لغو کنسرت هاي داراي مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اگرچه رويداد تازه اي نيست اما اينک دامنه آن با گذشتن از کنسرت هاي پاپ به کنسرت هاي سنتي نيز کشيده شده؛ رويدادي که اهالي فرهنگ و موسيقي را نسبت به آينده حرفه اي شان بيش از پيش نگران ساخته است.

لغو پياپي کنسرت هاي موسيقي که به ويژه در ماه هاي گذشته افزايش چشمگيري داشت، دوستداران و اهالي هنر اول را نگران و گاه حيرت زده کرده است. اکنون با لغو کنسرت هايي که امضاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي پاي مجوزهايشان است، اين پرسش در اذهان عمومي شکل مي گيرد که چرا و چگونه برخي نهادهاي غيرمرتبط با موسيقي و فرهنگ يا شماري از نيروهاي خودسر مجوزهاي نهاد دولتيِ متولي فرهنگ و هنر کشور را به آساني ناديده مي گيرند و با لغو کنسرت ها، اينگونه هنرمندان عرصه موسيقي را به دردسر مي اندازند؟

اين در حالي است که براي برگزاري هر يک از اين کنسرت ها، ساعت ها تمرين، برنامه ريزي و هزينه صرف شده است و مهمتر اينکه، مردم براي حضور در کنسرت بليت تهيه کرده اند.

لغو کنسرت هاي موسيقي اتفاق تازه اي نيست. سال هاي گذشته نيز همواره شاهد نمونه هاي بسياري از آن بوديم اما تازه ترين موارد از لغو کنسرت ها بسيار خبرساز شد چرا که اين لغو نه در سبک هاي حساسيت برانگيز نظير «پاپ» که در کنسرت هاي سبک سنتي رخ داد.

کنسرت‌ روز يکم خرداد ماه «شهرام ناظري» خواننده مشهور موسيقي سنتي در شهر نيشابور و کنسرت روزهاي بيست و يکم و بيست و دوم ارديبهشت ماه «کيهان کلهر» آهنگساز و نوازنده‌ کمانچه در اين شهر، از جمله کنسرت هاي لغو شده اخير بود که واکنش هاي بسياري را برانگيخت.

پس از لغو کنسرت دوروزه کلهر در نيشابور، خانه موسيقي در اعتراض به لغو سلسله ‌وار کنسرت‌ ها و ديگر موارد مشابه، به منظور احقاق حقوق هنرمندان و جلوگيري از رويکردهاي غيرقانوني، خطاب به رئيس قوه قضائيه، نامه ‌اي نوشت.

همچنين، «علي مرادخاني» معاون هنري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در واکنش به لغو کنسرت هاي ياد شده، خواستار تصميم حاکميتي براي جلوگيري از اين رويدادها شد و اظهار اميدواري کرد رخدادهايي از اين دست، تکرار نشود.

پيش تر، «علي جنتي» وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز در واکنش به لغو کنسرت هاي داراي مجوز از اين وزارتخانه گفته بود: ما براي صدور مجوز کنسرت ‌ها ‌‌نهايت دقت را به عمل مي‌ آوريم تا قطعه ‌اي که قرار است اجرا شود، مخالف موازين اسلامي ما نباشد.

بنابر اين وقتي ارشاد با اين حساسيت برخورد مي ‌کند، انتظار ما از مقامات قضائي که احياناً اين کنسرت ‌ها را مخالف سليقه ‌هاي خود مي ‌دانند، اين است که اجازه بدهند دستگاه مسئول، کار خودش را انجام دهد. کافي است تنها به ما تذکر بدهند.

لغو کنسرت هاي پنجم و ششم خردادماه «مازيار فلاحي» خواننده پاپ در يزد و همچنين «عليرضا قرباني» خواننده سنتي که قرار بود در روزهاي هفتم و هشتم اسفند 94 در مشهد برگزار شود از ديگر نمونه هاي لغو کنسرت طي ماه هاي گذشته بود.

جلوگيري از حضور زنان همخوان و همنواز در کنسرت ويژه بانوان نيز جلوه ديگري از مخالفت با موسيقي و ايجاد مانع در مسير فعالان اين حوزه است که طي حدود دو سال گذشته موجب لغو شماري از کنسرت ها شده است.

اين ماجرا از دو سال پيش همزمان با لغو جشنواره موسيقي زنان در خرداد ماه 1393 شروع شد و هنوز ادامه دارد. ممنوع شدن همخواني و همنوازي زنان همچنين با لغو اجراي ارکستر سمفونيک تهران و برخي کنسرت ها از جمله کنسرت اصفهانِ «حسين عليزاده» آهنگساز و نوازنده تار و سه تار در مرداد ماه 93 پيوند خورد.

اين رويدادها که از دخالت بي منطق و نابجاي برخي نهادها و جريان هاي غيرمسئول و حتي شماري از نيروهاي خودسر ناشي مي شود، صداي اهالي موسيقي را درآورده است چرا که برخوردهاي سليقه اي با حرفه آنان شرايط کار کردن را براي اين هنرمندان دشوار و عرصه را برايشان تنگ ساخته است. از همين رو، اهالي موسيقي به منظور حمايت از اين صنف و هم انديشي براي مقابله با محدوديت ها و لغو کنسرت ها کارزار «حمايت از موسيقي» را در اسفند ماه 1393 در محل خانه موسيقي تشکيل دادند.

در نشست نخست حاميان اين کارزار، چهره هاي صاحب نام موسيقي از جمله ناظري، قرباني،هوشنگ کامکار، داريوش پيرنياکان، فردين خلعتبري، سالار عقيلي، حميدرضا نوربخش و محمد سرير حضور داشتند که نسبت به نحوه برخورد با موسيقيدانان انتقاد کردند. 

در چنين شرايطي، قرباني خواننده سنتي در گفتگوي دهم خرداد ماه خود با رسانه هاي داخلي، از برگزاري يک کنسرت آنلاين خبر داده است. در اين نوع از کنسرت، مردم مي‌ توانند در خانه ‌هاي خود اجرا را به طور زنده تماشا کنند؛ تصميمي که به نظر مي رسد در واکنش به لغو سريالي کنسرت ها باشد.

لغو کنسرت موسيقي به موضوعي عادي و قابل پيش بيني در دولت هاي پيشين تبديل شده بود اما از زمان روي کارآمدن دولت يازدهم اميدواري هاي بسياري براي توقف اين روند به وجود آمد.

اکنون اما لغو کنسرت ها باعث نگراني دوستداران موسيقي شده است تا آنجا که گاهي اينگونه تعبير مي شود که مسئولان فرهنگي نمي توانند پاي مجوزهاي قانوني خود و حقوق هنرمندان بايستند. اين در حالي است که مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، هدف اقدام هايي از اين دست را مانع تراشي پيش روي خود و فعالان فرهنگي مي دانند و از هيچ تلاشي براي حمايت از حقوق هنرمندان فروگذار نکرده اند.

نگاه هاي سليقه اي، مواضع متفاوت و حساسيت هاي بي پايه، سال هاست که عرصه موسيقي و فعالان آن را با چالش روبه رو ساخته و گاه دست متوليان فرهنگي را در برخي مسائل، بسته است.

اين درحالي است که پرداختن به موسيقي به عنوان هنري ارزشمند و تاريخي که در فرهنگ ايرانيان از گذشته تاکنون وجود داشته است، در چارچوب هاي تعريف شده هيچ منع قانوني و شرعي ندارد.