حداقل هزینه جابه‌جایی با آژانس‌های اسباب‌کشی و باربری حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است که نزدیک به ۵۰۰ هزار تومان با نرخ کارگرهای آزاد اختلاف دارد؛ گرچه بعضی از هزینه‌های کارگرهای آزاد بیشتر است.

«در ماه آخر فصل جابه‌جایی هستیم و مشاهدات میدانی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد نرخ جابه‌جایی با سه کارگر در فاصله‌های کمتر از ۲۰ کیلومتر در مناطق شهری بین یک میلیون تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. البته نرخ اسباب‌کشی معمولا بین کارگر و کارفرما به صورت توافقی تعیین می‌شود و رقم بیان‌شده کف نرخ جابه‌جایی است. همین‌ طور آژانس‌های باربری شمال‌ شهر تهران با ارائه خدماتی همچون بسته‌بندی و بازکردن وسایل نرخ بیشتری تعیین کرده‌اند که صرف نظر از هزینه‌های جابه‌جایی کالاهای خاص معمولا حدود، یک میلیون تومان بیشتر است.

نرخ توافقی

تقاطع خیابان‌های آذربایجان و اسکندری، پاتوق کارگرهای اسباب‌کشی. حسین جوانی حدودا ۳۰ ساله است با قدی بلند و بدنی لاغر و صورتی سوخته. او درباره بازار اسباب‌کشی در تابستان می‌گوید: «جابه‌جایی‌ها کمتر شده است، نسبت به سال‌های قبل از کرونا حداقل ۴۰ درصد کاهش جابه‌جایی در بازار ما اتفاق افتاده است.» نرخ اسباب‌کشی با کارگرها اکثرا به صورت توافقی تعیین می‌شود.

حسین برای پایین‌آوردن وسایل خانه از چهار طبقه و بالابردن آنها به سه طبقه ۲۰۰ هزار تومان را تعیین می‌کند: «برای جابه‌جایی وسایل یک خانه معمولی به سه کارگر احتیاج است که در سه ساعت وسایل خانه را بار و تخلیه کنند.»

پس تا به اینجا هزینه کارگرهای اسباب‌کشی بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان با احتساب سه نفر تمام می‌شود. اگر از همان راسته ماشین اسباب‌کشی کرایه کنیم حداقل هزینه برای وانت نیسان ۱۵۰ هزار تومان است؛ فاصله خیابان جمهوری تا فاطمی. یکی از راننده‌هایی که کنار کارگرها ایستاده درباره دستمزد می‌گوید: «مردم برای کرایه وانت خیلی چانه می‌زنند؛ در صورتی که هزینه تعویض روغن همین وانت دو برابر شده است.»

در این چهارراه، هزینه خاور برای همین فاصله حداقل ۴۰۰ هزار تومان است که در کنار هزینه ۶۰۰ هزارتومانی کارگر یک میلیون تومان تمام می‌شود. پرس‌وجوها از خیابان آذربایجان نشان می‌دهد برای جابه‌جایی تعداد معمولی وسایل منزل با سه کارگر و فاصله‌ خیابان جمهوری تا خیابان فاطمی حداقل ۸۵۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان باید در نظر گرفت. این در حالی است که همان‌ گونه که گفته شد دستمزد اسباب‌کشی چه برای وانت و چه برای کارگر توافقی است و عددهای بیان‌شده کف نرخ است.

خدمات بیشتر، هزینه بیشتر

شرایط آژانس‌های باربری و اسباب‌کشی متفاوت است. این آژانس‌ها با ارائه خدماتی مثل بسته‌بندی و به عهده گرفتن تمامی مسئولیت اسباب‌کشی با نرخ بیشتری فعالیت می‌کنند؛ گر چه نرخ بعضی از خدمات‌شان ارزان‌تر است. برای مثال قیمت کارگر در یکی از آژانس‌های اسباب‌کشی برای چهار طبقه پایین‌آوردن وسایل و سه طبقه بالا بردن ۱۳۰ هزار تومان و هزینه کامیون یا خاور در فاصله‌ای معمول بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان است که از دستمزد کارگرهای آزاد کمتر است. البته این آژانس‌ها با ارائه خدماتی همچون بسته‌بندی نرخ را بالا می‌برند؛ به گونه‌ای که علاوه بر عددهای ذکرشده حداقل بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزارتومان هزینه بسته‌بندی است. به بیان دیگر حداقل هزینه جابه‌جایی با آژانس‌های اسباب‌کشی و باربری حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است که نزدیک به ۵۰۰ هزار تومان با نرخ کارگرهای آزاد اختلاف دارد؛ گرچه بعضی از هزینه‌های کارگرهای آزاد بیشتر است.

یکی از مسئولان آژانس‌های باربری درباره شرایط بازار اسباب‌کشی می‌گوید: «بعد از کرونا شرایط سخت‌تر شد؛ چرا که خیلی‌ها تمدید قرارداد را به جابه‌جایی ترجیح می‌دهند. از این موضوع هم که بگذریم حساسیت‌های بجایی که مردم هنگام جابه‌جایی به خاطر کرونا دارند کار را سخت‌تر کرده است.»

به گفته این مدیر آژانس هزینه وانت برای حد فاصل جمهوری تا فاطمی «در هر سرویس بین ۲۳۰ تا ۲۵۰ هزار تومان است.»

البته این نرخ‌های یکی از آژانس‌های مرکز شهر تهران است. جست‌وجوها و گفت‌وگوهای ما با آژانس‌های باربری نشان می‌دهد این عدد برای شمال تهران با مسافتی به اندازه مسافت گفته‌شده حداقل ۵۰۰ هزار تومان بیشتر است. یکی از مدیران این آژانس‌ها می‌گوید: «بسیاری از مشتری‌های ما قشر مرفه هستند که طبیعتا وسایل منزل گران‌تری هم دارند و هنگام جابه‌جایی نیاز به دقت و مدیریت دوچندان است. همین طور خدماتی مثل بسته‌بندی تمامی وسایل، جابه‌جایی و بازکردن وسایل جزو برنامه‌های ما است که هزینه را بالا می‌برد.»

به گفته این مدیر هزینه هر کارگر ماهر بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان و نرخ وسیله‌ نقلیه باری در این آژانس‌ها حداقل ۱۰۰ هزار تومان بیشتر است؛ به بیانی دیگر هزینه یک میلیونی تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی که گفته شد در آژانس‌های شمال شهر تهران بین ۲ تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.

هزینه‌های دیگر

همچنین مشاهدات ما حاکی از نرخ جداگانه جابه‌جایی کالاهای لوکس است. برای مثال هزینه جابه‌جایی یخچال‌های سایدبای‌ساید، میز ناهارخوری با رویه شیشه و پیانو طبقه‌ای ۱۰۰ هزار تومان است. همین طور کارگرها برای هر ساعت اضافه ۸۰ هزار تومان دریافت می‌کنند. نکته دیگر بیمه وسایل منزل است. بسیاری از آژانس‌های باربری هزینه بیمه وسایل را در فاکتور لحاظ می‌کنند اما در صورت شکستن یا از بین رفتن وسایل خانه معمولا مسئولیتی قبول نمی‌کنند. در صورتی که در ورودی برای واردشدن وانت یا کامیون مناسب نباشد هزینه فاصله پله‌ها تا در ورودی هم به ازای هر متر ۱۵ هزار تومان است. ناگفته نماند که هزینه ناهار کارگران هم یا روی دستمزد محاسبه می‌شود یا به صورت جداگانه ناهار تهیه می‌شود که حداقل ۲۰۰ هزار تومان هم برای آن باید در نظر گرفت.»