«آستانه» پایتخت قزاقستان از دیروز میزبان مذاکراتی است که دستیابی به صلح در سوریه را هدف قرار داده است. این رخداد در کنار تحلیل های مربوط به فاجعه پلاسکو و گلایه های وزیر کشور از منتقدان دولت در اخبار و یادداشت های روزنامه های امروز برجسته بود.

این گزارش به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز سه شنبه 5 بهمن 1395 خورشیدی در حوزه های سیاسی و اقتصادی نگاهی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.

آستانه؛ مَعبری به سوی آتش بس سوری

نخستین مذاکرات سیاسی برای حل و فصل بحران سوریه پس از آزادسازی کامل شهر «حلب» با حضور هیات های ایرانی، روسی، ترکیه‌ای، سوری، مخالفان دمشق و نماینده سازمان ملل متحد در امور سوریه از روز دوشنبه در شهر «آستانه» پایتخت قزاقستان برگزار شد؛ نشستی که روزنامه های امروز با خوش بینی توام با احتیاط، درباره آن نوشتند.

در همین راستا، روزنامه «خراسان» زیر عنوان نخست «اولین مذاکره مستقیم» نوشت: دور اول مذاکرات مهم آستانه برای حل بحران سوریه، روز گذشته با نظارت ایران، روسیه و ترکیه در آستانه قزاقستان برگزار شد تا عملاً نخستین گفت وگوی رودرروی معارضان مسلح سوریه و نمایندگان دولت این کشور رقم بخورد. مذاکراتی که هرچند پشت درهای بسته صورت می گیرد، اما همه طرف ها تأکید کرده اند که محوریت اصلی آن «بررسی و حفظ آتش بسی» است که از دهم دی ماه به ابتکار 3 کشور، در جریان است.

خراسان همچنین در یادداشتی به «فرصت ها و تهدیدهای آستانه» اشاره کرد و آورد: مذاکرات آستانه فرصت هایی داردکه مهم ترین آن را می توان، برگرداندن صلح هرچند به صورت موقت در سوریه دانست.همچنین بابرگزاری این مذاکرات، اختلاف بین گروه های تروریستی افزایش پیدا می کند. اماتجربه به خوبی نشان داده که گروه های تروریستی و کشور هایی که ضمانت آن ها را در آتش بس بر عهده می گیرند، متعهد به توافقات خود چه در عرصه نظامی وچه در عرصه سیاسی نیستند.باید گفت که مهم ترین تهدید در صورت دستیابی به آتش بس فراگیر در مذاکرات آستانه، خریدن زمان و فرصت دادن به تروریست ها برای باز سازی و تجهیز برای حملات جدید به مناطق مختلف سوریه است.

«آستانه ؛ آستانه صلح سوریه» هم عنوان یادداشتی از روزنامه «قانون» بود که در این یاداشت، درباره اهمیت این نشست می خوانیم: این نشست با توجه به حضور نداشتن همه بازیگران تاثیرگذار و مداخله گر، به عنوان پیش زمینه مذاکرات ژنو اهمیت دارد. تاکید روسیه به حکومت فدرالی در سوریه و تاکید ایران و ترکیه برحفظ حاکمیت سوریه از نکات مهم این نشست است.

در یادداشتی دیگر از روزنامه قانون هم آمده است:کارشناسان انتظار دارند که مذاکرات در خصوص مساله سوریه در آستانه، موفق تر از نشست هایی با این موضوع در ژنو باشد و امید است که گفت و گو و تعامل مستقیم با برخی گروه های مسلح در سوریه برای جلوگیری از خونریزی های بیشتر و برای رسیدن به توافق(فرایند آشتی ملی) بین مقامات رسمی سوریه و بخشی از اپوزیسیون سوریه سازنده باشد، گرچه هنوز راه زیادی تا رسیدن به این مهم در پیش است و بحران سوریه دارای ابعاد مختلفی است که همکاری همه طرف های درگیر را می‌طلبد.

