همزمان با پایان سال 2016 و آغاز سال جدید میلادی، دوره دبیرکلی«بان کی مون» کره ای بر سازمان ملل نیز به پایان رسید و «آنتونیو گوترش» پرتغالی، فعالیت خود را در این سمت آغاز کرد. وی در شرایطی دبیرکلی سازمان ملل را بر عهده می گیرد که جهان در یکی از حساس ترین و پرآشوب ترین دوره های خود از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون است؛ اما دبیرکل جدید این معتبرترین نهاد بین المللی کیست؟!

به گزارش تابناک، روز یک شنبه هفته جاری آنتونیو گوترش دیپلمات پرتغالی رسماً به عنوان دبیرکل جدید سازمان ملل متحد فعالیت خود در این سمت با پیامی درباره صلح آغاز کرد: «بیایید از سال 2017 سالی بسازیم که در آن همه ما – شهروندان، دولت ها و رهبران – برای فائق آمدن بر اختلافات خود تلاش کنیم... بیاید تصمیم بگیریم به صلح اولویت بدهیم.»

گوترش 67 ساله جانشین بان کی مون می شود که ده سال دبیرکلی سازمان ملل را بر عهده داشت. وی نهمین دبیرکل سازمان ملل از زمان تشکیل این سازمان تاکنون به شمار می رود. به همین مناسبت، «یو اس ای تودی» با انتشار مطلبی به بیان نکاتی درباره گوترش و دیدگاه های وی پرداخته است.

پیش از انتخاب گوترش به عنوان دبیرکل سازمان ملل، بحث هایی درباره احتمال انتخاب یک زن برای تصدی این سمت مطرح بود. گوترش که زمانی نخست وزیر پرتغال بود، بر این باور است که برابری جنسیتی در سازمان ملل برای پیشرفت این سازمان ضروری است. در نیمه ماه دسامبر، وی اعلام کرد، می خواهد «امینه محمد» وزیر محیط زیست نیجریه را به عنوان قائم مقام خود منصوب کند.

افزون بر این، گوترش گفته که «ماریا لوئیزا ریبریو ویوتی» برزیلی را نیز به سمت رئیس بخش تشریفات خود منصوب خواهد کرد. «کیونگ وا کانگ» کره ای نیز قرار است به عنوان مشاور ارشد سیاسی وی فعالیت خود را آغاز کند. این در حالی است که بر اساس آمارهای مؤسسه «بررسی عملیات های صلح جهانی»، در سال 2016 از 46 سمت ارشد سازمان ملل، 33 تای آنها در اختیار مردان بوده است.

«دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا، با ادعای اینکه سازمان ملل در حد توان و پتانسیل خود عمل نمی کند، خواستار ایجاد تغییراتی عمده در این سازمان شده است. در همین راستا، گوترش اخیراً اظهار داشت: «من بی تردید علاقه دارم در اولین فرصت ممکن ترامپ را ملاقات کنم.» گوترش همچنین گفت که آمریکا فقط بزرگ ترین تأمین کننده مالی سازمان ملل نیست، بلکه یک عنصر کلیدی در اقدامات این سازمان نیز به شمار می رود.

ملاقات گوترش با ترامپ به ویژه طی روزهای اخیر و پس از آنکه ترامپ قطعنامه اخیر ضد اسرائیلی شورای امنیت سازمان ملل را محکوم کرد، اهمیت بیشتری یافته است. گوترش تاکنون با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه دیدار و با وی درباره سوریه صحبت کرده است. وی این دیدار را «یک ملاقات کاری عالی» خوانده است. به هر ترتیب، اکنون گوترش می خواهند با ترامپ هم دیدار کند که در طیفی از موضوعات مهم، از جمله گرمایش زمین، با رویکردهای سازمان ملل مخالف است.

گوترش به مدت یک دهه، کمیسیونر ارشد سازمان ملل در امور پناهجویان بوده است. طی این مدت، وی شاهد بزرگ ترین بحران در تاریخ این نهاد بین المللی بوده و در راستای حل بزرگ ترین موج پناهجویان از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون، تلاش کرده است. وی ریاست گروه های ویژه ای از حمله گروه واکنش سازمان ملل به جنگ داخلی سوریه، بحران پناهجویان در اروپا، منازعه سال 2014 در شرق اوکراین، جنگ سال 2009 غزه و شماری دیگر از گروه های ویژه را بر عهده داشته است.

گوترش گفته، اولویتش در سازمان ملل، ارتقای «دیپلماسی برای صلح» خواهد بود و برای دستیابی به این هدف، یک «فرهنگ پیشگیری» را مطرح خواهد کرد. او خواستار آن است که سازمان ملل به عنوان یک «واسطه دارای حسن نیت، ایجاد کننده ارتباط و پیام آور صلح» عمل کرده و به جای تلاش برای مدیریت بحران ها پس از رخ دادن آنها، سعی کند تا اساساً جلوی بروز بحران ها را بگیرد. گوترش بر این باور است برای دستیابی به این هدف، به ارتباطی قوی میان سازمان های منطقه ای، نهادهای مالی بین المللی و بخش خصوصی نیاز است.