در ادوار گذشته انتخابات ریاست جمهوری، برخی از نامزد‌ها برای حمایت و تقویت گفتمان خود از عرصه رقابت به نفع دیگری کنار کشیده اند. رویدادی که امسال نیز امکان وقوع آن بسیار محتمل است؛ باید دید در اردوگاه اصولگرایان و اصلاح طلبان چه کسانی از گردونه رقابت ۱۴۰۰ خارج خواهند شد.

نامزد‌هایی که در انتخابات های گذشته انصراف دادند

همواره درانتخابات‌های مختلف شاهد آن بوده ایم که برخی از نامزد‌ها به جهت حمایت یا ائتلاف با نامزدی از ادامه رقابت انصراف داده اند رویه‌ای که معمولا بعد از مناظرات صورت می‌گیرد. اردوگاه اصولگرایان قبلا هم سابقه انصراف نامزد‌های خود در انتخابات را تجربه کرده است. در انتخابات سال ۹۲ غلامعلی حداد عادل، علی اکبر ولایتی و محمدباقر قالیباف با تشکیل ائتلافی اعلام کردند که هر کسی که اقبال بیشتری داشته باشد را به عنوان گزینه اصلی خود معرفی می‌کنند. در نهایت این ائتلاف میان اصولگرایان زیاد دوام نیاورد و در ۷ خرداد ۹۲ ولایتی از پایان ائتلاف و حضور نامزد‌ها تا روز انتخابات خبر داد؛ اما غلامعلی حدادعادل در بیانیه انصراف از کاندیداتوری انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری را اعلام و خطاب به ملت ایران گفت: شرکت اینجانب در ائتلافی که به «ائتلاف سه‌­گانه» یا «ائتلاف پیشرفت» موسوم شد دقیقاً برای آن بود که نامزد‌های اصول­گرا در رقابت با یکدیگر سبب شکست اصول­گرایان نشوند. ما با هم برای تلاش در راه پیروزی اصول­گرایان عهد و پیمان بسته­ بودیم و من دقیقاً بر آن عهد و پیمان استوار مانده‌­ام.باقی ماندن سعید جلیلی، محدباقر قالیباف و ولایتی تا آخرین روز انتخابات باعث شد اصولگرایان بازنده انتخاباتی باشند که می‌توانستند ببرند

آن ها، اما در سال ۹۶ دیگر تجربه تلخ انتخابات ۹۲ را تکرار نکردند؛ محمد باقر قالیباف نامزد دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری برای آنکه رای اصولگرایان شکسته نشود به نفع سید ابراهیم رئیسی از رقابت‌ها کناره گیری کرد. او اعلام کرد که برای کنار زدن دولت ناکارآمد" با ابراهیم رئیسی اتحاد کرده است.

اصلاح طلبان هم از قافله انصراف نامزد‌ها در انتخابات‌های گذشته جا نمانده اند. آن‌ها که در سال ۹۲ اقبال مردمی را بر روی حسن روحانی دیدند از محمدرضا عارف خواستند که از ادامه رقابت انصراف دهد؛ عارف هم با انتشار اطلاعیه‌ای بر روی سایت خود، از ادامه حضور در عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری انصراف داد و گفت: مرقومه‌ای از جناب آقای سید محمد خاتمی دریافت نمودم. ایشان طی این نامه در مقام رهبری اصلاحات، ادامه حضورم را در صحنه انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری به مصلحت ندانسته‌اند.

اما اصلاح طلبان بار دیگر هم طعم انصراف به نفع نامزدی دیگر را چشیده اند؛ وقتی در انتخابات سال ۹۶ اسحاق جهانگیری نامزد شد همه می‌دانستند که به عنوان یار کمکی حسن روحانی در مناظرات حضور پیدا کرده است؛ در انتخابات همین سال بود که برای اولین بار اصطلاح نامزد پوششی وارد ادبیات انتخاباتی شد.

جهانگیری پس از حضور در ۳ مناظره و صرف صد‌ها ساعت وقت خود برای دفاع از روحانی و پوشش دادن وی در مناظرات و رقابت‌های انتخاباتی، در نهایت با صدور بیانیه‌ای از کاندیداتوری انتخابات ریاست‌جمهوری انصراف داد.