روزنامه «فرهیختگان» هم در یادداشتی به «اختلاف هوشمندانه» ترکیه، ایران و روسیه در مساله سوریه اشاره کرد و نوشت: در حال حاضر منافع وامنیت ملی سه کشور حکم می‌کند که در اسرع وقت آرامشی ماندگار در سوریه حاکم شود. با این پیش‌زمینه منطقی به نظر نمی‌رسد که این سه قدرت منطقه با اختلافاتی چنین بنیادین وارد این نشست شوند، مگر اینکه اختلافات ذکرشده در نشست از پیش برنامه ریزی شده باشد تا دو طرف درگیر در این مذاکره مجاب به پذیرش برنامه مورد اتفاق این سه کشور بشوند. در این صورت می‌توان اینگونه تحلیل کرد که این اختلافات، اختلافاتی هوشمندانه و برپایه برنامه‌ای راهبردی و منسجم جهت کاهش تنش در منطقه و در گام بعد از سرگیری مذاکرات صلح ژنو است.

در این میان، برخی روزنامه ها هم از سنگ اندازی مخالفان دولت سوریه در این نشست نوشتند. در این باره، «ساز ناکوک معارضان در سمفونی صلح سوریه» عنوان روزنامه «ایران» بود که در این گزارش می خوانیم: معارضان سوری حاضر در این نشست به جای مذاکره مستقیم با نمایندگان دولت دمشق (طبق برنامه)، چند ساعت مانده به شروع نشست، اعلام کردند حاضر به‌ مذاکره مستقیم نیستند. این تصمیم پس از آن گرفته شد که ترکیه و سوریه نیز برای مذاکره مستقیم به نتیجه نرسیدند. بشار جعفری، رئیس هیأت دولت سوریه در مذاکرات آستانه در واکنش به این اقدام، گفت مخالفان برای شکست مذاکرات می‌کوشند و از چارچوب دیپلماتیک مذاکرات آستانه خارج شده است.

روزنامه «جوان» هم از اصرار معارضان سوری بر کناره‌گیری اسد و امتناع آنان از مذاکره رو در رو گفت و در گزارشی با عنوان «معارضان سوری به دنبال بن بست آستانه» نوشت: نشست «آستانه» درباره سوریه درحالی از دیروز آغاز شده است که به نظر می‌رسد گروه‌های معارض شرکت‌کننده در آن که از حمایت ترکیه نیز برخوردارند، قصد سنگ‌‌اندازی در مسیر مذاکرات را دارند.

به گزارش جوان، معارضان بار دیگر مدعی شدند که بشار اسد باید از قدرت کنار برود. همچنین اپوزیسیون سوریه اعلام کرده حاضر به گفت‌وگوی رودررو با نمایندگان اسد در مذاکرات نیست. اپوزیسیون همچنین مدعی شد در صورتی که مذاکرات آستانه شکست بخورد در گفت‌وگوهای ژنو مشارکت نمی‌کند.

روزنامه «کیهان» هم در یادداشتی با عنوان «آستانه، اذعان به بقا و اقتدار اسد» آورد: مذاکرات آستانه که پایه‌های آن در مذاکرات چند هفته پیش مسکو بین روسیه، ایران و ترکیه گذاشته شد، در نوع خود یک «ابتکار» به حساب می‌آید چرا که تا پیش از این از یک سو ترکیه به عنوان مهمترین و موثرترین کشور حامی معارضه مسلح زیر بار مذاکره‌ای که یک طرف آن دولت سوریه باشد نمی‌رفت و حالا با اذعان به اینکه معنای حضور تیم رسمی دولت در مذاکرات را می‌داند، در این مذاکرات حضور دارد و از سوی دیگر تاکنون طرف سوری معارضه سوریه، معارضه غیرمسلح - برجسته‌ترین آن هیات تنسیق - بود و هم اینک به جای گروه‌های غیرمسلح، بخشی از گروه‌های مسلح حضور یافته‌اند و این به معنای تنزل -حداقل - بخشی از معارضه مسلح - تروریست‌های تکفیری - از موضع قبلی‌شان که عدم پذیرش دولت بود، می‌باشد.

