نجف آباد، فلاورجان و خمینی شهر قرار دارد و  این دومین نوبت اختصاص آب از سد زاینده‌رود برای آبیاری باغ‌های مناطق غربی استان در فصل تابستان امسال به شمار می‌رود.

قرار بود خروجی سد از دیروز یکشنبه افزایش پیدا کند اما این کار دو روز زودتر انجام شد چون به گفته احمدرضا صادقی معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، این شرکت تعهد دارد تا پایان شهریور ماه سه نوبت آب به کشاورزان شهرستان‌های غرب اصفهان اختصاص دهد که نوبت اول در تیر ماه سال جاری جهت استفاده کشاورزان غرب رهاسازی شد و قرار بود  نوبت دوم اول مرداد ماه توزیع شود که با توجه به گرمای شدید و درخواست کشاورزان، خروجی آب از سد زاینده رود زود تر افزایش داده شد.

رها سازی آب در غرب اصفهان به دنبال تشکیل جلسه کارگروه سازگاری با کم‌آبی استان اتفاق افتاد. در این جلسه  معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، مدیرعامل شرکت آبفای استان، مدیرکل جهاد کشاورزی استان، رئیس مجمع نمایندگان استان و جمعی از نمایندگان شهرستان‌های اصفهان، نجف آباد و مبارکه، نمایندگان اصناف کشاورزی استان، نمایندگان صنایع دفاع و ذوب آهن اصفهان و جمعی از فرمانداران استان حضور داشتند که در نهایت تصمیم گرفتند بازگشایی آب برای  جنوب غرب استان زودتر از موعد مقرر اتفاق بیافتد.

مهران زینلیان معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان درباره این تصمیم کارگروه گفته است: «برخی از کشت‌ها در منابع جنوب غربی استان رو به نابودی است، از این رو ضمن بازدیدی که در روزهای گذشته از مزارع شهرستان‌های لنجان و مبارکه داشتیم مقرر شد شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با هماهنگی چند جانبه تدبیر کند تا بازگشایی آب حداقل دو روز زودتر از موعد مقرر اتفاق بیفتد تا کشت‌های انجام شده از بین نرود.»

به گفته معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، این نوبت آب دهی به مدت ۸ روز ادامه پیدا می‌کند و پس از پایان این نوبت بررسی‌ها جهت اجرای نوبت سوم صورت می‌گیرد تا تعهدات نسبت به کشاورزان استان عملی شود.

این همه در حالی است که بنا بر اعلام شرکت مدیریت منابع آب ایران، ذخیره سد زاینده‌رود تا پایان تیرماه به ۴۵۴ میلیون مترمکعب رسیده است که نشان می دهد میزان پرشدگی آن تنها ۳۷ درصد بوده و ۶۳ درصد ظرفیت سد خالی است. بنا بر این آمار حجم کنونی سد زاینده‌رود در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۲۶ درصد کاهش دارد.

اما همه این اقدامات موقت به منظور حفظ باغات اصفهان در حالی است که لزوم دائمی شدن جریان آب در زاینده رود خواست همیشگی مسئولان استان از نقامات ارشد کشور بوده است.

منصور شیشه‌فروش مدیر کل مدیریت بحران استانداری  با تاکید بر اینکه وزارت نیرو باید برای نجات زاینده‌رود و رفع مشکلات آبی استان اصفهان اقدام اساسی انجام دهد می گوید: «وزارت نیرو هنوز  طرح‌های مطالعه شده از جمله تامین پایدار آب شهرستان‌های غرب استان اصفهان و مصوبات شورای عالی آب مبنی بر عدم بارگزاری در زاینده‌رود و جلوگیری از برداشت‌های بی‌رویه در بالا دست زاینده‌رود اجرایی نکرده است. اعمال مدیریت یکپارچه زاینده‌رود، تامین حقابه‌های قانونی و زیست محیطی کشاورزی و فضای سبز در زاینده‌رود مطابق با طومار شیخ بهایی، احیای زاینده‌رود و تالاب گاوخونی از جمله مطالبات استان از وزارت نیروست و بایستی برای پیشگیری از اثرات و خسارات جبران ناپذیر کم‌‌آیی، خشکی رودخانه، فرونشست زمین، خیزش کانون‌های گرد و خاک، خشکی اشجار  و باغات اقدام جدی صورت بگیرد‌. علاوه بر این وزارت نیرو باید اعتبار لازم جهت  اجرای طرح‌های تامین آب  و افزایش توان تولید برق تخصیص دهد.»

