هفته نخست از ریاست جمهوری«دونالد ترامپ» در ایالات متحده با هیاهوی داخلی و بین المللی زیادی همراه بود. رئیس جمهوری جدید آمریکا با لغو قانون بیمه ای اوباما، ساخت دیوار در مرز مکزیک و محدودیت صدور ویزا جنجال بزرگی را در داخل و خارج این کشور ایجاد کرد.

به گزارش روز سه شنبه گروه پژوهش و تحلیل خبری، اگرچه از روز جمعه گذشته دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ آغاز شد اما پس از تعطیلات پایان هفته وی به طور رسمی و جدی فعالیت خود را آغاز کرد.

ترامپ از همان ابتدا با رویکرد ضدساختاری خود بنیان های جامعه آمریکایی را زیر سوال برد. برخی جامعه شناسان و تحلیلگران بر این اعتقاد هستند وی با دیدگاه مردم گرایانه در سیاست داخلی و رویکرد حمایت گرایانه به اقتصاد، اصول مسلم و بنیادین ایالات متحده را به شدت به لرزه درآورده است. ترامپ با اقدام های یک هفته اخیر خود در کنار اظهاراتش در دوره رقابت های انتخاباتی نشان داد که نوعی بازگشت به انزوا و سیاست های ناسیونالیسم اقتصادی را دنبال می کند.

وی دارای پشتوانه مردمی به نسبت خوبی است و توانسته نزدیک به نیمی از افکارعمومی به ویژه از طبقه ضعیف این کشور را با خود همراه سازد. از این رو به نظر می رسد در آینده شاهد چندقطبی شدن جامعه آمریکایی میان اقلیت ثروتمند و اکثریت کم درآمد باشیم. از طرف دیگر دیدگاه های وی به شدت علیه مهاجران و اقلیت های مذهبی و قومی است.

رئیس جمهوری جدید آمریکا خود را در مقابل ثروتمندان جامعه آمریکایی و یاور طبقه متوسط و پایین تر از آن تعریف کرده است. ازآنجا که به طور تقریبی بیشتر قوانین به نفع ساختار قدرت و ثروتمندان این کشور تعبیه شده بود ترامپ ساختارها را به چالش کشید و نسبت به رویه های ایالات متحده تردید ایجاد کرد. بنابراین در آینده ممکن است شاهد روند شکاف ها و تنش های شدید اجتماعی و سیاسی و در نتیجه نزول آمریکا در عرصه های گوناگون باشیم.

در یک هفته ای که از دوره ریاست جمهوری ترامپ در آمریکا می گذرد نگاه ضدساختاری وی باعث شده است دستورها و قوانینی را صادر کند که با موج گسترده ای از مخالفت ها و واکنش های منفی روبرو شود. وی در همین یک هفته سه حرکت چالش برانگیز و پرحاشیه را در آمریکا انجام داد.

همین اقدامات خارج از عرف سیاسی رییس جمهوری جدید آمریکا باعث شد که در این زمان اندک میزان محبوبیت وی نسبت به گذشته بیش از پیش افت کند. گالوپ در نظرسنجی که به تازگی انجام داد اعلام کرد در چند روز نخست آغاز به کار ترامپ، میزان تایید وی از نظر افکارعمومی افت داشته است. این نخستین بار در تاریخ آمریکا است که برنامه های یک رئیس جمهور آمریکا از سوی کمتر از نیمی از مردم آمریکا (نزدیک 42 درصد) تایید می شود.

**دیواری در مقابل همسایه جنوبی

رئیس جمهور جدید آمریکا در نخستین اقدام خود دستور ساخت دیوار حایل در مرزهای کشورش با مکزیک را صادر کرد. البته وی در دوره رقابت های انتخاباتی هم بر انجام این پروژه تاکید کرده بود. طول مرز میان آمریکا و مکزیک بیشتر از 3 هزار کیلومتر است و گفته می شود ساخت دیوار بیشتر از 10 میلیارد دلار هزینه دارد. برپایه این پروژه در بسیاری از نقاط مرزی دیوار بتنی به ارتفاع 15 متر ساخته می شود.

رییس جمهوری آمریکا در سخنانش اصرار دارد که دولت مکزیک مجبور است هزینه ساخت این دیوار را بپردازد. از سوی دیگر «انریکه پینا نیتو» رئیس جمهوری مکزیک هم تاکید کرده است کشورش هیچ هزینه ای را برای ساخت این دیوار نمی پردازد.