پلاسکو؛ فاجعه ای که باید از آن عبرت گرفت

حادثه پلاسکو و فروریختن ساختمانی بلندمرتبه در قلب پایتخت، پس از گذشت نزدیک به یک هفته، همچنان محور اصلی تحلیل مطبوعات است که در کنار نوشتن از همبستگی مردم و ایثار آتش نشانان، به ارایه راهکار مناسب برای پیشگیری از حوادث مشابه پرداختند.

«حسین ایمانی جاجرمی» جامعه شناس در یادداشتی با عنوان «پلاسکو؛ داغی که سرد نمی‌شود» که در ستون «اول دفتر» روزنامه ایران منتشر شد، درباره چرایی بدل شدن حادثه پلاسکو به سوگواری ملی و برانگیختن همدردی جهانی نوشت: نخست ریشه‌های تاریخی و هویت ملی ایرانیان که آنها را صاحب ظرفیت همبستگی اجتماعی در سطح ملی کرده است و با وجود آنکه در لایه‌های ظاهری ممکن است اختلافات و تفاوت‌هایی میان مردم باشد اما در چنین هنگامه‌هایی، همبستگی اجتماعی خود را نشان می‌دهد و قدرت عظیم احساسی و عاطفی خود را به رخ می‌کشد.اما شاید نکته مهم، فداکاری و از جان گذشتگی آتش‌نشانان در عصر خودخواهی و خودمحوری است که ما را به من‌ها تقلیل داده و وجدان جمعی جامعه ایران را با پرسش اخلاقی مهمی مواجه کرده است که به نظر می‌رسد تاکنون از پاسخ به آن طفره رفته‌اند و آن اهمیت فداکاری برای جامعه و کسانی است که شخصاً نمی‌شناسیمشان اما برای آنها جانمان را هم فدا می‌کنیم.

در یادداشتی با عنوان «سرگرمی در ویرانه های پلاسکو» در روزنامه «جام جم» هم آمده است: آنچه در پلاسکو رخ داد، تجربه‌ای است که نهیب‌مان می‌زند بیاموزیم در مواجهه با مصیبت دیگران، خودخواهی‌ها را فراموش کنیم و هنگامی که با حادثه‌ای مواجه می‌شویم بدانیم که مطمئنا خودروی امدادی پشت سر در تب و تاب آن است تا خود را به محل حادثه برساند و اگر نظاره ما به درازا بکشد به قیمت جان دیگران تمام خواهد شد. بیاموزیم در تعیین مقصران یک حادثه آنچه قانون تعیین می‌کند یک چیز است و آنچه وجدانمان تعیین می‌کند چیز دیگر.

روزنامه «شهروند» هم در یادداشتی به نقش سرقفلی در این حادثه اشاره کرد و یادآورشد: در بسیاری از این واحدها ارزش بنا در اصل متعلق به سرقفلی است و در برخی از موارد تا حدود ٩٠‌درصد ارزش ملک مربوط به سرقفلی می‌شود. طبق قانون، انجام اصلاحات و تعمیرات اساسی به عهده مالک است، ولی عملا مالک هیچ اقدامی نمی‌کند، مستأجر هم به لحاظ قانونی نمی‌تواند اقداماتی کند که در حیطه وظایف او نیست. در حالی که تعلق‌ خاطر اصلی به ملک از سوی مستأجر یا همان صاحب سرقفلی است. بسیاری از ساختمان‌های برِ خیابان‌های اصلی که حالت فرسودگی دارند و نوسازی و تجدید بنا نشده‌اند، حاصل این شکاف میان واقعیت مالکیت و تعلق‌ خاطر مستأجر با واقعیت مالکیت حقوقی مالک است.