مهران زینلیان، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان هم در نشست کارگروه سازگاری با کم‌آبی استان بر همین نکته تاکید کرد و خواستار توزیع عادلانه آب از بالادست تا پایین دست حوضه آب‌ریز زاینده‌رود شد: «توزیع عادلانه زاینده‌رود از سرآب تا پایاب امری است که بارها بر آن تأکید داشته‌ایم ولیکن انتظار می‌رود نمایندگان استان اصفهان در مجلس شورای اسلامی نیز با جدیت و پشتکار بیشتری بر این امر ورود و توزیع عادلانه زاینده‌رود را در سطح ملی دنبال کنند. تنها در صورتی می‌توانیم مشکلات آب در استان را رفع کنیم که همه مسئولین و نمایندگان استان با صدایی واحد و تصمیمی شفاف و یکپارچه امور را پیگیری کنند و این مهم‌ترین انتظار ما از نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی است که با نگاهی منسجم و کلان نسبت به سراسر استان امور را در سطح ملی پیگیری کنند. بارها بر این موضوع تأکید داشته‌ایم که رئیس حوضه آبریز زاینده‌رود بایستی در حوضه مستقر و در اینگونه جلسات شرکت کند و به مطالبات به حق کشاورزان استان مبنی بر بازگشایی زاینده‌رود پاسخ دهند.»

بررسی میزان برداشت آب توسط صنایع

اما در همین حال نشست اخبر کارگروه سازگاری با کم‌آبی استان با حضور مقامات ارشد استان اصفهان، خروجی قابل توجه دیگری هم داشت و آن شفافیت بیشتر در بحث توزیع آب بود.

مدت هاست کشاورزان شهرستان‌های لنجان و مبارکه نسبت به برداشت آب توسط صنایع مستقر در این دو شهرستان گلایه هایی را مطرح می کردند که همین گلایه ها در نشست کارگروه سازگاری با کم‌آبی استان هم تکرار شد و در همین کارگروه بالاخره تصمیم گیری شد که گروهی متشکل از نمایندگان صنف کشاورزان در این دو شهرستان در هفته جاری از میزان برداشت آب توسط صنایع بازدید به عمل آورده و نتیجه را به مقامات استان گزارش دهند.

این در حالی است که زینلیان هم تأکید کرده است جدول منابع و مصارف حوضه آبریز زاینده‌رود بایست ابتدای دوره مشخص باشد تا کشاورزان نسبت به کاشت محصول خود برنامه‌ریزی داشته باشند چون به گفته او این امری بسیار مهم است که اگر رعایت شود حوضه آبریز زاینده‌رود دچار مشکل نمی‌شود: «تمام تلاش ما این است که حتی یک متر از کشت انجام شده کشاورزان استان هم از بین نرود و این تلاش‌ها از روزهای گذشته آغاز شده است تا با بازگشایی آب در ایام اخیر کشت‌های انجام شده از بین نروند.»

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری اصفهان همچنین گفته است اصلاح تأسیسات آبرسانی در شهرستان‌های لنجان و مبارکه و سایر استان نیز امری ضروری است که بایستی در آینده‌ای نزدیک اجرایی شود و تأسیسات به نحوی اصلاح شود که آبی که کشاورزان بتوانند از حقابه قانونی خود به نحو مطلوبی بهره‌مند شوند.