قرار بود به زودی روسای جمهوری 2 کشور در واشنگتن با یکدیگر دیدار کند اما درگیری لفظی میان رهبران 2 کشور موجب شد که ترامپ در پیامی به رییس جمهوری مکزیک اعلام کند که اگر وی با خود پول ساخت دیوار را نمی آورد به آمریکا نیاید. در واکنش به این تحولات هم رییس جمهوری مکزیک دیدارش را با ترامپ لغو کرد.

پس از این مباحث بود که ترامپ اعلام کرد هزینه ساخت دیوار را با وضع مالیات بیشتر بر کالاهای وارداتی از مکزیک تامین خواهد کرد. این اقدام نیز انتقاد بازرگانان آمریکایی را به همراه داشت.

**لغو «اوباماکر» تنها 18 درصد طرفدار دارد

دیگر اقدام دونالد ترامپ در نخستین روز کاری جنبه داخلی داشت و ده ها میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار داد. وی در دفتر بیضی شکل کاخ سفید دستوری را برای آغاز روند قانونی لغو قانون بهداشت و درمان اوباما موسوم به «اوباماکر» صادر کرد. ترامپ در دستورش سازمان ‌های دولتی ایالات متحده را موظف کرد تا بخش هایی از قانون بیمه ای و درمانی اوباما را که بر دولت بار مالی وارد می کنند متوقف سازند. اوباماکر بیشتر از 20 مییون آمریکایی فاقد بیمه را تحت پوشش قرار داد.

البته وی پس از صدور این دستور جنجالی سعی کرد اقدامش را اصلاح کند به همین دلیل اعلام کرد برخی بخش های آن قانون را قبول دارد و تلاش نمی کند همه قانون را متوقف سازد.

این قانون درحالی صادر شد که بیشتر مردم آمریکا خواستار حفظ این قانون بوده اند. تارنمای کنگره آمریکا اعلام کرد که براساس نظرسنجی ها تنها 18 درصد مردم آمریکا خواستار لغو کامل اوباماکر هستند. تارنما رویترز نیز هفته گذشته نتایج یک نظرسنجی را اعلام کرد که بر اساس آن تنها نزدیک به 32 درصد جمهوریخواهان آمریکا خواستار لغو این قانون بودند. 25 درصد خواستار حفظ و اجرای اوباماکر شدند و 44 درصد هم اعلام کردند در صورتی که جایگزین بهتری برای آن ارائه شود با لغو قانون موافق هستند.

**ممنوعیت تبعیض آمیز صدور ویزا

هنوز نخستین هفته کاری «دونالد ترامپ» در کاخ سفید پایان نپذیرفته بود که رئیس جمهوری آمریکا فرمان پرحاشیه دیگری را امضا کرد. براساس این فرمان محدودیت‌ هایی برای سفر شهروندان ایران، عراق، سوریه، یمن، لیبی، سودان و سومالی به آمریکا ایجاد شد. صدور ویزای آمریکا برای اتباع این کشورها به مدت 90 روز و برای پناهندگان 120 روز متوقف شد. البته در این قانون از این دولت ها خواسته شد تا در مدت 30 روز اطلاعات کافی را در خصوص شهروندان متقاضی ویزای آمریکا ارائه کنند.

اعلام این فرمان اجرایی با واکنش‌ های گسترده ‌ای همراه بود. نخست وزیر کانادا، وزیرارشد اسکاتلند، وزیران خارجه فرانسه و آلمان و ... در کنار بسیاری از نخبگان سیاسی، علمی و فرهنگی جهان محدودیت های وضع شده علیه شهروندان 7 کشور مسلمان را مورد انتقاد قرار دادند.

این قانون موجب بروز تنش در داخل آمریکا هم شد. در برخی فرودگاه‌ های آمریکا نیز اعتراض هایی علیه این حکم رئیس جمهوری رخ داد. همچنین چند قاضی فدرال هم با صدور حکم به صورت موقت دستور ترامپ را متوقف کردند. برخی نمایندگان دموکرات مجلس آمریکا از جمله «چاک شومر» سناتور ایالت نیویورک و رهبر اقلیت دموکرات در کنگره، دست به کار شدند. این قانونگذاران آمریکایی در تلاش هستند تا از طریق قانونی این دستور رئیس جمهوری را متوقف کنند.

کوتاه سخن اینکه چند روز ریاست جمهوری ترامپ، گسل های سیاسی و اجتماعی را در جامعه آمریکایی به لرزه در آورد. پیامدهای این اقدامات می تواند زنگ خطر را برای رهبران ایالات متحده به صدا در آورد تا هرچه سریع تر چاره ای را برای حفظ محترمانه کشورشان بیاندیشند.