«مسئولیت شهرداری در پلاسکو» هم عنوان سرمقاله روزنامه «شرق» بود که در آن، تامین امنیت و آسایش مردم در زندگی شهری یکی از مهم‌ترین و اصولی‌ترین اهداف قانون شهرداری و مقررات وابسته به آن عنوان شده است که تمامی عملکرد شهرداری باید در همین ‌جهت باشد. به نوشته شرق فاجعه پلاسکو با همه دردناکی و تیرگی آن، می‌تواند فریاد بیدارباشی باشد برای همه دستگاه‌های اجرائی و تقنینی کشور که با اراده سیاسی و کارشناسی استوار، برای احیای نظم حقوقی این شهر، تهرانی را که هر لحظه بر لبه تیغ تیز حادثه گام برمی‌دارد از خطرات فاجعه‌بار روزمره برهانند.

گلایه های وزیر کشور از بی مهری ها به دولت

«عبدالرضا رحمانی فضلی» وزیر کشور در اجلاس سراسری مشاوران استاندار و مدیران کل امور بانوان و خانواده استانداری های سراسر کشورکه دیروز چهارم بهمن ماه در وزارت کشور برگزار شد، گلایه مند بی مهری های منتقدان و نادیده گرفتن عملکرد مثبت دولت بود؛ موضوعی که بسیاری از روزنامه های امروز به بازتاب آن پرداختند.

در همین راستا، روزنامه «اعتماد» زیر عنوان «هزینه سازی نکنید» به انتقاد وزیر کشور از رفتار سیاسی مخالفان دولت اشاره کرد و نوشت: در سه سال و نیم گذشته اگر نگاهی به صحبت‌ها و سخنرانی‌های وزرای حسن روحانی بیندازیم به خوبی مشخص است که رحمانی فضلی جز وزرایی است که بیشترین سهم را در حمایت از دولت داراست. او اصولگراترین وزیر حسن روحانی و در عین حال یکی از بزرگ‌ترین حامیان رییس‌جمهور در کابینه است. این‌بار هم او تمام قد در حمایت از برجام وارد میدان شده است.

به گزارش اعتماد، وزیر کشور در بخشی از سخنان خود، با تاکید بر این موضوع که پرونده هسته‌ای ایران تحت مدیریت رهبری نظام است گفت: موضوع انرژی هسته‌ای مورد تایید همه نظام و حکومت است و کسی هم شک ندارد، این موضوع مهم در هر شرایطی باید صیانت شود؛ زیرا ملی است و مردم آن را جزو حقوق لاینفک خود می‌دانند. اما عده‌ای در کنار دشمنان به دنبال هزینه کردن هستند و باید بدانند مردم این رفتار را نمی‌پسندند.

«چرا کارهای مثبت دولت را نمی‌بینند» هم بخشی دیگر از سخنان رحمانی فضلی بود که روزنامه «آرمان» به بازتاب آن پرداخت و نوشت: تخریب‌ها عیله دولت با نزدیک‌شدن به انتخابات اردیبهشت‌96 شیب بسیار تندی به خود می‌گیرد. تلاش‌ها برای ناامید کردن مردم از روحانی و بی‌اعتمادی به دولت همچنان ادامه دارد؛ به‌ویژه که رئیس‌جمهور این بار باید یک‌تنه بدون حمایت آیت‌ا... هاشمی در برابر مخالفان و دلواپسان بایستد.

به گزارش این روزنامه، وزیر کشور، در اجلاس سراسری مشاوران و مدیران کل امور بانوان با بیان اینکه شب و روز مسایلی را علیه دولت مطرح می‌کنند که انصاف به صورت کامل کنار گذاشته می‌شود، گفت:«انگار دولت کاری انجام نداده است؛ چرا کارهای مثبت دولت را نمی‌بینید؟ چرا جنبه‌های ضعف دولت را می‌بینید؟ نباید با مخالفت‌های سیاسی دولت را بنگریم؛ مردم دولت را اپوزیسیون نمی‌بینند.»

در گزارش روزنامه «مردم سالاری» هم به نقل از وزیر کشور می خوانیم: مردم سرمایه اجتماعی هستند که باید پشتوانه دولت باشند، امروز همگان می‌دانند بدون مردم نمی‌توان کشور را اداره کرد. مردم به عنوان سرمایه اجتماعی در حمایت از دولت باید پای کار باشند.