با پایان سومین مناظره انتخاباتی و نزدیک شدن به موعد رای گیری باید تا ساعت آینده منتظر خبر‌هایی از انصراف برخی نامزد‌ها باشیم. محسن رضایی که سابقه انصراف در دور اول انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ را در کارنامه خود دارد، اما حالا در انتخابات ۱۴۰۰ مصر است که تا پایان رقابت خواهد ماند و به نفع شخص یا گفتمان خاصی کنار نخواهد رفت. قاضی زاده هاشمی هم که به تعبیر خودش در مناظرات رویکرد خوبی داشته است بعد از مناظره سوم به شایعه انصراف خود از عرصه رقابت‌ها واکنش نشان داد و در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: همانطور که قبلا گفتم بار دیگر با قاطعیت می‌گویم خود را اصلح می‌دانم، انصراف نداده‌ام و نخواهم داد و به حول و قوه الهی تا آخر ایستاده‌ام.

همچنین در رابطه با کناره گیری جلیلی از انتخابات، بیژن نوباوه گفت: اصلا موضوع کنار رفتن جلیلی به نفع کسی مطرح نیست. جلیلی سال‌ها کار با برنامه ریزی انجام داده است، بویژه در زمان تشکیل دولت سایه، وی مسائل و مشکلات را دیده است و طرح و برنامه دارد.

مشاور سعید جلیلی اظهار کرد: جلیلی در این ۸سال (دولت سایه) ضعف دولت‌ها را بررسی کرده و یکی از افرادی است که برنامه هایش می‌تواند برای این دوره از انتخابات راهگشا باشد. در زمانی که مناظره‌ها صورت می‌گیرد قطعا یکی از افراد موفق جلیلی خواهد بود.

حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی هم با اشاره به تعدد نامزد‌های اصولگرا در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو گفت: طبعا خرد شدن آرا یکی از نگرانی‌های جدی جریان اصولگرا در این انتخابات است و، چون مثل دوره قبل رقیب جدی وجود ندارد ممکن است که این خرد شدن آرا چندان موجب کاهش آرا نشود.

وی درباره احتمال کنار رفتن سعید جلیلی به نفع سید ابراهیم رئیسی بیان کرد: فعلا هیچ نشانه‌ای از هیچ کدام از نامزد‌ها در این زمینه که به نفع کسی کنار می‌روند بروز داده نشده؛ اما بسیاری معتقدند که گفتمان سید ابراهیم رئیسی و سعید جلیلی با یکدیگر منطبق است؛ ولی هنوز پیش بینی در این زمینه مطرح نشده است.

اما از میان اصولگرایان نامزدی که بیشتر نقش پوششی داشته است علیرضا زاکانی بود او که احتمال می‌رفت بعد از مناظره سوم از رقابت‌ها کناره گیری کند فعلا در انتخابات سیزدهم باقی مانده است.

پیش از این خبری در فضای مجازی منتشر شده بود که علیرضا زاکانی در تپه نورالشهدا غرب تهران از ادامه رقابت انتخابات به نفع «ابراهیم رئیسی» انصراف داده است که سخنگوی ستاد وی این خبر را تکذیب کرد.

ناصر ایمانی فعال سیاسی اصولگرا هم درباره آرایش سیاسی نامزد‌های انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار کرد: تصور می‌کنم که اکثریت کسانی که کاندیدا هستند تا روز آخر در صحنه انتخابات باقی خواهند ماند؛ ممکن است یک نفر و شاید به دو نفر از صحنه کنار برود که آن هم قاعدتاً اکنون اتفاق نمی‌افتد و تا روز‌های نزدیک انتخابات می‌مانند تا ببیند چه خواهد شد.

وی با بیان اینکه حداقل پنج نفر را در روز رای‌گیری خواهیم داشت، گفت: به تعبیر دیگر اگر بخواهیم کاندیدا‌ها را مرور کنیم قاعدتاً آقای رئیسی کنار نخواهند کشید، احتمال کنار کشیدن آقای رضایی را بسیار ضعیف می‌دانم و آقای جلیلی، مهرعلیزاده و همتی را نیز همینطور. اما ممکن است که آقای زاکانی و قاضی‌زاده هاشمی در روز‌های آخر کنار بکشند، اما سایر افراد نه؛ حداقل در روز انتخابات پنج نفر را خواهیم داشت.

به نظر می‌رسد اگر آرایش انتخابات به همین گونه باشد احتمال دارد انتخابات به دور دوم کشیده شود و یا شاید تجربه تلخ انتخابات ۹۲ بار دیگر برای اصولگرایان تکرار شود.